Xe tải xếp hàng dài trên tuyến quốc lộ A20, tuyến đường chính dẫn tới cảng Dover, phía Nam Anh. Ảnh minh họa: TTXVN phát
Anh đã rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) từ ngày 31/1/2020 nhưng ngày 1/1/2021 nước này mới chính thức rời khỏi liên minh thuế quan và thị trường chung, sau thời kỳ chuyển tiếp kết thúc ngày 31/12/2020. Tuy nhiên, theo các điều khoản thỏa thuận đặc biệt giữa hai bên, vùng Bắc Ireland thuộc Anh vẫn gắn với liên minh thuế quan thị trường chung của EU để tránh việc thiếp lập "biên giới cứng" giữa vùng này và CH Ireland, một thành viên EU.
Vì vậy, hàng hóa từ lục địa Anh khi đến Bắc Ireland sẽ phải trải qua những thủ tục kiểm tra đặc biệt, đề phòng trường hợp những hàng hóa này sau đó được đưa qua biên giới vào CH Ireland, từ đó vào thị trường EU. Điều này khiến quá trình vận chuyển hàng hóa từ Anh sang Bắc Ireland bị chậm đáng kể.
Cụ thể, Giám đốc chính sách phụ trách khu vực Bắc Ireland của RHA, ông John Martin, cho biết các siêu thị ở vùng này gặp nhiều khó khăn về dự trữ hàng hóa kể từ ngày 1/1 vừa qua, khi giai đoạn chuyển tiếp hậu Brexit kết thúc. Một số công ty thậm chí đã quyết định tạm ngừng cung cấp hàng cho vùng Bắc Ireland vì không chắc chắn hoặc vì quá trình vận chuyển bị trì hoãn.
Hiện tại, do tác động của biện pháp phong tỏa phòng chống dịch COVID-19, vận chuyển hàng hóa tới Bắc Ireland chỉ hoạt động với khoảng 30 - 40% công suất thông thường nhưng các hệ thống vẫn không thể xử lý kịp những thủ tục mới để đảm bảo vận tải hàng hóa thông suốt từ lục địa Anh sang Bắc Ireland.
Ông Martin cho biết nếu tình trạng này tiếp diễn, chuỗi cung ứng hàng hóa cho Bắc Ireland sẽ "sụp đổ" chỉ trong vài ngày tới. Người tiêu dùng ở Bắc Ireland cũng đã phản ánh trên các mạng xã hội về tình trạng nhiều kệ hàng tại các siêu thị trong vùng gần như trống trơn trong 11 ngày qua. Tuần trước, siêu thị Sainbury thông báo một số sản phẩm tạm thời hết hàng vì còn đợi xác nhận hải quan.
Việc đảm bảo không thiết lập "biên giới cứng" giữa Bắc Ireland và CH Ireland là một điều kiện quan trọng để duy trì hiệp ước ký kết năm 1998 giúp chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 30 năm trên đảo Ireland.
Tháng 12 vừa qua, Anh và EU đã ký một thỏa thuận, theo đó cho phép "nới lỏng" một số thủ tục kiểm tra hàng hóa cung cấp cho các siêu thị ở Bắc Ireland để đảm bảo cung ứng đầy đủ trong những tháng đầu tiên của năm 2021. Tuy nhiên, ông Martin cho rằng thỏa thuận này không phát huy hiệu quả vì các công ty có xu hướng dừng xuất hàng hóa tới Bắc Ireland.