Các nhà kinh tế đã dự đoán Facebook có thể có giá tới 100 tỉ USD khi công ty này được niêm yết trên thị trường chứng khoán từ năm tới. Một sự kiện như vậy sẽ đưa mạng xã hội này ngang hàng với trang mua sắm online Amazon (hoạt động từ năm 1995) hãng ăn nhanh Mỹ, MacDonalds (ra đời từ năm 1940) hay gấp hai lần giá trị của Tesco - tập đoàn bán lẻ số 3 thế giới của Anh (có lịch sử từ năm 1929).
Nhưng Facebook chỉ mới ra đời cách đây 7 năm, bởi chàng sinh viên Harvard, Mark Zuckerberg và các bạn học. Liệu một đế chế 100 tỉ USD có thể hình thành quá nhanh như vậy không? Thoạt nghe thì không thể tin nổi, nhưng có nhiều lý do cho thấy, Facebook có thể vươn tới ngưỡng khổng lồ đó.
Nếu ta chăm chút đến từng đồng xu…
Trước hết, Google - hiện có giá trị thị trường khoảng 200 tỉ USD - đã đặt ra một hình mẫu mới cho Thung lũng Silicon khi họ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) vào năm 2004, năm Facebook được sáng lập. Họ đã xây dựng được một hệ thống “tín đồ” toàn cầu trước khi vạch ra phải kiếm tiền thế nào. Điều đó chứng minh rằng, nếu bạn có thể thu hút một lượng đủ lớn công chúng, sẽ luôn luôn có những cách để “tiền hóa” điều đó. Lợi nhuận từ quảng cáo tính trên mỗi người sử dụng có thể nhỏ bé, nhưng gộp lại sẽ là những con số khổng lồ. Vì vậy, 800 triệu cư dân hiện tại của Facebook thực sự là những tài sản vô cùng giá trị.
|
Facebook đang đứng trước cơ hội vô cùng lớn khi tham gia thị trường chứng khoán. |
Hơn nữa, Facebook lại có những lợi thế so với Google. Đó thực sự là những trang web “dính”, khiến người sử dụng thường dành nhiều thời gian truy cập trong mỗi lần hơn so với Google, theo ước tính trung bình hơn khoảng 30 phút. Điều này cũng đồng nghĩa với việc họ dành nhiều thời gian hơn để xem và phản hồi các loại quảng cáo. Mọi thứ Facebook đang phát triển là một đế chế kinh doanh, được thiết kế để mọi người ngày càng bị cuốn hút hơn. Ông chủ trẻ tuổi Zuckerberg từng phát biểu về phương châm của công ty là: “Chúng tôi không cố gắng để mọi người dành nhiều thời gian hơn cho Facebook, chúng tôi muốn biến thời gian mà bạn dành cho Facebook trở nên quý giá đến mức bạn sẽ muốn quay trở lại hàng ngày”.
Một lợi thế quan trọng khác là trong khi Google thường không biết nhiều về người sử dụng, thì Facebook chính là nơi lưu giữ những kho báu về thông tin cá nhân. Không giống như Google, bạn không thể sử dụng Facebook mà không đăng nhập vào, và cách duy nhất để làm được điều đó là phải tiết lộ về bản thân mình và chia sẻ những mối quan tâm của bạn. Điều đó khiến Facebook “có lẽ là công cụ nghiên cứu thị trường giá trị nhất từng tồn tại”, theo cách nói của David Kirkpatrick, người viết cuốn “Facebook effect: The inside story of the Company that is connecting the World”.
Facebook cho các nhà quảng cáo cơ hội để nhắm mục tiêu chính xác đến những đối tượng mà họ muốn quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ. Vì vậy, nếu họ đang bán một sản phẩm cho những phụ nữ chuẩn bị kết hôn, thì khi đặt quảng cáo, họ chỉ cần click đuôi “engaged” (đã đính hôn) và “women” (phụ nữ), là quảng cáo sẽ đến với những cô dâu tương lai.
Bản thân Zuckerberg luôn luôn do dự khi cho phép quảng cáo xâm nhập (intrusive ads), vì vậy, trong thời kỳ đầu, các quảng cáo trên Facebook thường được đặt dưới một câu giải thích ghi rõ: “Chúng tôi không muốn điều này, nhưng họ là người trả các chi phí”. Ngày nay, Facebook hy vọng, các quảng cáo đề nghị (offering ads), mà người sử dụng thường quan tâm hơn, sẽ làm giảm bớt tính chất xâm nhập. Và khi các bạn được thu hút vào một cách thức mà Facebook gọi là “quảng cáo xã hội”, có lẽ quảng cáo sẽ trở nên không chỉ được chấp nhận, mà là được chào đón! Nếu được lựa chọn giữa một quảng cáo trực tiếp cho một sản phẩm và một quảng cáo xã hội, nói rằng, một trong những người bạn của bạn rất thích sản phẩm đó, đương nhiên các thành viên Facebook sẽ muốn biết kinh nghiệm sử dụng từ bạn bè của mình hơn.
Rủi ro thương mại
Nhưng không phải ai cũng được thuyết phục bởi điều đó: Sir Martin Sorrell, giám đốc điều hành người khổng lồ quảng cáo WPP cảnh báo rằng, Facebook là một mạng xã hội chứ không phải mạng thương mại. Và vì vậy, sử dụng nó làm thương mại là một sự nguy hiểm”. Sorrell coi Facebook là cơ hội tốt cho quan hệ công chúng hơn là “phương tiện quảng cáo”.
Tuy nhiên, doanh thu quảng cáo của Facebook vẫn tăng rất nhanh, dự kiến đạt 3 tỉ USD trong năm nay. Gần một nửa dân số Anh đã tham gia Facebook, với những tỉ lệ tương tự ở các nước phát triển khác. Không ai nghi ngờ Zuckerberg sẽ chứng kiến tăng trưởng không chỉ ở số người dùng mới đăng ký mà còn ở việc Facebook khiến cho nhiều người dùng hiện tại ngày càng gắn bó hơn. Nhưng cây viết của tạp chí Fortune, Jessi Hempel cũng cảnh báo vui rằng: “Chúng ta cần thời gian để ăn, ngủ và gặp gỡ bạn bè ngoài đời, hoặc chúng ta sẽ chẳng có gì để chụp ảnh và post lên Facebook. Vì vậy, phải có những giới hạn tự nhiên cho việc đó”.
Thu Hằng