Những quan ngại ngày càng tăng về tốc độ biến đổi khí hậu và sự thu hẹp nguồn cung điện trên toàn cầu đã khiến một số nhà hoạch định chính sách có cái nhìn mềm mỏng hơn về năng lượng hạt nhân, lĩnh vực suốt nhiều năm nay đã rất chật vật để tìm kiếm đầu tư vì những lo ngại về an toàn, rác thải phóng xạ và chi phí lớn để xây dựng một lò phản ứng. Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) - một tổ chức liên chính phủ vốn tìm cách thúc đẩy năng lượng hạt nhân - đã mở một cuộc triển lãm trong khuôn khổ COP27, lần đầu tiên trong 27 năm diễn ra hội nghị quốc tế thường niên này. Cuộc triển lãm đã cho thấy tiềm năng của công nghệ hạt nhân trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi phát biểu tại một cuộc họp báo ngày 6/10/2022. Ảnh (tư liệu): AFP/TTXVN
Trả lời phỏng vấn của hãng tin Reuters, Tổng Giám đốc IAEA, ông Rafael Mariano Grossi cho biết nói về hạt nhân chính là đề cập đến việc sản xuất năng lượng đã được chứng minh và đây là một phần của giải pháp cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Ông Grossi cho rằng năng lượng hạt nhân thực sự bền vững và rất an toàn.
Trong nhiều năm gần đây, ngành điện hạt nhân gặp khó khăn trong việc tìm nguồn vốn đầu tư, nhất là sau vụ động đất - sóng thần dẫn tới rò rỉ hạt nhân tại nhà máy điện Fukushima số 1 năm 2011 ở Nhật Bản. Xung đột tại Ukraine làm gia tăng lo ngại về an toàn hạt nhân tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine, cũng là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu. Tuy nhiên, ông Grossi cho rằng những quan ngại an ninh tại Ukraine không nên là nguyên nhân để các nước quay lưng lại với các kế hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân.
Trong khi đó, Đặc phái viên về khí hậu của Mỹ, ông John Kerry thông báo Ngân hàng Xuất-Nhập khẩu (EXIM) nước này quan tâm đến khoản hỗ trợ 3 tỷ USD cho việc xây dựng một nhà máy điện hạt nhân ở Romania. Trao đổi với báo giới, ông Kerry nhấn mạnh rằng hạt nhân là giải pháp thay thế đáng tin cậy, giúp đạt mục tiêu trung hòa khí thải vào năm 2050. Ông khẳng định: “Chúng ta không thể đạt mức thải khí ròng bằng 0 vào năm 2050 nếu không có điện hạt nhân”. Bản thân Mỹ đã dành riêng hàng tỷ USD để duy trì các nhà máy điện hạt nhân hiện có. Nỗ lực này nằm trong chiến lược lớn hơn nhằm đạt phi carbon hóa nền kinh tế và Mỹ hy vọng sẽ khuyến khích nhiều dự án mới.
Về phần mình, bà Hannah Fenwick, đồng điều hành tổ chức Hạt nhân vì Khí hậu, đại diện cho một mạng lưới gồm 150 tổ chức ủng hộ các chính phủ tiếp tục sử dụng điện hạt nhân, cho biết tổ chức này đang vận động các nhà hoạch định chính sách tại COP27 cân nhắc đầu tư vào năng lượng hạt nhân và đang nhận được những phản hồi tích cực.