Ông Donald Trump phát biểu tại cuộc họp báo ở Washington, D.C., Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Sáng 1/7 (giờ địa phương), Tòa án Tối cao Mỹ sẽ đưa ra phán quyết về quyền miễn trừ của tổng thống đối với ông Trump, với khả năng định hình lại quyền lực của cơ quan hành pháp cao nhất quốc gia và đẩy cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 theo hướng khó lường.
Trọng tâm thách thức của cựu Tổng thống Donald Trump - xuất phát từ các cáo buộc liên bang mà ông phải đối mặt vì nỗ lực lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 - là liệu một cựu Tổng Tư lệnh có được hưởng quyền miễn trừ hình sự đối với các hành vi mang tính chất công vụ được thực hiện khi còn ở Nhà Trắng hay không.
Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia pháp lý, việc Tòa án Tối cao quyết định thế nào trong cuộc chiến pháp lý này, về nhiều mặt, ông Trump vẫn được coi như là “giành chiến thắng” trong cuộc chiến.
Các chuyên gia pháp lý chỉ ra việc tòa đưa ra phán quyết một cách chậm chạp đã giúp ông Trump câu giờ, khiến phiên tòa xét xử những cáo buộc mà công tố viên đặc biệt Jack Smith kiến nghị khó có thể hoàn thành trước Ngày bầu cử 5/11. Nói cách khác, phán quyết này có thể đã quá muộn để tổ chức bất kỳ phiên tòa hình sự nào trong số ba phiên tòa hình sự đang chờ thụ lý của ông Trump trước ngày tổng tuyển cử.
Norm Eisen, người từng đảm nhiệm vị trí cố vấn đặc biệt cho Ủy ban Tư pháp Hạ viện trong phiên luận tội đầu tiên của ông Trump, cho biết: “Bằng cách trì hoãn quá lâu đến mức khó có thể tiến hành một phiên tòa, các thẩm phán đã thành công trong việc trao quyền miễn trừ cho ông ấy cho dù sau này nội dung phán quyết có là gì đi chăng nữa”.
Đồng quan điểm, Laurence Tribe - một giáo sư luật tại Đại học Harvard - nhận định: “Rõ ràng là tòa án đã cố tình trì hoãn mọi việc… Lẽ ra có thể dễ dàng đưa ra phán quyết sớm hơn nhiều… Có thể đã thụ lý vụ việc vào tháng 12/2023 khi công tố viên đặc biệt yêu cầu xét xử trực tiếp, hoặc họ có thể từ chối tiếp nhận đơn kháng cáo sau khi tòa phúc thẩm đã bác bỏ kháng cáo trước đó. Nếu như vậy, giờ phiên toà đã kết thúc”.
Một lý do khiến nhiều người chỉ trích Tòa án Tối cao đưa ra quyết định chậm chạp là vì các thẩm phán đã ra phán quyết nhanh chóng trong các vụ án liên quan đến những nhân vật cấp cao khác. Có thể lấy ví dụ như phán quyết yêu cầu cựu Tổng thống Richard Nixon trả lại các cuốn băng bí mật về những đoạn hội thoại trong Nhà Trắng cho công tố viên đặc biệt 16 ngày sau một buổi tranh tụng tại toà vào tháng 7/1974.
Hiện tại, ông Trump phải đối mặt với các cáo buộc liên bang ở Florida và các cáo buộc cấp bang ở Georgia. Tháng trước, cựu Tổng thống đã bị tòa án ở New York kết tội làm sai lệch hồ sơ kinh doanh liên quan đến một thỏa thuận tài chính do một cộng sự cũ của ông dàn xếp với một diễn viên phim người lớn trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.