Chỉ vài ngày sau khi Iran và Nhóm P5+1 kết thúc vòng đàm phán về chương trình hạt nhân của Tehran, đã xuất hiện dấu hiệu rạn nứt giữa Israel và đồng minh thân cận nhất - Mỹ.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu tại Quốc hội ngày 14/10, kêu gọi quốc tế không nới lỏng sức ép chống Iran. Ảnh: AFP/TTXVN |
Hôm 20/10, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kêu gọi Mỹ tăng cường sức ép hơn nữa đối với Iran, bất chấp việc giới chức Mỹ ngầm cho biết khả năng Washington sẽ nới lỏng sức ép nhằm vào chính quyền Tehran.
Cách tiếp cận khác biệt giữa Washington và Tel Aviv trong vấn đề Iran là điều có thể nhận thấy rõ, khi mà các cuộc đàm phán sẽ được thúc đẩy trong những tháng sắp tới. Luôn khẳng định rằng Iran đang theo đuổi việc sở hữu vũ khí hạt nhân, ông Netanyahu tin là giới chức Iran đang chơi trò lừa bịp nhằm vào phương Tây để mong nới lỏng các lệnh cấm vận, trong khi thực tế thì vẫn theo đuổi các chương trình hạt nhân.
Phát biểu trước Nội các ngày 20/10, người đứng đầu chính phủ Israel nói: “Tôi nghĩ là trong bối cảnh hiện nay, khi mà chỉ nghe thấy lời nói còn chưa thấy hành động, sức ép quốc tế cần tiếp tục được sử dụng và tăng cường. Sức ép càng lớn, cơ hội thực sự để giải giáp chương trình hạt nhân quân sự của Iran ngày càng nhiều”. Theo ông Netanyahu, sức ép này phải được duy trì cho đến khi Iran ngừng toàn bộ hoạt động làm giàu urani - một bước được xem là quyết định trong sản xuất vũ khí hạt nhân; dời toàn bộ kho urani đã được làm giàu khỏi Iran và đóng cửa các cơ sở nghi là làm giàu urani, chế tạo plutoni.
Khác biệt quan điểm là điều thấy rõBất chấp cảnh báo mà Thủ tướng Netanyahu đưa ra, dường như cách tiếp cận của quốc tế không đi theo xu hướng này.
Cuối tuần qua, các quan chức Mỹ nói là Nhà Trắng đang thảo luận về khả năng trao cho Iran cơ hội giải ngân hàng tỉ dollar tài sản bị phong tỏa nếu Tehran rút lại chương trình hạt nhân. Kế hoạch này cũng bao gồm việc chấm dứt một số lệnh cấm vận ngắn hạn nhằm vào Iran.
Trong buổi trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình NBC ngày 20/10, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew nói rằng, đây là thời điểm “chín muồi” để nói về việc nới lỏng các lệnh cấm vận, tuy ông này vẫn ngụ ý rằng Mỹ sẽ có các bước đi phù hợp dựa trên các biểu hiện rõ ràng từ phía Iran.
Khi được hỏi liệu có lo ngại gì khi Mỹ nới lỏng sức ép cấm vận chống Iran, ông Netanyahu bày tỏ sự phản đối về một “thỏa hiệp từng phần” với Iran và nói rằng, “tôi không khuyên làm điều đó”.
Chi tiết các cuộc hội đàm giữa Iran với nhóm P5+1 hồi tuần trước vẫn được các bên giữ kín, tuy nhiên, truyền thông Israel cho là nội dung chủ yếu nằm ở việc: Mỹ và đồng minh buộc Iran ngừng làm giàu urani hàm lượng cao, còn Iran muốn phương Tây từng bước dỡ bỏ cấm vận. Tờ Haaretz của Israel hôm 20/10 dẫn lời một quan chức nước này - người được phía Mỹ cập nhật thông tin các vòng đàm phán ở Geneva cho biết, Iran sẵn sàng chấm dứt việc làm giàu urani 20%, hạn chế làm giàu urani 5%, giảm số lượng máy ly tâm đang hoạt động, giảm công suất của các cơ sở hạt nhân gây tranh cãi, thậm chí là mở cửa một số cơ sở cho các thanh sát viên quốc tế.
Tờ nhật báo Yediot Ahronot tại Israel thậm chí còn nhìn nhận, “vụ nổ” giữa Thủ tướng Netanyahu và Tổng thống Mỹ Barack Obama là điều không thể tránh khỏi. Yoel Guzansky, một chuyên gia nghiên cứu về Iran, nguyên phụ tá an ninh quốc gia tại văn phòng Thủ tướng Israel nhìn nhận: Sẽ luôn có khoảng cách giữa Mỹ và Israel, do tiềm lực quân sự khác nhau, mức độ đe dọa từ Iran cũng không giống nhau. Ông đánh giá, về bản chất, Israel hiểu rằng mình không thể có được tất cả những gì theo đúng mong muốn. Vì thế, việc thể hiện quan điểm chống đối “giải pháp hòa hoãn” chính là cách để Tel Aviv mong Mỹ, phương Tây buộc Iran phải nhượng bộ nhiều nhất có thể.
HT (Foxnews)