Trả lời phỏng vấn truyền thông Ấn Độ cuối tháng 8 vừa qua, bà Soumya Swaminathan – nhà khoa học trưởng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng Ấn Độ đang tiến đến giai đoạn chấm dứt dịch bệnh. Xu hướng tích cực này tiếp tục được ghi nhận sau đó, với việc Bộ trưởng Y tế Rajesh Bhushan tuần trước thông báo số ca mắc mới trên toàn Ấn Độ giảm mạnh.
Trong trao đổi với đài DW (Đức) ngày 22/9, bà Swaminathan một lần nữa cho rằng Ấn Độ đang chuyển sang giai đoạn mà ở đó COVID-19 được coi như bệnh đặc hữu. Lây nhiễm sẽ tăng, giảm ở cấp khu vực, thậm chí có ổ dịch bùng phát ở một số vùng có độ che phủ vaccine thấp. Nhưng điều đó không ngăn được việc Ấn Độ bước vào giai đoạn cuối của dịch bệnh.
Theo nhà khoa học trưởng của WHO, Ấn Độ có được lớp bảo vệ vững chắc nhờ tỉ lệ dân số có kháng thể với COVID-19 ở mức cao. Kháng thể đó đến từ người từng bị nhiễm COVID-19 hoặc là nhờ tiêm vaccine. Một nghiên cứu dựa trên thử nghiệm huyết thanh diện rộng công bố hồi tháng 7 cho thấy có khoảng 65% dân số Ấn Độ dương tính với COVID-19, đồng nghĩa với những người này đã có kháng thể tự nhiên.
Cuộc khảo sát huyết thanh lần thứ 4 được thực hiện với 29.000 người trên toàn quốc và lần đầu tiên bao gồm 8.691 trẻ em từ 6-17 tuổi. Một nửa trong số trẻ em tham gia khảo sát có huyết thanh chứa kháng thể với virus SARS-CoV-2. 67,6% người lớn trong khảo sát đã chứa kháng thể với virus, ở tại thời điểm vẫn có hơn 62% người dân Ấn Độ chưa được tiêm vaccine.
Con số này kết hợp với tỉ lệ tiêm chủng vaccine đang được đẩy nhanh sẽ giúp Ấn Độ có được lớp bảo vệ ngăn chặn nguy cơ làn sóng lây nhiễm thứ 3. Tuy nhiên, biến số bất ngờ chính là sự xuất hiện của các biến thể mới, cùng với đó là xu hướng vaccine suy giảm hiệu lực trước SARS-CoV-2 theo thời gian. Vì thế việc tiếp tục giám sát dịch tễ cộng đồng là điều có ý nghĩa quan trọng. Nới lỏng nhiều quy định hạn chế và từng bước mở cửa kinh tế, giới chức y tế Ấn Độ vẫn bám sát nguy cơ đến từ biến thể mới.
Dịch bùng phát ở cấp độ địa phương cũng là vấn đề Ấn Độ phải xử lý. Lây nhiễm giảm trên quy mô toàn quốc, nhưng lại bùng phát mạnh ở bang Kerala. Khảo sát cho thấy cứ 5 ca xét nghiệm COVID-19 tại Kerala có một ca dương tính. Bang này hiện chiếm đến 60% tổng số ca mắc mới tính theo ngày trên toàn Ấn Độ.
“Tùy vào tỉ lệ dân số có kháng thể tự nhiên vì đã phơi nhiễm với COVID-19, độ che phủ của vaccine, cũng như việc tuân thủ đeo khẩu trang và quy định giãn cách xã hội, sẽ có một số điểm nóng về dịch bệnh xuất hiện ở Ấn Độ trong vài tháng tới”, Vineeta Bal, nhà khoa học tại Viện Dịch tễ Quốc gia Ấn Độ, nêu quan điểm.
Giới chức y tế Ấn Độ hy vọng quốc gia đông dân thứ hai thế giới sẽ không bị cuốn vào vòng xoáy bùng phát lây nhiễm mới. Một số chuyên gia miễn dịch hàng đầu thậm chí còn lạc quan cho rằng Ấn Độ vẫn tránh được làn sóng lây nhiễm thứ 3 ngay cả khi biến thể mới xuất hiện.
“Đại dịch này đã khiến phần lớn dự báo của chúng ta bị sai lệch. Nhưng trong 6 tháng tới đây, Ấn Độ sẽ tiến đến điểm mà ở đó COVID-19 là bệnh đặc hữu”, ông Sujeet Singh, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh (CDC) Ấn Độ, đánh giá. Theo ông Singh, một biến thể mới không tạo ra sóng lây nhiễm thứ ba, nhưng cũng phải tính đến những yếu tố khác đi kèm như sinh hoạt, thói quen hành xử của người dân, tỉ lệ dân số có kháng thể với COVID-19 cũng như mùa lễ hội sắp đến.
Chiến dịch tiêm chủng vaccine tại Ấn Độ đã có bước tiến vượt bậc kể từ hồi tháng 8. Đến nay, đã có hơn 800 triệu liều vaccine được đưa vào tiêm chủng, với 64% người trưởng thành được tiêm ít nhất một mũi, trong đó có 200 triệu người đã tiêm đủ hai liều.