Cảnh đổ nát sau các cuộc không kích của Israel xuống Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Theo hãng tin TASS dẫn nguồn từ trang tin Ynet (Israel) ngày 9/10, sau khi triển khai giai đoạn đầu của kế hoạch hòa bình do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất nhằm giải quyết xung đột Israel - Palestine, Israel sẽ tiếp tục kiểm soát khoảng 53% diện tích Dải Gaza.
Trang Ynet cho biết, sau khi chính phủ Israel bỏ phiếu “phê chuẩn cuối cùng” cho thỏa thuận, quân đội nước này sẽ phải rút quân trong vòng 24 giờ đến ranh giới đã thống nhất với Hamas. Tuy nhiên, dù rút quân, Tel Aviv vẫn giữ quyền kiểm soát phần lớn lãnh thổ, bao gồm các khu vực chiến lược và vùng biên giới trọng yếu.
Theo nguồn tin này, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) sẽ rút khỏi Thành phố Gaza, nơi từng là trọng điểm trong chiến dịch quân sự mang tên “Gideon’s Chariots". Chiến dịch này được Israel phát động nhằm giành quyền kiểm soát toàn bộ Gaza sau giai đoạn xung đột kéo dài hơn một năm.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rằng đại diện Israel và Hamas đã ký kết các thỏa thuận về giai đoạn đầu của kế hoạch hòa bình, sau các cuộc đàm phán tại Ai Cập. Ông Trump khẳng định thỏa thuận này bao gồm việc thả toàn bộ con tin trong thời gian tới và rút quân đội Israel về đường ranh giới đã được hai bên thống nhất trong nội địa Dải Gaza.
Phát biểu từ Washington, ông Trump nhấn mạnh: “Những bước đi đầu tiên đang được thực hiện hướng tới một nền hòa bình mạnh mẽ, bền vững và lâu dài”. Nhà Trắng cho rằng đây là “bước đột phá quan trọng” trong tiến trình chấm dứt xung đột kéo dài nhiều thập kỷ giữa Israel và Palestine.
Tuy nhiên, giới quan sát khu vực bày tỏ hoài nghi về tính khả thi của kế hoạch này, đặc biệt là việc Israel vẫn duy trì quyền kiểm soát hơn một nửa Dải Gaza. Một số nhà phân tích nhận định, điều đó có thể khiến phong trào Hamas phản ứng mạnh, bởi việc “rút quân có điều kiện” đồng nghĩa với việc Tel Aviv tiếp tục chi phối vùng đất này trên thực tế.
Bên cạnh đó, vấn đề an ninh và quản lý khu vực sau khi rút quân cũng đặt ra nhiều thách thức. Các tổ chức nhân đạo quốc tế cảnh báo, nếu không có cơ chế bảo đảm thực thi, người dân Gaza có thể tiếp tục đối mặt với tình trạng phong tỏa và thiếu thốn cơ sở hạ tầng, bất chấp tuyên bố hòa bình.
Theo Ynet, giai đoạn tiếp theo của kế hoạch do Mỹ khởi xướng sẽ bao gồm đàm phán về quy chế lâu dài của Dải Gaza, khả năng thiết lập vùng phi quân sự, cũng như cơ chế quốc tế giám sát việc thực hiện thỏa thuận.
Trong khi đó, phía Hamas chưa đưa ra bình luận chính thức, song một số nguồn tin trong nội bộ phong trào này cho biết các điều khoản về “duy trì quyền kiểm soát” của Israel là “không thể chấp nhận được”, vì đi ngược lại nguyên tắc chủ quyền của người Palestine.
Giới ngoại giao đánh giá, dù thỏa thuận được xem là bước khởi đầu hướng tới hòa bình, song tương lai của tiến trình này vẫn phụ thuộc lớn vào mức độ cam kết thực thi của hai bên và vai trò bảo trợ của Mỹ trong việc duy trì đối thoại.