Một cặp đôi người Israel nhìn vào Syria từ Cao nguyên Golan do Israel chiếm đóng, ngày 9/12/2024. Ảnh: Getty images
Thông báo ngày 15/12 của văn phòng Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhấn mạnh rằng việc mở rộng các khu định cư ở khu vực này là yếu tố then chốt đảm bảo an ninh quốc gia, đồng thời tuyên bố: "Việc củng cố Golan chính là củng cố nhà nước Israel. Chúng tôi sẽ tiếp tục giữ vững, khiến khu vực này nở rộ và mở rộng định cư".
Israel chiếm Cao nguyên Golan từ Syria trong Chiến tranh sáu ngày năm 1967 và đơn phương sáp nhập vào năm 1981, một động thái không được quốc tế công nhận, ngoại trừ Mỹ (2019).
Hiện khu vực này có khoảng 20.000 người định cư Do Thái và 20.000 người Druze Syria sinh sống, với hơn 30 khu định cư của người Do Thái được xem là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế.
Sau sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad ở Syria hôm 8/12, Israel nhanh chóng triển khai lực lượng vào vùng đệm biên giới và tiến xa hơn vào lãnh thổ Syria.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Israel Katz cho biết động thái này nhằm thiết lập một "khu vực an ninh" mới để ngăn chặn sự xuất hiện của các loại vũ khí hạng nặng và cơ sở hạ tầng khủng bố gần biên giới. Ông nhấn mạnh rằng việc chiếm giữ các vị trí chiến lược như núi Hermon, nằm giữa biên giới Cao nguyên Golan và phần còn lại của Syria, là rất quan trọng về mặt an ninh.
Trong tuần qua, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã thực hiện hàng trăm cuộc không kích vào các cảng, sân bay và kho vũ khí của Syria, phá hủy số thiết bị quân sự trị giá hàng tỷ USD.
Văn phòng của Thủ tướng Netanyahu cho biết những thay đổi trên chiến trường đã tạo ra một khoảng trống quyền lực ở biên giới Golan.
Chính quyền Israel khẳng định sẽ không để các nhóm thánh chiến như Hayat Tahrir al-Sham (HTS), lực lượng đứng đầu chính phủ mới ở Syria, tận dụng khoảng trống này để đe dọa cộng đồng người Israel trên Cao nguyên Golan.
Kế hoạch của Israel đã vấp phải sự chỉ trích từ Liên hợp quốc và các nước Ả Rập, với cáo buộc rằng đây là hành động vi phạm luật pháp quốc tế và làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Bộ Ngoại giao Saudi Arabia ngày 15/12 chỉ trích kế hoạch tăng gấp đôi dân số ở Cao nguyên Golan của Israel, cáo buộc đây là biện pháp nhằm "phá hoại" Syria.
Tuy nhiên, Israel vẫn quyết tâm theo đuổi chiến lược mở rộng sự hiện diện tại Golan để củng cố vị thế chiến lược và bảo đảm an ninh lâu dài.