Theo Bloomberg ngày 21/9, trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình Polsat, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đã trả lời câu hỏi của một phóng viên về việc liệu Ba Lan có tiếp tục hỗ trợ Ukraine hay không trong khi hai nước đang tranh cãi về xuất khẩu ngũ cốc. Ông nói: “Chúng tôi không còn chuyển giao vũ khí cho Ukraine nữa vì chúng tôi đang trang bị cho Ba Lan những loại vũ khí hiện đại hơn”.
Ông Morawiecki cho biết chính phủ Ba Lan không có ý định gây nguy hiểm cho an ninh của Ukraine và sẽ không can thiệp khi các nước khác vận chuyển vũ khí tới Ukraine thông qua trung tâm quân sự ở thị trấn Rzeszow. Ông nói rằng Ba Lan cũng được hưởng lợi về mặt tài chính từ việc trung chuyển vũ khí.
Tranh cãi về ngũ cốc giữa Ba Lan và Ukraine làm dấy lên nghi ngờ về tinh thần đoàn kết giữa hai quốc gia này. Hiện phía Ukraine chưa phản hồi gì về phát biểu của Thủ tướng Morawiecki.
Ông Peter Schroeder, trước đây là nhà phân tích về Nga tại Cục Tình báo Trung ương Mỹ, nhận định động thái này có thể không tác động lớn tới nỗ lực của Ukraine trong cuộc xung đột với Nga. Ông nói: “Vai trò quan trọng nhất của Ba Lan là điểm trung chuyển để đưa vũ khí từ khắp NATO và các nước khác vào Ukraine. Thủ tướng Ba La nói rằng điều đó sẽ tiếp tục”.
Ba Lan là tuyến đường quan trọng để các đồng minh ở Mỹ và châu Âu vận chuyển vũ khí tới Ukraine.
Thông báo của Thủ tướng Morawiecki được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Ba Lan triệu tập đại sứ Ukraine và cảnh báo sẽ mở rộng lệnh cấm ngũ cốc, áp đặt với cả các mặt hàng nhập khẩu khác từ Ukraine.
Phản ứng trước động thái này, ngày 20/9, Bộ Ngoại giao Ukraine đã hối thúc Ba Lan gạt cảm xúc sang một bên trong tranh cãi về xuất khẩu ngũ cốc. Trên tài khoản Facebook cá nhân, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Oleg Nikolenko cho hay: “Phía Ukraine đã đề nghị Ban Lan một hướng giải quyết mang tính xây dựng cho vấn đề ngũ cốc”.
Ba Lan là một trong những đồng minh đáng tin cậy nhất của Ukraine kể từ khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022. Tuy nhiên, hai quốc gia đều đang bị cuốn vào những bất đồng ngày càng sâu sắc liên quan đến việc nhập khẩu nông sản Ukraine sau khi Ba Lan cùng với Hungary và Slovakia gia hạn lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc Ukraine.
Trước đó, ngày 19/9, người phát ngôn của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) xác nhận rằng Ukraine đã nộp đơn khiếu nại. WTO không nêu đích danh tên quốc gia bị Ukraine kiện, dù trước đó Ukraine đã khẳng định sẽ kiện ba quốc gia gồm Ba Lan, Hungary và Slovakia.
Theo lệnh cấm do Liên minh châu Âu (EU) áp đặt hồi tháng 5, Ba Lan, Bulgaria, Hungary, Romania và Slovakia cấm bán lúa mì, ngô, hạt cải dầu và hạt hướng dương của Ukraine trên thị trường nội địa, song vẫn cho phép các mặt hàng này được quá cảnh để xuất khẩu đi nơi khác.
Hôm 15/9, Ba Lan, Hungary và Slovakia đã công bố các biện pháp cấm riêng đối với ngũ cốc Ukraine sau khi Ủy ban châu Âu (EC) quyết định không gia hạn lệnh cấm. Cả ba nước này đều tuyên bố đang hành động vì lợi ích của nền kinh tế và động thái của ba quốc gia này là để bảo vệ người nông dân trước tình trạng dư thừa sản phẩm.