Ông thuộc lớp các nhà cách mạng kiệt xuất của thế giới thứ ba từng cống hiến đời mình cho lý tưởng tự do và giải phóng dân tộc như Hồ Chí Minh, Nelson Mandela, Che Guevara.
Sinh vào ngày này cách đây 87 năm, ngày 13-8-1926, trong một gia đình giàu có tại thị trấn nhỏ Bi-ran, nhưng chàng thanh niên Fidel Castro lại quyết định đi theo con đường vô sản để tìm lại công bằng cho nhân dân lao động.
Tên tuổi của Fidel Castro gắn liền với vận mệnh quốc gia và cuộc sống của toàn thể nhân dân Cuba kể từ khi ông khởi binh tấn công pháo đài Môncađa ngày 26-7-1953. Ngày 1-1-1959, Fidel chính thức đặt chân lên “con thuyền cách mạng Cuba” với vai trò là thuyền trưởng và chèo lái con thuyền này trong suốt hơn 50 năm qua.
Ảnh tư liệu: Lãnh tụ Cuba Fidel Castro (trái) và cựu Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Khrushchev tại Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moskva ngày 1/5/1963. TASS/AP/TTXVN |
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cuba do Chủ tịch Fidel Castro đứng đầu, hơn 50 năm qua, đất nước Cuba đã có những thay đổi sâu sắc chưa từng có trong lịch sử. Bất chấp việc Mỹ áp đặt cấm vận kinh tế từ năm 1962, Đảng và nhà nước Cuba đã áp dụng chính sách kinh tế xã hội chủ nghĩa với mục tiêu người dân phải được sống trong hòa bình, tự do, hạnh phúc và ấm no. Hiện nay, Cuba có hệ thống y tế đứng hàng đầu thế giới. Tỷ lệ người dân Cuba biết đọc, biết viết đạt tới 98%. Giải thích lý do tại sao Cuba đầu tư nhiều vào giáo dục đến như vậy, Chủ tịch Fidel Castro đã mượn câu nói của người anh hùng dân tộc Cuba Hôxê Mácti: “Trở thành người có văn hóa là cách duy nhất để trở thành người tự do”.
Và có một điều đặc biệt ở đất nước Cuba mà không phải nơi nào cũng có được, đó là những tệ nạn ma túy, cờ bạc đã được xóa bỏ. Bạn sẽ không thể gặp ở đây những trẻ em đi ăn xin, hay cảnh trẻ em ngủ trên đường phố, trẻ em đi chân đất, thiếu dinh dưỡng hoặc trẻ em thiếu trường học. Đó là công lao rất lớn của Chủ tịch Fidel.
Không chỉ là một nhà lãnh đạo kiệt xuất của đất nước và nhân dân Cuba, Fidel Castro còn là một nhà hoạt động quốc tế lỗi lạc. Ông luôn là biểu tượng cao đẹp, tuyệt vời của một chiến sĩ cách mạng kiên cường, bất khuất, đấu tranh cho độc lập tự do không những của nhân dân mình mà của cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới. Trên cương vị Chủ tịch Phong trào Không liên kết từ năm 1979 đến năm 1983, ông đã đấu tranh không biết mệt mỏi cho một trật tự kinh tế thế giới mới, công bằng cho các nước nghèo và chậm phát triển.
Có thể nói, ngoài ảnh hưởng của Fidel như là một người lãnh đạo tối cao của cách mạng Cuba, như là một tấm gương kiên cường chống đế quốc vì lợi ích của nhân dân của các nước nghèo trên thế giới, thì Fidel và cách mạng Cuba cũng là biểu tượng hay có thể nói là một tấm gương, một chiến sĩ tiên phong trong phong trào cách mạng giải phóng dân tộc, trong phong trào không liên kết, trong phong trào của thế giới thứ ba đấu tranh vì công lý và hòa bình, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Và đối với Việt Nam, Fidel Castro là một người bạn lớn, vô cùng thân thiết. Ông là người có công lao to lớn trong việc xây dựng, củng cố và phát triển mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác anh em Việt Nam - Cuba. Fidel Castro là vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm vùng giải phóng của tuyến lửa Quảng Trị năm 1973, một sự kiện có ý nghĩa chính trị đặc biệt trong quan hệ hữu nghị giữa hai nước và gây tiếng vang lớn trong dư luận quốc tế. Và Cuba cũng là nước đầu tiên công nhận Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam rồi sau đó là Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam. Trong trái tim mỗi người dân Việt Nam, hình ảnh và tình cảm của đồng chí Fidel luôn là hiện thân cao đẹp của tình đoàn kết, hữu nghị, thủy chung, trong sáng; của tình đồng chí, anh em thắm thiết luôn kề vai sát cánh bên nhau trong sự nghiệp bảo vệ độc lập dân tộc và chủ quyền của mỗi nước.
“Vì Việt Nam Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”, đấy đúng là tinh thần của Fidel, cũng là của toàn dân Cuba. Trong thời bình, Fidel nói: “Nếu trong thời chiến chúng ta đã vì Việt Nam hiến dâng cả máu của mình thì trong thời bình này vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng đổ mồ hôi để xây dựng lại đất nước Việt Nam mười lần to đẹp hơn như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn”. Với tất cả tình cảm chân thành nhất dành cho Chủ tịch Fidel Castro, Đảng và Nhà nước ta đã trao tặng đồng chí Huân chương Sao vàng (năm 1982) và Huân chương Hồ Chí Minh (năm 1989).