Người dân đeo khẩu trang phòng dịch COVID-19 tại Auckland, New Zealand, ngày 15/4/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Số liệu do Cơ quan Thống kê New Zealand công bố ngày 21/4 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) quý I/2022 đã ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong vòng 32 năm qua. Yếu tố chính thúc đẩy lạm phát leo thang chính là giá bất động sản, bao gồm chi phí xây dựng và giá thuê nhà tăng cao đột biến.
Người phát ngôn của Cơ quan Thống kê New Zealand, ông Aaron Beck, nhận định “xứ kiwi” đang tăng cường hoạt động xây dựng nhà ở, để giải quyết tình trạng thiếu hụt kéo dài. Tuy nhiên, các vấn đề về chuỗi cung ứng nguyên vật liệu và cả lao động, liên quan đến dịch bệnh COVID -19 đã khiến chi phí xây dựng tăng vọt.
Ông Beck cho biết các công ty xây dựng đang gặp phải nhiều vấn đề về chuỗi cung ứng, chi phí nhân công cao hơn, trong khi nhu cầu tăng vọt. Chính những nguyên nhân này đã đẩy chi phí xây dựng một ngôi nhà mới tăng hơn 18% trong vòng 12 tháng qua, vượt xa mức tăng trung bình của một thập kỷ là khoảng 4%.
Ngoài ra, trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng cao do ảnh hưởng từ cuộc xung đột Nga - Ukraine, dẫn đến giá xăng dầu nội địa của New Zealand nhảy vọt lên mức cao kỷ lục. Đây là yếu tố thứ hai góp phần đẩy lạm phát lên ngưỡng cao kỷ lục.
Để giảm áp lực chi phí sinh hoạt, tháng trước, Chính phủ New Zealand đã quyết định giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu, cụ thể là giảm 25 cent dollar New Zealand/lít xăng trong vòng ba tháng. Đồng thời, giảm 50% giá vé giao thông công cộng cho người dân.
Bộ trưởng Tài chính Grant Robertson cho biết cuộc xung đột tại Ukraine đang gây ra nhiều khó khăn cho nền kinh tế thế giới, đẩy giá lương thực và nhiên liệu lên mức cao mới, trực tiếp tạo áp lực về chi phí sinh hoạt cho người dân toàn cầu và New Zealand.
Ngân hàng ANZ dự báo lạm phát của nước này trong năm 2022 sẽ tiếp tục tăng lên ngưỡng cao kỷ lục là 7,4%, trong khi ngân hàng ASB đánh giá triển vọng lạm phát là 7,3%. Bộ trưởng Robertson đánh giá lạm phát của New Zealand có khả năng đạt đỉnh vào quý II/2022, sau đó bắt đầu chu kỳ đi xuống.
Để đối phó với tình trạng lạm phát cao vượt ngưỡng, từ tháng 10 năm ngoái, Ngân hàng Dự trữ New Zealand (ngân hàng trung ương – RBNZ) đã bắt đầu nâng lãi suất cơ bản từ mức 0,25% lên 1,5% đến thời điểm hiện tại. Cùng với việc nâng lãi suất RBNZ cũng đồng thời tiến hành nhiều biện pháp thắt chặt tiền tệ, nhằm sớm đưa lạm phát quay trở lại trong biên độ mục tiêu là 1-3%.
Mặc dù ghi nhận con số lạm phát cao vượt ngưỡng, nhưng nếu so với một số quốc gia phát triển khác, lạm phát của New Zealand vẫn ở dưới mức trung bình. Thống kê của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OECD cho thấy lạm phát trung bình trong khối này tính đến tháng 2/2022 là 7,7%, với Mỹ là 8,5% và Anh là 7%.