Cảnh đổ nát do xung đột tại Khan Younis, Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Yêu cầu này cũng được nêu ra trong cuộc họp diễn ra tại Miami (Mỹ) vào cuối tuần qua giữa đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff với Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan và Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani.
Trong các cuộc đàm phán trên, các quan chức cấp cao từ ba quốc gia Trung Đông đã đề xuất đạt được thỏa thuận với Hamas, theo đó phong trào này sẽ giải tán các loại vũ khí hạng nặng - được định nghĩa là vũ khí tấn công - trong khi chỉ giữ lại vũ khí hạng nhẹ.
Trong những tuần gần đây, các quan chức Israel đã nhiều lần khẳng định Israel sẽ chỉ đồng ý tái thiết Dải Gaza sau khi hài cốt của con tin Israel cuối cùng là Ran Gvili được trao trả và Hamas bị giải giáp hoàn toàn. Tuy nhiên, các quốc gia Trung Đông tin rằng hai quá trình này nên diễn ra đồng thời.
Phát biểu sau khi tham gia cuộc họp, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết giai đoạn hai của thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza dự kiến bắt đầu vào đầu năm 2026, đồng thời nhấn mạnh các cuộc đàm phán đang diễn ra tập trung vào những trở ngại đối với nỗ lực thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn sang giai đoạn tiếp theo. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ nói thêm một trong những ưu tiên của giai đoạn hai là đảm bảo chính quyền Gaza sẽ do một nhóm người Palestine lãnh đạo.
Theo tuyên bố chung sau cuộc họp được Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff công bố ngày 20/12, các đại diện từ Mỹ, Ai Cập, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ đã nhóm họp tại Miami ngày 19/12 để xem xét các bước tiếp theo trong kế hoạch ngừng bắn ở Gaza do Mỹ bảo trợ.
Trong khi đó, tuyên bố của các nước trung gian Mỹ, Ai Cập, Qatar và Thổ Nhĩ cho hay giai đoạn đầu của thỏa thuận đã đạt được một số tiến triển trong việc phân phối hàng viện trợ nhân đạo, trả tự do cho các con tin, rút một phần lực lượng Israel khỏi Gaza và giảm bớt các hành động thù địch. Các cuộc đàm phán về giai đoạn thứ hai tập trung vào việc thành lập chính quyền mới ở Gaza để bảo vệ thường dân và duy trì trật tự công cộng, hoạt động thương mại với các nước láng giềng cũng như phát triển cơ sở hạ tầng.
Thỏa thuận ngừng bắn giai đoạn một ở Gaza có hiệu lực vào ngày 10/10 vừa qua sau hai năm xung đột, nhưng thỏa thuận này đang chịu áp lực rất lớn. Trên 400 người Palestine đã thiệt mạng tại Gaza kể từ khi thỏa thuận có hiệu lực. Israel và lực lượng Hamas cáo buộc lẫn nhau vi phạm thỏa thuận.
Thỏa thuận giai đoạn đầu bao gồm ngừng bắn, tăng cường viện trợ nhân đạo cần thiết vào Gaza và trao đổi con tin giữa Israel và Hamas. Trong khi đó, giai đoạn thứ hai quy định quân đội Israel tiếp tục rút khỏi các vị trí ở Gaza, thành lập chính quyền lâm thời để quản lý Gaza, triển khai lực lượng an ninh quốc tế và giải giáp Hamas.
Trong một diễn biến khác cùng ngày, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas khẳng định Chính quyền Palestine sẵn sàng hợp tác với Tổng thống Mỹ Donald Trump để đạt được nền hòa bình toàn diện và công bằng, phù hợp với các nghị quyết quốc tế và Sáng kiến Hòa bình Arập.
Phát biểu trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis tại thành phố Ramallah ngày 22/12, ông Abbas nhấn mạnh sự cấp thiết phải thực hiện kế hoạch của ông Trump và Nghị quyết 2803 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) bằng cách thực thi lệnh ngừng bắn ở Gaza, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động vận chuyển viện trợ nhân đạo, ngăn chặn tình trạng di dời, đảm bảo việc rút quân của Israel và cho phép chính quyền Palestine đảm nhận trách nhiệm của mình cũng như đẩy nhanh các nỗ lực tái thiết Gaza.
Tổng thống Abbas cũng nêu bật sự cần thiết phải gây áp lực buộc chính phủ Israel chấm dứt các hành động làm suy yếu các thể chế Palestine, vi phạm các địa điểm linh thiêng của Cơ đốc giáo và Hồi giáo, cũng như đe dọa giải pháp hai nhà nước thông qua việc mở rộng các khu định cư.