Cảnh sát chặn người di cư vượt biên từ Mỹ vào Canada tại trạm kiểm soát ở tỉnh Quebec (Canada). Ảnh: REUTERS/TTXVN
Động thái diễn ra ngay sau khi một thẩm phán liên bang ra lệnh tạm dừng áp dụng đạo luật, yêu cầu đình chỉ các chuyến bay trục xuất và đưa những người bị ảnh hưởng quay trở lại Mỹ.
Thẩm phán James Boasberg đã ra lệnh chặn khẩn cấp vào tối 15/3 (theo giờ địa phương), phán quyết rằng lệnh này có hiệu lực trong 14 ngày và cho đến khi có phán quyết tiếp theo. Ông nhấn mạnh rằng không thể trục xuất nếu không có quy trình pháp lý phù hợp. Tuy nhiên, Nhà Trắng khẳng định lệnh của tòa án được ban hành sau khi những người này đã rời khỏi lãnh thổ Mỹ, do đó chính quyền không vi phạm quyết định của thẩm phán.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định chính quyền đã thực hiện đúng quy trình pháp lý, đồng thời nhấn mạnh rằng phán quyết của tòa án không có cơ sở pháp lý vững chắc. Bà cho biết những người bị trục xuất đã rời Mỹ trước khi tòa án ban hành lệnh, do đó không có xung đột nào giữa hành động của chính quyền và quyết định của thẩm phán.
Bộ An ninh Nội địa Mỹ xác nhận gần 300 thành viên Tren de Aragua đã bị bắt giữ và trục xuất cuối tuần qua. Ngoại trưởng Marco Rubio tuyên bố hàng trăm cá nhân bị cáo buộc liên quan đến băng đảng này đã bị đưa ra khỏi Mỹ và cảm ơn Tổng thống El Salvador Nayib Bukele vì đã tiếp nhận họ.
Tổng thống Bukele xác nhận El Salvador đã tiếp nhận nhóm người bị trục xuất và chuyển họ đến Trung tâm giam giữ khủng bố (CECOT), nơi họ sẽ bị giam giữ trong một năm. Các hình ảnh do chính quyền El Salvador công bố cho thấy những người bị trục xuất bị còng tay, cạo trọc đầu khi xuống xe buýt.
Theo CNN, từ năm 2024, ông Erik Prince - một người thân cận của Tổng thống Trump - đã liên hệ với chính quyền của Tổng thống Nayib Bukele để đề xuất việc tiếp nhận những người di cư không có giấy tờ từ Mỹ trong trường hợp ông Trump tái đắc cử. Theo thỏa thuận, Mỹ sẽ chi 6 triệu USD hỗ trợ El Salvador trong việc giam giữ người bị trục xuất. Ông Bukele cho biết khoản tiền này sẽ giúp duy trì hệ thống nhà tù, đồng thời hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật trong việc thu thập thông tin tình báo và truy quét thêm các thành viên băng đảng tội phạm.
Các chuyên gia pháp lý cho rằng lệnh bằng lời của Thẩm phán Boasberg có giá trị pháp lý tương đương với lệnh văn bản, do đó chính quyền của Tổng thống Trump có thể đã vi phạm nếu vẫn tiến hành kế hoạch trục xuất. Một số nhà quan sát cảnh báo rằng vụ việc này có thể gây ra tranh cãi pháp lý nghiêm trọng, làm dấy lên những nghi vấn về cách chính quyền Mỹ thực thi chính sách nhập cư và đối phó với các tổ chức tội phạm xuyên biên giới.
Tại Washington, phản ứng chính trị về vụ việc tiếp tục gia tăng. Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mike Rounds bày tỏ ủng hộ biện pháp mạnh tay của chính quyền, trong khi lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries cảnh báo về nguy cơ vi phạm nhân quyền trong chính sách trục xuất. Ông nhấn mạnh rằng đảng Dân chủ phản đối nhập cư bất hợp pháp nhưng không thể chấp nhận việc trục xuất hàng loạt mà không tuân thủ quy trình pháp lý.
Tại El Salvador, nhà tù CECOT, nơi tiếp nhận nhóm người bị trục xuất, là cơ sở giam giữ lớn nhất châu Mỹ với sức chứa 40.000 người. Nhà tù này được xây dựng để đối phó với tội phạm có tổ chức, nhưng cũng gây nhiều tranh cãi do điều kiện giam giữ khắc nghiệt.
Bất chấp những phản ứng từ nhiều phía, chính quyền Tổng thống Trump khẳng định sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp mạnh nhằm kiểm soát nhập cư và đối phó với tội phạm xuyên biên giới.