Tàu của Công ty Cosco Shipping Lines tại cảng hàng hóa ở Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: TTXVN
Theo kế hoạch của Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), kể từ ngày 14/10, các tàu container do Trung Quốc sản xuất hoặc vận hành bởi công ty Trung Quốc sẽ phải chịu mức phí mới khi cập cảng Mỹ. Tuy nhiên, giới phân tích cho biết các hãng tàu đã sớm triển khai các biện pháp ứng phó.
Báo cáo mới nhất từ công ty tư vấn vận tải Sea Intelligence cho thấy trên tuyến châu Á - Bờ Tây Bắc Mỹ, tỷ lệ sử dụng tàu do Trung Quốc đóng đã giảm từ 25-30% trong nửa đầu năm 2025 xuống còn khoảng hơn 20% trong vài tuần gần đây. Tuyến châu Á - Bờ Đông Bắc Mỹ cũng ghi nhận xu hướng tương tự, dù mức giảm nhẹ hơn. Ngược lại, trên tuyến giao thương xuyên Đại Tây Dương, hiện chưa thấy tín hiệu điều chỉnh đáng kể nào.
Cosco Shipping Lines, đơn vị vận hành tàu container thuộc Tập đoàn Cosco Shipping Holdings, cho biết vẫn cam kết duy trì hoạt động ổn định tại thị trường Mỹ bất chấp thách thức từ chính sách mới. Trong tuyên bố ngày 16/9, doanh nghiệp khẳng định sẽ tối ưu hóa danh mục sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thay đổi của thị trường Mỹ, đồng thời duy trì mức cước và phụ phí cạnh tranh theo điều kiện thị trường.
Tuy nhiên, theo ước tính từ các chuyên gia vận tải tại ngân hàng HSBC, Cosco Shipping Holdings cùng công ty con niêm yết tại Hong Kong là Orient Overseas Container Line có thể đối mặt với tổng chi phí trên 2,1 tỷ USD trong năm 2026 do khoản phí cảng này.
Để giảm thiểu tác động, các hãng tàu Trung Quốc có thể phối hợp với đối tác trong các liên minh vận tải quốc tế nhằm thay thế tàu Trung Quốc bằng tàu không phải do Trung Quốc đóng trên các tuyến vào Mỹ. Ngoài ra, họ có thể chuyển hướng hàng hóa qua các cảng trung chuyển tại Canada, Mexico hoặc khu vực Caribe để tránh phải vào cảng Mỹ.
Trong khi đó, các hãng tàu không thuộc Trung Quốc có nhiều lựa chọn dễ dàng hơn. Theo số liệu của HSBC, 71% tổng công suất đội tàu container toàn cầu là tàu không do Trung Quốc đóng và chỉ 15% tổng trọng tải tàu cập cảng Mỹ có xuất xứ từ Trung Quốc. Điều này cho phép các hãng điều chỉnh đội tàu và tuyến đường để né tránh phí cảng mà không ảnh hưởng lớn đến hoạt động.
Hãng vận tải Pháp CMA CGM xác nhận sẽ không áp thêm phụ phí vào thời điểm hiện tại. Nhờ các điều chỉnh về đội tàu và hoạt động triển khai trước ngày 14/10, công ty kỳ vọng sẽ duy trì được mức độ phục vụ hiện tại tại các cảng của Mỹ và hạn chế tối đa tác động từ khoản phí của USTR sắp tới.
Cũng trong diễn biến liên quan, công ty Seaspan, một trong những đơn vị cho thuê và vận hành tàu container lớn nhất thế giới, sẽ chuyển trụ sở từ Hong Kong sang Singapore từ ngày 1/10 và tiến hành các thủ tục để đổi cờ cho khoảng 100 tàu sang đăng ký Singapore để tránh chính sách phí cảng mới của Mỹ. Thông tin này được tiết lộ bởi trang ShippingWatch của Đan Mạch hôm 24/9.
Việc các hãng vận tải chủ động điều chỉnh mạng lưới hoạt động và chuyển sang sử dụng tàu không xuất xứ từ Trung Quốc cho thấy sức ép chính trị đang ngày càng định hình lại chuỗi cung ứng toàn cầu. Dù chưa rõ chính sách này sẽ kéo dài bao lâu, các nhà phân tích nhận định thị trường đang bước vào giai đoạn điều chỉnh cấu trúc dài hạn, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục leo thang.