Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin phát biểu tại cuộc họp ở Lầu Năm Góc ngày 15/3/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
The hãng tin Reuters ngày 12/4, ông Austin nói trong cuộc họp báo tại Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 11/4 (giờ địa phương): “Chúng tôi sẽ tiếp tục điều tra và lật từng viên đá cho đến khi tìm ra nguồn gốc và mức độ của vụ rò rỉ”.
Ông Austin là quan chức cấp cao đầu tiên của Mỹ bình luận về vụ rò rỉ tài liệu mật. Ông nói rằng Lầu Năm Góc biết các tài liệu đã được tung lên mạng vào ngày 28/2 và ngày 1/3, nhưng không chắc liệu có tài liệu nào khác đã bị phát tán trước đó nữa hay không. Ông Austin nói thêm: “Đây là những điều mà chúng tôi sẽ tìm ra khi chúng tôi tiếp tục điều tra”.
Phát biểu sau đó tại Đại học Rice ở Texas, Giám đốc Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) William Burns gọi vụ rò rỉ là điều vô cùng đáng tiếc, nhưng không đưa ra thông tin chi tiết về các cuộc điều tra mà ông mô tả là khá căng thẳng do Lầu Năm Góc và Bộ Tư pháp Mỹ thực hiện. Ông Burns nói: “Chúng ta cũng cần rút ra bài học từ đó, làm thế nào để chúng ta có thể thắt chặt các quy trình”.
Các nhà điều tra đang tích cực xác định xem người hoặc nhóm người nào có thể có khả năng tiết lộ tài liệu mật và động cơ tiết lộ các báo cáo tình báo này. Bộ Tư pháp Mỹ đã mở một cuộc điều tra hình sự về vụ tiết lộ các tài liệu mật.
Một số chuyên gia an ninh quốc gia và các quan chức Mỹ nói rằng họ nghi ngờ người tiết lộ thông tin có thể là người Mỹ, xét phạm vi các chủ đề của các tài liệu. Khi cuộc điều tra tiến triển, có thể có nhiều giả thuyết hơn.
Bà Milancy Harris, Thứ trưởng Quốc phòng phụ trách tình báo và an ninh, đang chỉ đạo cuộc rà soát của Lầu Năm Góc để đánh giá tác động tiềm tàng của vụ rò rỉ các tài liệu.
Vụ rò rỉ hiện nay có thể là vụ tiết lộ thông tin gây thiệt hại nặng nề nhất cho chính phủ Mỹ sau vụ công bố hàng nghìn tài liệu trên trang WikiLeaks vào năm 2013. Đây là một trong những vụ xâm phạm thông tin quân sự và tình báo lớn nhất trong lịch sử Mỹ.
Một số thông tin nhạy cảm nhất có liên quan đến năng lực quân sự và những điểm yếu của Ukraine. Ngoài ra, còn có một tài liệu đề cập đến số lượng nhỏ lính đặc nhiệm phương Tây ở Ukraine.
Trước đó, tờ The New York Times là tờ báo đầu tiên đưa tin về vụ rò rỉ tài liệu mật nói trên. Trong số ra vào ngày 6/4, The New York Times tiết lộ về kế hoạch bí mật của Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhằm giúp Ukraine tiến hành cuộc phản công mùa xuân. Không phải The New York Times tiếp cận được với tài liệu gốc hay có nguồn tin cao cấp, mà là thông qua các tài liệu đã xuất hiện trên internet từ trước đó.
Trong số các tài liệu bị rò rỉ, có một tài liệu dán nhãn tuyệt mật, nói về tình trạng xung đột Nga - Ukraine tính tới ngày 1/3. Một tài liệu khác gồm các cột liệt kê các đơn vị quân đội, thiết bị và công tác huấn luyện của Ukraine, kèm lịch trình từ tháng 1 đến tháng 4/2023. Tài liệu chứa một bản tóm tắt về 12 lữ đoàn chiến đấu đang hình thành, trong đó có 9 lữ đoàn dường như do Mỹ và các thành viên NATO huấn luyện và cung cấp trang thiết bị. Trong số 9 lữ đoàn đó, tài liệu cho biết 6 lữ đoàn sẽ sẵn sàng vào ngày 31/3 và số còn lại sẵn sàng vào ngày 30/4.
Trụ sở Bộ Quốc phòng Mỹ tại Washington, D.C. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngoài ra, theo tài liệu, mỗi lữ đoàn của Ukraine có khoảng 4.000 đến 5.000 quân và tổng số trang thiết bị cần thiết cho 9 lữ đoàn là hơn 250 xe tăng cùng hơn 350 phương tiện cơ giới. Tài liệu còn nhấn mạnh thời gian phương Tây chuyển giao vũ khí cho Ukraine sẽ ảnh hưởng đến quá trình đào tạo và khả năng sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng vũ trang Ukraine.
Sau đó một ngày, trên mạng xã hội lại lan truyền những tài liệu mật mới. Lần này, các tài liệu mật được công bố trên 4chan, một nền tảng thông tin trực tuyến ẩn danh. Theo The New York Times, hơn 100 trang tài liệu đã được đăng tải, bao gồm các slide tóm tắt nhạy cảm của Mỹ về các chủ đề như Trung Quốc, các vấn đề quân sự ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Trung Đông và chủ nghĩa khủng bố. Đáng chú ý là trong số tài liệu bị rò rỉ lần này có một slide đề ngày 23/2/2023, được dán nhãn “Secret/No Forn”, nghĩa là phía Mỹ sẽ không chia sẻ thông tin này với nước ngoài.
Ngoài những thứ liên quan đến xung đột Nga - Ukraine, các tài liệu bị rò rỉ còn bao gồm các bản sao các cuộc họp giao ban tình báo hàng ngày cung cấp cho Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng Mark Milley; các báo cáo của Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) về lãnh đạo cơ quan tình báo Israel Mossad và nội dung các cuộc thảo luận trong chính phủ Hàn Quốc về việc bán đạn pháo cho Kiev… Đáng chú ý là không ít tài liệu bị rò rỉ chứa đựng chi tiết về các hành động trong tương lai.