Binh sĩ Ukraine tham gia buổi huấn luyện ở ngoại ô Kiev ngày 21/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
“Một số quốc gia châu Âu đang trải qua sự thay đổi âm thầm nhưng ngày càng tăng hướng tới một lệnh ngừng bắn để Nga kiểm soát một số lãnh thổ mà Ukraine tuyên bố chủ quyền, đồng thời trao cho Kiev một số hình thức bảo đảm an ninh”, tờ Washington Post đưa tin hôm 13/11.
Theo tờ báo, các cuộc thảo luận sau cánh cửa đóng kín đã được thúc đẩy bởi tình hình chiến trường ảm đạm đối với Ukraine và viễn cảnh nguồn tài trợ của Mỹ dần cạn kiệt khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào tháng 1/2024. Dẫn lời 10 nhà ngoại giao của Liên minh châu Âu (EU) và NATO, nguồn tin tiết lộ rằng trong khi một số quan chức vẫn công khai tuyên bố ủng hộ Kiev, một số quốc gia đang tìm cách “đặt nền móng” cho các cuộc đàm phán hòa bình.
Một trong những ý tưởng đang được đưa ra là để Nga giữ các vùng lãnh thổ mà nước này đang kiểm soát, trong khi Ukraine sẽ nhận được lực lượng gìn giữ hòa bình của phương Tây hoặc các đảm bảo an ninh khác, song không phải là tư cách thành viên NATO.
“Chắc chắn không còn là điều gì đó cực đoan nữa”, một quan chức phương Tây giấu tên nói với tờ Washington Post. Một quan chức cấp cao khác của NATO cho biết những người đưa ra các đề xuất đổi đất lấy hòa bình không còn bị phản đối như trước đây nữa.
Bà Camille Grand, quan chức của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, chia sẻ rằng giữa các thành viên NATO “có 50 sắc thái khác nhau” về thỏa thuận hòa bình Ukraine sẽ như thế nào. Họ cũng không thể đoán được Tổng thống đắc cử Trump sẽ đề xuất điều gì sau khi tuyên thệ nhậm chức vào tháng 1 tới.
Theo tờ báo, chính quyền Tổng thống đương nhiệm Joe Biden đã gấp rút cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine trước thời điểm ông Trump nhậm chức. Ngày 13/11, Ngoại trưởng Antony Blinken đã đến Brussels để thảo luận về chiến lược với các quan chức cấp cao của NATO, EU và Ukraine.
Một ngày trước đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố “không được quyết định gì về Ukraine mà không có người Ukraine, cũng như về châu Âu mà không có người châu Âu”.
Tuy nhiên, những đề xuất này đang gây ra vấn đề cho NATO, vì Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã từ chối mọi đề xuất từ bỏ các yêu sách lãnh thổ.
Cùng ngày, cố vấn của ông Zelensky, ông Mikhail Podoliak đã đăng trên mạng xã hội X rằng các đề xuất hòa bình đến từ phương Tây chỉ là “hòa bình với cái giá phải trả là nạn nhân” và không liên quan đến “kịch bản thực sự buộc Nga phải chấm dứt chiến dịch quân sự”.
Thách thức lớn nhất đối với phương Tây là điều hướng thông điệp công khai như thế nào về các cuộc đàm phán sau gần 3 năm đổ hàng tỷ USD viện trợ cho Ukraine với lập luận về mối đe dọa hiện hữu đối với châu Âu.
“Đó là điều quan trọng về bất kỳ thỏa thuận nào mà chúng tôi thực hiện. Điều đó không bao giờ có thể được coi là chiến thắng của Nga”, một quan chức giấu tên nói.
Mỹ và các đồng minh đã chuyển hàng trăm tỷ USD tiền mặt, vũ khí, thiết bị và đạn dược cho Ukraine kể từ năm 2022.
Đầu năm nay, Moskva đã nêu các điều khoản để chấm dứt chiến dịch quân sự đặc biệt, trong đó có việc Kiev rút khỏi tất cả các khu vực đã sáp nhập Nga, phi phát xít hóa Ukraine, cũng như nước láng giềng phải chấp thuận trung lập về quân sự và chính trị vĩnh viễn.