Cảng Long Beach ở Los Angeles, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Tổng thống Trump trong một dòng trạng thái trên mạng xã hội Twitter ngày 30/5 thông báo Washington sẽ áp đặt mức thuế 5% đối với tất cả hàng hóa Mexico nhập khẩu vào Mỹ, bắt đầu từ ngày 10/6 tới và biện pháp này sẽ kéo dài cho tới khi Mexico ngăn chặn hiệu quả "người di cư bất hợp pháp" vào Mỹ. "Ông chủ" Nhà Trắng cũng cho biết biểu thuế sẽ dần tăng cho tới khi vấn đề nhập cư bất hợp pháp được giải quyết và khi đó thuế sẽ được dỡ bỏ.
Hàng loạt công ty sản xuất hàng hóa ngày 31/5 cảm nhận tác động từ tuyên bố trên. Giá cổ phiếu của General Motors Co. -hiện đang là nhà chế tạo ô tô nhập khẩu nhiều xe vào Mỹ nhất- giảm 4% lúc đầu phiên giao dịch. Giá cổ phiếu của hai nhà chế tạo ô tô khác là Fiat Chrysler và Nissan Motor Co., có nhà máy quy mô đáng kể tại Mexico, đồng loạt sụt hơn 5%.
Không dừng lại ở đó, các công ty thuộc các ngành phụ trợ có liên quan cũng không khỏi liên đới. Giá cổ phiếu của Autoliv và Visteon giảm 5%, trong khi giá cổ phiếu của American Axle & Manufacturing Inc. sụt 4%...
Giá cổ phiếu của các hãng bán lẻ như Kohl’s, Macy’s, Nordstrom và Dillard’s hạ xuống các mức thấp trong 52 tuần trong phiên 31/5. Gap, Guess và Urban Outfitters rơi vào cùng cảnh ngộ. Constellation Brands, công ty Mỹ bán bia Corona và nhiều loại bia khác của Mexico, chứng kiến giá cổ phiếu sụt 7%. Đà giảm còn được ghi nhận với giá cổ phiếu của Molson Coors, Chipotle Mexican Grill Inc., Tyson Foods Inc….
Hiện các doanh nghiệp trong nhiều ngành công nghiệp Mỹ đã và đang thiết lập các chuỗi cung ứng mật thiết với Mexico. Khoảng 346,5 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Mexico bị áp thuế 5%, tương đương khoản thuế trị giá 17 tỷ USD, sẽ do các công ty Mỹ thanh toán một phần nhưng người tiêu dùng Mỹ được cho là đối tượng gánh chịu phần lớn khoản thuế này.
Về phần mình, ngày 31/5, Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador cho biết Chính phủ Mexico sẽ hành động thận trọng và không tuyệt vọng, cũng như tin tưởng rằng Tổng thống Trump sẽ thay đổi ý định về việc áp thuế nhập khẩu 5% đối với hàng hóa của nước này với lý do Mexico không ngăn chặn dòng người di cư Trung Mỹ.
Nhà lãnh đạo Mexico khẳng định Mexico đang đóng góp tích cực với trách nhiệm của mình nhằm giải quyết tình trạng người di cư Trung Mỹ. Tổng thống López Obrador nhấn mạnh rằng tất cả các xung đột phải được giải quyết thông qua đối thoại và các biện pháp cưỡng chế không dẫn đến bất kỳ điều tốt đẹp nào. Trong khi đó, Ngoại trưởng Mexico Marcelo Ebrard nhấn mạnh việc Mỹ áp thuế đối với hàng hóa của Mexico là không công bằng và không đem lại lợi ích kinh tế cho cả hai bên. Ông Marcelo Ebrard cho biết sẽ đàm phán với các quan chức Mỹ để Washington bỏ ý định trên.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland khẳng định việc Tổng thống Trump đe dọa áp thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mexico không liên quan đến Canada và Ottawa sẽ xúc tiến phê chuẩn Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) phiên bản mới song song với các đồng minh của mình.
Trước đó, trong một phát biểu ngày 30/5, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence hứa hẹn sẽ nỗ lực để Quốc hội Mỹ có thể thông qua NAFTA mới – mà Mỹ gọi là Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) - vào mùa Hè này. Ước tính, giá trị trao đổi thương mại giữa ba nước thành viên USMCA đạt gần 1.500 tỷ CAD (khoảng 1.112 tỷ USD) trong năm 2018.