Chuyến đi gần đây nhất của Thủ tướng Ấn Độ Modi tới Moskva là vào năm 2015. Ảnh minh hoạ: Sputnik
Đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên của ông Modi sau khi tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng Ấn Độ nhiệm kỳ thứ ba sau cuộc bầu cử vào tháng 6.
Theo đài Sputnik, trước thềm chuyến thăm của Thủ tướng Modi, Điện Kremlin cho biết Moskva đang mong đợi một “chuyến thăm toàn diện, rất quan trọng, có ý nghĩa đối với quan hệ Nga-Ấn Độ”.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn với nhà báo truyền hình Nga Pavel Zarubin: “Với bản chất đáng tin cậy trong mối quan hệ giữa Tổng thống Putin và Thủ tướng Modi, chúng tôi có thể hy vọng rằng quan điểm của hai nước trong tất cả các vấn đề sẽ được trao đổi trong chương trình nghị sự”.
Người phát ngôn Peskov cho biết thêm an ninh khu vực và toàn cầu, cùng với tương tác kinh tế và thương mại song phương sẽ là tâm điểm.
Lần gần đây nhất người đứng đầu chính phủ Ấn Độ tới Nga là vào năm 2019, khi ông tới thành phố Vladivostok ở Viễn Đông. Chuyến đi gần đây nhất của ông Modi tới Moskva là vào năm 2015. Hội nghị thượng đỉnh Ấn Độ-Nga lần thứ 21 được tổ chức vào năm 2021.
Tiến sĩ Raj Kumar Sharma, nhà nghiên cứu cấp cao tại NatStrat, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại New Delhi, nhận định: “Nga là quốc gia vẫn rất quan trọng đối với sự tham gia của Ấn Độ vào khu vực Á-Âu, ngoài mối quan hệ chiến lược song phương tổng thể mà hai bên đang phát triển”.
Ông nhấn mạnh rằng các cuộc đàm phán sắp tới nên được nhìn từ lăng kính bối cảnh song phương cực kỳ hứa hẹn, cho phép Ấn Độ và Nga tăng cường quyền tự chủ chiến lược của họ trong bối cảnh những thay đổi địa chính trị toàn cầu.
Theo ông Raj, trong một kịch bản địa chính trị khi xung đột Ukraine, xung đột Palestine-Israel vẫn tiếp tục diễn ra và các cuộc bầu cử sắp diễn ra ở Mỹ, Thủ tướng Modi “đã chọn đúng khi thăm Nga, nêu bật khả năng phục hồi của mối quan hệ Ấn Độ-Nga trong bối cảnh có nhiều thay đổi địa chính trị”.
Chương trình nghị sự trong chuyến thăm
Chiều ngày 8/7, Thủ tướng Modi đã có mặt tại Moskva. Tại đây, ông sẽ được chào đón bằng bữa tối riêng do Tổng thống Nga chủ trì. Ngoại trưởng Ấn Độ Vinay Kwatra cho biết sau đó sẽ có các cuộc thảo luận cấp cao chính thức, nêu bật mối quan hệ cá nhân giữa hai nhà lãnh đạo.
Sang ngày 9/7, ông Modi sẽ gặp cộng đồng người Ấn Độ ở Moskva. Sau đó, Thủ tướng Ấn Độ sẽ đặt vòng hoa tại Mộ Chiến sĩ Vô danh ở Điện Kremlin và thăm địa điểm triển lãm RUSSIA EXPO ở Moskva.
Cốt lõi của chuyến thăm sẽ là các cuộc đàm phán song phương giữa hai nhà lãnh đạo. Đầu tiên, các cuộc họp này sẽ được tổ chức theo hình thức “ở cấp độ hạn chế”, sau đó là các cuộc đàm phán ở cấp độ phái đoàn rộng hơn.
Ngoại trưởng Vinay Kwatra cho hay hai nhà lãnh đạo sẽ xem xét toàn bộ mối quan hệ nhiều mặt giữa hai nước.
