Ông Trần Minh Thống, Phó Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ: Tranh thủ nguồn vốn xây dựng các công trình thủy lợiCác tỉnh ĐBSCL mạnh dạn đề xuất với Chính phủ và bộ, ngành Trung ương tranh thủ các nguồn vốn để ưu tiên đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi theo lộ trình. Bên cạnh đó, các địa phương cần chủ động triển khai nạo, vét các cửa sông, đắp đập, nâng cấp tuyến đê nhằm hạn chế tình trạng xâm nhập mặn sâu vào những vùng chuyên canh lúa.
Thu hoạch tôm càng xanh tại huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau. Ảnh: Huỳnh Thế Anh/TTXVN |
Quan điểm của tôi là chúng ta không thể làm trái với quy luật tự nhiên, nghĩa là phải thích ứng và có các kịch bản khả thi nhất cho ứng phó với biến đổi khí hậu trong đó có xâm nhập mặn. Chúng ta phải có một nghiên cứu, triển khai quy hoạch sát với tình hình biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn và chỉ đạo đúng với quy hoạch đã được xác định. Về lâu dài phải tăng cường các giải pháp khoa học công nghệ để thích ứng với biến đổi khí hậu, chẳng hạn nghiên cứu các giống tôm, giống cá chịu mặn như tôm thẻ chân trắng, cá tra… nghiên cứu các loại cây trồng trên vùng đất bị xâm nhập mặn đang quảng canh để tạo ra môi trường cho tôm quảng canh được nâng cao năng suất hay nghiên cứu giống lúa có sức chịu đựng độ mặn trên 5%. Không nên để người dân nuôi trồng tự phát mà từ các kết quả quan trắc, dự báo, chúng ta chỉ đạo việc phát triển theo quy hoạch đã được xác định.
Giải pháp cấp bách ngay lúc này là phải tăng cường quan trắc cảnh báo môi trường để thông báo kịp thời cho người dân chủ động ứng phó. Kể cả các giải pháp cục bộ, xác định vùng ngập mặn để nạo vét kênh rạch. Phải phân vùng để phát triển thủy sản để không ảnh hưởng đến sản xuất lúa theo đúng quy hoạch. Tăng cường các biện pháp kỹ thuật, giúp ngư dân thả giống phát triển bằng các ao ương trước khi đưa ra nuôi đại trà. Vậy thì chúng ta không chờ đến tháng 6 có mưa rồi mới thả giống mà phải chuẩn bị trước đó từ tháng 4. Cùng với đó tăng cường diện tích tôm lúa. Tôi thấy hiệu quả kinh tế mô hình tôm lúa ở vùng ĐBSCL đang rất tốt. Đồng thời chú trọng đến diện tích tôm quảng canh, tôm sinh thái vì qua thực tế, tôi thấy hoàn toàn có triển vọng. Hiện nay tôm quảng canh chỉ có khoảng 300 kg/ha. Nếu áp dụng tốt các biện pháp kỹ thuật thì có thể nâng lên tôm quảng canh đạt 400 kg/ha. Vậy với hơn 200.000 ha tôm quảng canh hiện nay, chúng ta có thể nâng cao và bù đắp được sản lượng thiếu hụt so với những tháng cuối năm vừa qua.
Ông Nguyễn Tiến Hải, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau: Nguồn nước trong nuôi tôm rất quan trọngHệ thống thủy lợi hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu nuôi trồng thủy sản. Do tính cấp bách nên Chính phủ cần sớm đầu tư công trình thủy lợi có liên quan đến cả vùng vì chuyện này địa phương làm không được. Trong quy hoạch nuôi trồng thủy sản cần tính đến yếu tố môi trường vì hiện nay nuôi tôm, nhất là nuôi công nghiệp phát triển tràn lan, không kiểm soát được môi trường và dịch bệnh.
Ông Lê Văn Quang, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn thủy sản Minh Phú: Đa dạng sản phẩm tôm xuất khẩuCác địa phương chưa quy hoạch được vùng nuôi tốt, rồi từ con giống đến thức ăn, giám sát, thu hoạch, bảo quản, vận chuyển, chế biến xuất khẩu… còn nhiều hạn chế cần phải khắc phục. Chúng ta cần tạo ra sản phẩm an toàn, chất lượng. Xây dựng các mô hình nuôi hiệu quả, giúp các hộ nuôi tôm nhỏ lẻ tham gia cùng doanh nghiệp để phát triển bền vững. Cần tăng cường chế biến tôm đa dạng sản phẩm để nâng giá trị khi xuất khẩu.
