Hội đồng An ninh Bulgaria thảo luận về những tác động tiềm ẩn của việc có thể chấm dứt sớm đối với việc nhập khẩu dầu và các sản phẩm dầu mỏ của Nga. Ảnh: Euractiv.bg
Theo mạng tin EURACTIV.bg (Bulgaria) ngày 22/8, Chính phủ Bulgaria đã khởi xướng thủ tục chấm dứt sớm việc nhập khẩu dầu từ Nga, nguồn cung cấp cho nhà máy lọc dầu của công ty Lukoil của Moskva gần thành phố Burgas bên Biển Đen - một động thái mà các nhà phân tích cho rằng nhằm gây áp lực buộc Lukoil phải bán doanh nghiệp của mình tại Bulgaria.
Hội đồng An ninh thuộc Chính phủ Bulgaria cũng đã thảo luận về những tác động tiềm ẩn của việc có thể chấm dứt sớm đối với việc nhập khẩu dầu và các sản phẩm dầu mỏ của Nga bằng đường biển để xử lý tại Lukoil Neftochim Burgas - nhà máy lọc dầu lớn nhất ở Đông Nam Âu.
Để hỗ trợ cho quyết định cuối cùng của mình, Chính phủ Bulgaria đã yêu cầu các cơ quan đặc biệt và Bộ Kinh tế cho ý kiến về việc liệu việc đình chỉ nhập khẩu dầu của Nga có đe dọa đến an ninh quốc gia của nước này hay không.
Vào giữa năm 2022, Ủy ban châu Âu đã cho phép Bulgaria miễn trừ lệnh cấm vận dầu mỏ của EU đối với Nga, có hiệu lực đến cuối năm 2024. Cuối tháng 7 vừa qua, các đảng trong chính phủ đã đệ trình một đề xuất dự luật cho việc chấm dứt sớm. Theo đề xuất, Bulgaria phải hủy bỏ ngoại lệ sử dụng dầu của Nga trong vòng một tháng sau khi luật có hiệu lực. Điều này dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 10, khi quốc hội đang trong kỳ nghỉ hè.
Tuy nhiên, các nghị sĩ để ngỏ khả năng có thể gia hạn nhập khẩu dầu mỏ của Nga nếu Hội đồng An ninh Bulgaria cho rằng khoảng thời gian đó là không đủ. Chính phủ Bulgaria sau đó phải đề xuất một thời hạn khác để được quốc hội thông qua. Mục đích của sự điều chỉnh này là không gây khủng hoảng nguồn cung các sản phẩm xăng dầu.
Đầu tháng 8, Bulgaria đã giành quyền kiểm soát cảng dầu duy nhất trên lãnh thổ của mình, gần Burgas, từ Lukoil.
Gây áp lực lên công ty Nga
Trong khi đó, Martin Vladimirov, một nhà phân tích từ Trung tâm Nghiên cứu Dân chủ (CID), nhận định rằng việc chiếm lại quyền kiểm soát cảng dầu là “đòn tấn công đầu tiên sẽ gây ra tranh chấp rộng hơn và Lukoil sẽ bán tài sản của mình vì họ không còn lợi ích khi không kiểm soát hoàn toàn việc nhập khẩu dầu”.
"Đòn tấn công" thứ hai là việc Lukoil bị tước đoạt nguồn dầu giá rẻ của Nga, được vận chuyển đến Bulgaria bằng tàu chở dầu qua Biển Đen.
Công ty Nga trên đã bán nhà máy lọc dầu của mình ở Italy, trong khi Đức nắm quyền kiểm soát tài sản của một công ty dầu mỏ khác của Nga, Rosneft. Nguyên nhân là do lệnh trừng phạt của EU áp đặt nhằm vào Moskva vì cuộc xung đột ở Ukraine, trong đó có lệnh cấm nhập khẩu và chế biến dầu mỏ của Nga.
Chuyên gia Vladomirov nhận xét rằng Bulgaria là quốc gia ven biển duy nhất của EU được đặc quyền nhập khẩu dầu của Nga, điều này không hợp lý về mặt kỹ thuật.
Quyền miễn trừ từ EU, có hiệu lực đến cuối năm 2024, được đưa ra theo yêu cầu của Chính phủ Bulgaria thời Thủ tướng Kiril Petkov. Lukoil Bulgaria là công ty chiếm ưu thế trong thị trường dầu mỏ Bulgaria và là một trong những công ty dầu mỏ lớn nhất trong khu vực Balkan do họ kiểm soát nhà máy lọc dầu của Bulgaria.