Cảnh sát Trung Quốc gác bên ngoài Đại sứ quán Canada ở Bắc Kinh ngày 13/12/2018. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Ottawa, trong thông báo vừa công bố, bà Chrystia Freeland bày tỏ: “Chúng tôi vô cùng quan ngại về việc Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada hồi đầu tháng này và kêu gọi ngay lập tức thả các công dân này”.
Hai công dân Canada trên bị bắt giữ tại Trung Quốc tuần trước. Ông Michael Kovrig là một cựu nhân viên ngoại giao và hiện là chuyên gia phân tích cho một tổ chức phi chính phủ có tên Tổ chức Khủng hoảng quốc tế (ICG) trong khi ông Michael Spavor là doanh nhân. Hai công dân Canada này bị Trung Quốc nghi ngờ “gây tổn hại tới an ninh quốc gia”.
Phía Canada đã được tiếp cận lãnh sự đối với hai công dân. Trong khi đó, người phát ngôn của tổ chức ICG Hugh Pope cho biết ông Michael Kovrig hiện vẫn chưa được phép gặp luật sư của mình. Ông Hugh Pope đánh giá vụ bắt giữ này là “không công bằng”; lên tiếng kêu gọi Trung Quốc ngay lập tức thả ông Michael Kovrig và tối thiểu cho phép ông Kovrig được tiếp cận lãnh sự định kỳ, liên lạc với gia đình, cũng như gặp luật sư của mình.
Cùng ngày, Mỹ cũng kêu gọi Trung Quốc trao trả tự do cho hai công dân Canada. Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn tuyên bố của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Robert Palladino cho biết quốc gia này “bày tỏ mối quan ngại sâu sắc đối với việc Trung Quốc bắt giam hai công dân Canada vào đầu tháng này và kêu gọi trả tự do cho hai người này ngay lập tức”. Ngoài ra, ông Palladino cũng cho rằng Canada đã thực hiện một thủ tục pháp lý công bằng và minh bạch trong vụ bắt giữ Giám đốc Tài chính (CFO) của tập đoàn công nghệ Huawei Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Mỹ.
Các công dân Canada kể trên bị bắt giữ sau khi Trung Quốc cảnh báo Canada sẽ phải đối mặt với “những hậu quả nghiêm trọng” khi tiến hành bắt giữ CFO của Huawei theo yêu cầu của Mỹ. Canada đã nêu rõ vụ bắt giữ này không có động cơ chính trị và khẳng định tính độc lập của cơ quan tư pháp nước này. Tại phiên tòa diễn ra ở Vancouver ngày 7/12, CFO của tập đoàn Huawei bị cáo buộc nhiều tội danh gian lận, trong đó có gian lận nhằm né tránh các biện pháp trừng phạt của Mỹ đối với Iran.
Sau đó, tòa án tỉnh British Columbia của Canada đã cho phép bà Mạnh Vãn Chu được bảo lãnh tại ngoại với số tiền bảo lãnh 10 triệu CAD (tương đương 7,5 triệu USD) và một số điều kiện khác. Theo các điều khoản của hiệp ước dẫn độ giữa Mỹ và Canada, Mỹ có 60 ngày kể từ ngày bà Mạnh Vãn Chu bị bắt giữ để đưa ra yêu cầu dẫn độ chính thức. Vụ việc liên quan đến CFO này được giới quan sát dự báo có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm.