Người dân mua sắm tại một siêu thị ở Hyderabad, Ấn Độ. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Gần đây, Thủ tướng Modi tiết lộ về kế hoạch cải cách thuế hàng hóa và dịch vụ (GST) lớn vào tháng 10. Kênh CNBC (Mỹ) đánh giá đây là bước tiến quan trọng hướng tới việc thúc đẩy người tiêu dùng chi tiêu, trong bối cảnh áp lực kinh tế toàn cầu ngày càng gia tăng.
Nội dung cuối cùng về cải cách thuế sẽ được thảo luận tại cuộc họp của Hội đồng Thuế và Dịch vụ (GST), dự kiến diễn ra vào tháng 9. Theo hãng thông tấn Reuters (Anh), GST tại Ấn Độ hiện có 4 mức 5%, 12%, 18%, 28% dự kiến sẽ được đơn giản hóa thành 2 mức 5% và 18%.
Nỗ lực đơn giản hóa chế độ thuế này diễn ra trong bối cảnh Ấn Độ chuẩn bị đón nhận mức thuế quan bổ sung 25% từ Mỹ, có hiệu lực vào cuối tháng này, nâng tổng mức thuế đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ lên 50%.
Theo CNBC, việc đơn giản hóa chỉ còn 2 mức 5% và 18%. đồng nghĩa với việc giảm thuế cho người dân Ấn Độ, có khả năng thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Theo các chuyên gia, ở một mức độ nào đó, điều này sẽ bù đắp được tác động từ thuế quan của chính quyền Tổng thống Trump.
Nền kinh tế Ấn Độ phụ thuộc rất nhiều vào tiêu dùng. Theo báo cáo hàng tháng của Bộ Tài chính được công bố vào tháng 6, tiêu dùng tư nhân chiếm 61,4% GDP danh nghĩa của Ấn Độ trong tài khóa kết thúc vào tháng 3/2025. Đây là mức cao nhất trong hai thập niên qua.
Ông Anubhuti Sahay, trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế Ấn Độ tại Ngân hàng Standard Chartered, ước tính cải cách GST có thể thúc đẩy nền kinh tế Ấn Độ tăng trưởng thêm 0,35 điểm phần trăm lên 0,45 điểm phần trăm trong tài khóa kết thúc vào tháng 3/2027.
Ngay cả trước khi lo ngại về thuế quan xuất hiện, chính phủ Ấn Độ đã cố gắng kích thích nhu cầu tiêu dùng nội địa. Quốc gia này đã miễn thuế đối với những khoản thu nhập hằng năm lên tới 1,2 triệu rupee Ấn Độ (tương đương 13.800 USD). Về mặt chính sách, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ đã cắt giảm lãi suất 100 điểm cơ bản trong năm nay, giúp giảm chi phí vay. Áp lực cải cách càng trở nên cấp bách trước nguy cơ thách thức từ thuế quan.
Ông Shumita Deveshwar tại công ty tư vấn TS Lombard trụ sở ở Anh phân tích: “Với nhiều lĩnh vực xuất khẩu có khả năng bị loại khỏi Mỹ - thị trường lớn nhất của Ấn Độ - chính phủ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đẩy nhanh tăng trưởng trong nước”.
Tuy nhiên, ông Mukherjea bổ sung rằng cần phải có những cải cách sâu rộng hơn và hy vọng chính phủ không chỉ dừng lại ở GST. Ông nêu bật: “Ấn Độ rất cần phục hồi tiêu dùng và việc làm. Một trong hai yếu tố này sẽ không thể tồn tại nếu thiếu nhau. Chính phủ và ngân hàng trung ương cần cùng nhau hành động".
Tình trạng thanh niên thất nghiệp cao cho thấy rõ tính cấp bách của vấn đề. Dữ liệu của chính phủ Ấn Độ tuần này cho thấy tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên thành thị là 19%, tăng từ mức 18,8% hồi tháng 7. Thủ tướng Modi cũng đã công bố chương trình việc làm cho thanh niên trị giá 1.000 nghìn tỷ rupee trong bài phát biểu mừng Ngày Độc lập hôm 15/8, với mục tiêu tạo ra 35 triệu việc làm.
600 triệu người dân Ấn Độ trong độ tuổi từ 18 đến 35 đang định hình xu hướng tiêu dùng, và người tiêu dùng Gen Z Gen Z (sinh từ năm 1997 đến năm 2012) dường như rất hào hứng với kế hoạch cải cách thuế GST.
Lạm phát cũng đang hạ nhiệt ở Ấn Độ, giảm xuống mức thấp nhất trong 8 năm vào tháng 7, chủ yếu nhờ giá thực phẩm và rau quả giảm. Tiết kiệm từ hàng hóa thiết yếu có thể kích thích chi tiêu khác, và kịch bản đưa chúng vào khung thuế GST 5% sẽ là động lực bổ sung. Hiện nay, nhiều sản phẩm quen thuộc như mỹ phẩm, thực phẩm đóng gói hay dược phẩm vẫn chịu thuế cao.
Hóa đơn thực phẩm rẻ hơn là tín hiệu tích cực, nhưng nhiều người dân Ấn Độ cũng mong ưu đãi thuế sẽ áp dụng rộng rãi hơn cho các dịch vụ thiết yếu. Hiện tại, phí bảo hiểm y tế chịu thuế GST 18% ở Ấn Độ. Theo truyền thông Ấn Độ, một nhóm quan chức cấp cao đã họp vào ngày 20/8 để thảo luận về cải cách và đề xuất miễn thuế đối với phí bảo hiểm y tế và bảo hiểm nhân thọ.
Nếu đề xuất GST được thông qua, việc triển khai có thể bắt đầu sớm nhất là vào tháng 10/2025, ngay trước mùa mua sắm lễ hội của Ấn Độ.