Tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho nhân viên y tế tại Rabat, Maroc ngày 29/1/2021. Ảnh: THX/TTXVN
Theo kênh CNN, một ví dụ là nghị sĩ Mỹ Stephen Lynch - người đã xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 sau khi tiêm đủ hai liều vaccine Pfizer. Các chuyên gia đề cập 5 lý do giải thích cho hiện tượng trên.
Độ trễ giữa tiêm chủng và sinh kháng thể bảo vệ
Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC), cần vài ngày tới vài tuần để vaccine phát huy hiệu quả. Do đó, người vừa tiêm vaccine có thể xét nghiệm dương tính vì vaccine chưa kịp làm cơ thể sinh kháng thể.
Theo Tiến sĩ Robert Salata, Giám đốc Trung tâm Y tế toàn cầu và Y khoa thuộc Bệnh viện Đại học Roe Green ở Cleveland, cần thời gian để cơ thể phát triển phản ứng miễn dịch. Liều đầu tiên có thể bảo vệ ở mức độ nào đó, nhưng ngay cả Tổng giám đốc của hãng dược Moderna cũng cho biết họ chưa có dữ liệu nào để chứng minh điều đó vào lúc này.
Với vaccine Pfizer, sau 14 ngày, mũi đầu tiên có hiệu quả khoảng 52%.
Tiêm vaccine không thể ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ mắc bệnh
Trong thực tế, người đã tiêm chủng vẫn có thể xét nghiệm dương tính vì vaccine không hiệu quả 100%.
Tiêm vaccine phòng COVID-19 cho người dân tại Codogno, miền bắc Italy. Ảnh: AFP/TTXVN
Hai loại vaccine do Mỹ cấp phép có hiệu quả cao nhưng không bảo vệ hoàn toàn người được tiêm. Trong thử nghiệm lâm sàng, vaccine của Pfizer hiệu quả 95% trong phòng COVID-19 cho những người đã tiêm hai liều.
Tiêm chủng có thể ngừa bệnh, nhưng không chắc ngăn chặn lây nhiễm virus
Tiến sĩ William Schaffner, chuyên gia bệnh truyền nhiễm và giáo sư y tế dự phòng tại khoa chính sách y tế, Đại học Vanderbilt, cho biết: “Chưa có thông tin rõ ràng về việc các loại vaccine có ngăn ngừa virus xâm nhập vào cơ thể và không làm phát triệu chứng hay không”.
Ông Namandje Bumpus, Giám đốc khoa dược và khoa học phân tử tại Đại học Johns Hopkins, cho biết: “Như chúng ta biết, những vaccine này là nhân tố mang tới thay đổi thực sự khi có thể ngăn chặn bệnh và giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nhưng chỉ tập trung vào tỷ lệ hiệu quả thì không nói lên được toàn cảnh, vì người đã tiêm có thể vẫn mắc COVID-19. Dù vậy, các dấu hiệu cho thấy các ca bệnh này ít nghiêm trọng hơn người chưa tiêm vaccine. Đó là điều thực sự quan trọng”.
Các nhà sản xuất vaccine vẫn đang nghiên cứu xem vaccine có bảo vệ người tiêm hoàn toàn khỏi nguy cơ mắc bệnh hay chỉ giúp họ không bị bệnh nặng.
Dù một người không có triệu chứng nhưng vẫn có thể xét nghiệm dương tính với COVID-19. Điều đó cũng sẽ có nghĩa là nếu một người tiêm vaccine thì họ vẫn có thể lây truyền bệnh cho người khác.
Đó là lý do người đã tiêm vaccine sẽ vẫn cần đeo khẩu trang.
Vaccine không bảo vệ được người đã mắc COVID-19 từ trước
Nhân viên y tế tiêm vaccine phòng COVID-19 cho người dân tại Algiers, Algeria, ngày 31/1. Ảnh: THX/TTXVN
Người đã tiêm vaccine có thể có xét nghiệm dương tính vì họ đã nhiễm virus trước khi tiêm mà không biết. Điều này đã xảy ra với một số nhân viên y tế trong nghiên cứu do CDC Mỹ công bố ngày 1/2.
Nghiên cứu phát hiện ra 22 trong số 4.081 nhân viên y tế đã được tiêm vaccine liều đầu tiên và sau đó vẫn xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2.
Theo một tác giả nghiên cứu là Tiến sĩ Eyal Leshem thuộc Trung tâm Y khoa Sheba ở Israel, rõ ràng một số nhân viên y tế xét nghiệm dương tính đã mắc COVID-19 trước khi họ được tiêm liều đầu tiên.
Vấn đề biến chủng của virus
Có lo ngại một số biến chủng virus đang lây lan ở Mỹ có thể khiến vaccine không có tác dụng như kỳ vọng.
Dữ liệu ban đầu từ phòng thí nghiệm cho thấy các vaccine có thể bảo vệ cơ thể người trước biến chủng mới và giới chức y tế muốn càng nhiều người được tiêm càng tốt để hạn chế khả năng virus biến đổi.
Các nhà sản xuất vaccine COVID-19 cho biết họ đang xét nghiệm để xem các vaccine này có chống lại được các biến chủng mới hay không. Họ cũng đang nâng cấp vaccine để phòng cả các chủng mới xuất hiện.