Đáng chú ý hơn, chủ đất tại cả 2 vị trí xảy ra lún, nứt đều đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi san lấp, cải tạo mặt bằng trái phép, tháo dỡ hộ lan an toàn giao thông, đồng thời buộc khôi phục hiện trạng trước khi vi phạm.
Ngành chức năng và chính quyền địa phương xác định, khu vực xảy ra lún, nứt tại Km1936+300 (bên phải tuyến theo hướng lưu thông từ Đắk Nông sang Bình Phước) có địa hình tự nhiên là mái ta luy âm với độ dốc lớn. Có đoạn là vực sâu, địa chất yếu. Trong thời gian qua, khu vực này có hiện tượng san lấp mặt bằng trái phép với chiều dài dọc theo tuyến đường khoảng 100m, chiều ngang tính từ mặt đường hơn 50m.
Tại vị trí này, tháng 12/2021, Thanh tra Giao thông tỉnh Đắk Nông đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với ông Trần Đình Quang (trú tại thôn 3, xã Quảng Tín) về hành vi san lấp mặt bằng trong hành lang an toàn đường bộ. UBND xã Quảng Tín sau đó đã xử phạt hành chính ông Quang đồng thời buộc khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm. Tuy nhiên, ông Quang và các hộ gia đình liên quan đã không thực hiện. Hiện, khu vực này có 8 hộ dân bị ảnh hưởng và đều chưa hộ gia đình nào xây dựng nhà cửa.
Tương tự, điểm sạt lở thứ hai kéo dài từ cửa hàng kinh doanh xăng dầu Trung Dũng đến quán cà phê Phin (thuộc địa giới hành chính thôn 3, xã Quảng Tín) cũng từng bị ngành chức năng tỉnh Đắk Nông lập biên bản vi phạm hành chính nhiều lần vào năm 2020 do hành vi tháo dỡ hộ lan để san lấp mặt bằng. Chính quyền địa phương sau đó đã xử phạt và buộc chủ cửa hàng này phải khôi phục lại hiện trạng ban đầu. Tuy nhiên, hộ lan tại khu vực này sau đó còn bị tháo dỡ nhiều hơn. Theo lãnh đạo Sở Giao thông vận tải Đắk Nông, hành vi tháo dỡ hộ lan tại đây là trái phép và ngành chức năng chưa cấp phép cho việc này.
Trước mắt, để hạn chế tình trạng sạt lở, sụt lún tại các khu vực này, cũng như hạn chế nguy cơ lún, nứt mặt đường Hồ Chí Minh, tại cuộc họp liên ngành với sự tham gia của Sở Giao thông vận tải, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Đắk Nông và đơn vị quản lý tuyến đường, các bên đã thống nhất giao chính quyền địa phương buộc các chủ đất phải đào bỏ các khối đất đã san lấp nhằm giảm tải cho mái ta luy nền đường, hạn chế nguy cơ mặt đường bị lún, nứt. Đồng thời, chỉ đạo kiểm tra, theo dõi thường xuyên tình hình lún, nứt tại đoạn đường này và báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý.
Theo ông Hà Sỹ Sơn, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải Đắk Nông, phạm vi sụt lún ở khu vực này khá rộng và có nguy cơ cao sụt lún, ảnh hưởng đến an toàn của tuyến đường Hồ Chí Minh. Sở Giao thông vận tải Đắk Nông đã cùng chính quyền địa phương, đơn vị quản lý đường kiểm tra và đang đề xuất phương án xử lý. Sở cũng đã chỉ đạo đơn vị quản lý tuyến đường là Công ty cổ phần BOT và BT Đức Long Đắk Nông thực hiện các giải pháp để hạn chế nước tập trung vào khu vực sụt lún; đồng thời yêu cầu chính quyền địa phương chỉ đạo các gia đình san lấp mặt bằng khẩn trương thanh thải để giảm áp lực lên ta luy âm của nền đường, tránh việc sụt lún tiếp tục xảy ra.