“Hội nghị thượng đỉnh sẽ tạo cơ hội cho hai nhà lãnh đạo xem xét toàn bộ các vấn đề song phương, bao gồm quốc phòng, thương mại, đầu tư, hợp tác năng lượng, khoa học và công nghệ, giáo dục, văn hóa và trao đổi nhân dân giữa các bên khác", Ngoại trưởng Kwatra lưu ý tại cuộc họp báo ở New Delhi.
Thủ tướng Modi và Tổng thống Putin dự kiến “chia sẻ quan điểm về sự phát triển khu vực và toàn cầu mà hai bên cùng quan tâm, đồng thời đánh giá tình trạng cam kết song phương trong các nhóm như BRICS, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, G20, Hội nghị thượng đỉnh Đông Á (EAS) và Liên hợp quốc (LHQ).
Về kinh tế, Ngoại trưởng Ấn Độ nhấn mạnh mối quan hệ đầu tư giữa hai nước cũng ngày càng phát triển, bao gồm cả năng lượng, ngân hàng, đường sắt và thép. Một cơ chế thanh toán bền vững trong bối cảnh nỗ lực phi đô la hóa cũng sẽ được thảo luận.
Ngoại trưởng tuyên bố rằng việc tăng cường hợp tác trong các dự án như Hành lang vận tải Bắc-Nam quốc tế (INSTC), Hành lang hàng hải Chennai-Vladivostok và Cảng Chabahar, dự kiến sẽ là nội dung nổi bật trong các cuộc đàm phán giữa hai nhà lãnh đạo.
Khi được hỏi về các lệnh trừng phạt của phương Tây nhắm vào Nga, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Ấn Độ lưu ý New Delhi đã cẩn thận tuân thủ các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc, nhưng liên quan đến các lệnh trừng phạt của G7, Delhi đã liên lạc rất thường xuyên với G7, về cơ bản là để bảo vệ, phát triển lợi ích và nhu cầu quốc gia.
Sau khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, các nước phương Tây đã giảm đáng kể việc mua dầu và khí đốt của Nga trong một động thái có chủ ý nhằm làm tê liệt nền kinh tế Nga. Tuy nhiên, Ấn Độ đã chứng kiến lượng dầu nhập khẩu từ Nga tăng vọt. Nhập khẩu dầu Nga của nước này đã tăng gấp 10 lần chỉ trong năm 2023.
Vào tháng 5, truyền thông đưa tin tập đoàn tư nhân lớn nhất Ấn Độ Reliance Industries và công ty năng lượng Rosneft của Nga đã ký một thỏa thuận một năm với số lượng lên tới 3 triệu thùng dầu mỗi tháng và sẽ được thanh toán bằng đồng ruble của Nga như một phần trong nỗ lực loại bỏ quyền bá chủ của đồng USD.
Về quân sự, Nga vẫn là nhà cung cấp vũ khí chính cho Ấn Độ, chiếm 36% lượng vũ khí nhập khẩu của nước này. Hai bên tiếp tục triển khai các dự án công nghiệp quốc phòng, tập trung vào hợp tác công nghệ. Hơn nữa, tại hội nghị thượng đỉnh ở Moskva, các bên có thể sẽ ký một thỏa thuận hậu cần chung giữa Nga và Ấn Độ đã được mong chờ từ lâu. Thỏa thuận trao đổi hậu cần lẫn nhau được thiết kế để tăng cường hợp tác quân sự giữa hai quốc gia bằng cách hợp lý hóa hỗ trợ hậu cần quân sự.
Nga và Ấn Độ cũng hy vọng sẽ triển khai hệ thống đi lại miễn thị thực vào cuối năm 2024. Ấn Độ được cho là đang có kế hoạch thông báo mở thêm hai lãnh sự quán ở Nga.
Theo Ngoại trưởng Kwatra, sau khi kết thúc hội nghị thượng đỉnh Nga-Ấn Độ tại Moskva, hai nước dự định sẽ công bố một loạt văn bản đã được chuẩn bị cho chuyến thăm.