Toàn cảnh Hội nghị thượng đỉnh ALBA-TCP lần thứ XX tại La Habana, Cuba ngày 14/12/2021. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Tại sự kiện này, ALBA-TCP đã kêu gọi tạo ra một sự thay đổi trong các mối quan hệ tại châu Mỹ, dựa trên Hiến chương Liên hợp quốc và Luật pháp quốc tế, theo đó sử dụng chủ nghĩa đa phương như công cụ chính để cùng đối phó với các thách thức toàn cầu phức tạp hiện tại.
Trong tuyên bố chung gồm 12 điểm của Hội nghị Thượng đỉnh ALBA-TCP, liên minh này nhấn mạnh cam kết trở thành một công cụ để kết nối các dân tộc châu Mỹ, dựa trên các nguyên tắc đoàn kết, công bằng xã hội, hợp tác và bổ trợ kinh tế, hội nhập với mục tiêu duy trì châu Mỹ là khu vực hòa bình, bình đẳng chủ quyền, không can thiệp vào công việc nội bộ, không sử dụng và đe dọa sử dụng sức mạnh, tìm kiếm giải pháp hòa bình cho các bất đồng và tôn trọng quyền tự quyết của các dân tộc.
ALBA-TCP tố cáo những âm mưu áp đặt bá quyền đối với các dân tộc Mỹ Latinh và Caribe, chia rẽ khu vực để phục vụ các lợi ích cường quyền; phản đối việc loại bỏ một số quốc gia ra khỏi Hội nghị Thượng đỉnh châu Mỹ lần thứ 9 sắp tới là những hành động độc đoán, mang tính ý thức hệ và động cơ chính trị. ALBA-TCP cho rằng đây là một “bước lùi lịch sử trong quan hệ Tây Bán Cầu”; đồng thời chỉ trích nước chủ nhà Mỹ “phân biệt đối xử nhiều đại diện của xã hội dân sự chân chính của lục địa”.
Hội nghị Thượng đỉnh ALBA-TCP diễn ra trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh châu lục vào tháng 6 tới tại Los Angeles (Mỹ), nơi dự kiến sẽ có những cuộc thảo luận về các đề tài gai góc trong bối cảnh thế giới và châu lục phức tạp hiện tại.
Liên minh ALBA-TCP được thành lập ngày 14/12/2004 dưới ảnh hưởng của Chủ tịch Cuba Fidel Castro và Chủ tịch Venezuela Hugo Chávez, với tên gọi Phương án Bolivar cho các dân tộc châu Mỹ của chúng ta. Năm 2006, cơ chế này đổi tên thành Liên minh Bolivar cho châu Mỹ-Hiệp định thương mại của các dân tộc. Trải qua nhiều thăng trầm, đến nay, ALBA-TCP tập hợp 10 thành viên chính thức là Cuba, Venezuela, Bolivia, Nicaragua, Dominica, Antigua & Barbuda, San Vicente & Granadinas, Granada, San Cristobal & Nieves, và Santa Lucía, cùng 3 nước quan sát viên là Syria, Haiti và Surinam.
ALBA-TCP là cơ chế hội nhập trên tinh thần đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước Mỹ Latinh như một sự lựa chọn thay thế Khu vực Thương mại tự do châu Mỹ (FTAA) do Mỹ đề xuất nhưng không nhận được sự ủng hộ của các nước tại châu lục này.