Ông Phạm Minh Truyền, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Trà Vinh: Khuyến cáo chậm thả tôm giốngTình hình thời tiết trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp, có khả năng nắng nóng kéo dài đến tháng 6, rất dễ xảy ra dịch bệnh đốm trắng và hoại tử gan tụy trên tôm nuôi. Ngành nông nghiệp tỉnh khuyến cáo người dân chậm thả tôm giống, nên thả rải vụ để thăm dò, nếu thấy tôm phát triển tốt mới tiếp tục thả giống đồng loạt. Bên cạnh đó, ngành cử cán bộ kỹ thuật, kỹ sư xuống địa bàn hỗ trợ, tư vấn bà con phương pháp điều trị bệnh cho tôm, theo dõi môi trường nước, phân tích mẫu giáp xác trong môi trường tự nhiên để thông tin kịp thời cho các hộ nuôi tôm lấy nước vào ao nuôi và xử lý nước.
Ông Trần Đình Hoài, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thủy lợi: Ưu tiên nguồn vốn đầu tưĐể thích ứng với tình hình xâm nhập mặn vùng ĐBSCL, giải pháp lâu dài là sắp xếp, ưu tiên nguồn vốn đầu tư xây dựng các cống kiểm soát mặn, nạo vét hệ thống kênh mương, đắp bờ bao, củng cố đê biển trong các dự án: Hệ thống thủy lợi Ô Môn - Xà No, Quản Lộ - Phụng Hiệp, Nam Măng Thít; phát triển hệ thống thủy lợi vùng Đồng Tháp Mười, bán đảo Cà Mau và Tứ giác Long Xuyên. Tăng cường cấp nước ngọt cho các khu vực nuôi trồng thủy sản của vùng Nam, Bắc Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu bằng việc vận hành các công trình thủy lợi nạo vét kênh mương, đắp đập tạm để trữ nước. Đối với một số khu vực cần xem xét, bố trí các công trình để lấy nước ngọt để pha loãng; tăng cường lấy nước ngọt cho khu Gò Công bằng cửa cưỡng bức cống Xuân Hòa, Vàm Giồng, bơm bổ sung nước phục vụ nuôi trồng thủy sản.
Ông Trần Đình Luân, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Sóc Trăng: Phải đảm bảo thực hiện tốt quy hoạchTình hình hạn hán và xâm nhập mặn đang gây ảnh hưởng lớn đến nuôi trồng thủy sản của tỉnh, do thiếu nước ngọt để làm giảm độ mặn, tốc độ xuống giống chậm do người dân lo ngại khi nhiệt độ và độ mặn tăng cao sẽ là cơ hội dễ phát sinh dịch bệnh và gây thiệt hại. Tính đến giữa tháng 3, toàn tỉnh mới thả nuôi được 4.857 ha thủy sản, đạt 7% kế hoạch, trong đó tôm nước lợ là 3.011 ha, diện tích thiệt hại gần 250 ha.
Giải pháp cơ bản để phát triển diện tích nuôi thích ứng với điều kiện hạn, xâm nhập mặn là thực hiện tốt quy hoạch, triển khai kế hoạch mùa vụ và quản lý vùng nuôi, tăng cường công tác quan trắc môi trường và phòng chống dịch bệnh. Cơ cấu lại đối tượng nuôi, mùa vụ sản xuất, áp dụng phương thức, hình thức nuôi phù hợp. Tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn với thị trường. Tăng cường phối hợp giữa các địa phương trong việc điều tiết nước mặn, ngọt đảm bảo sản xuất.
Bên ngành trồng trọt đã làm tờ rơi để khuyến cáo nông dân sản xuất an toàn trong tình hình xâm nhập mặn, thì ngành thủy sản cũng nên làm tương tự. Bên cạnh đó, hướng dẫn nông dân học hỏi những mô hình nuôi thủy sản thành công trong điều kiện xâm nhập mặn, hoặc cách giảm chi phí, giảm ô nhiễm môi trường… Chẳng hạn, lâu nay khi khuyến cáo người nuôi tôm tăng hay giảm thức ăn chỉ dựa vào nhiệt độ cao hay thấp. Nhưng trong thực tế, có nhiều hộ trong cả tháng đầu thả tôm, không cần cho ăn mà tôm vẫn phát triển tốt nhờ gây màu tốt trong ao. Những mô hình như thế này cần được nhân rộng. Bên cạnh đó, cần tính tới đối tượng nuôi luân canh ở những vùng mặn cao. Như ở Sóc Trăng, đang thử nghiệm nuôi cá chim mình vàng trong mùa khô. Đến khi mưa xuống thì mới thả nuôi tôm.