Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg phát biểu trong cuộc họp báo tại Brussels, Bỉ, ngày 14/2/2019. Ảnh: THX/TTXVN
Trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ ngày 3/4, TTK NATO nhận định việc Tổng thống Trump thúc giục các nước đồng minh NATO tăng chi tiêu quốc phòng đã có tác động và giúp liên minh này mạnh mẽ hơn.
Ông Stoltenberg nhấn mạnh rằng sau nhiều năm cắt giảm ngân sách quốc phòng, tất cả các nước đã tăng chi tiêu trở lại. Các đồng minh châu Âu và Canada đã chi thêm 41 tỷ USD trong hai năm qua và đến cuối năm 2020, con số đó sẽ tăng lên 100 tỷ USD.
TTK Stoltenberg là lãnh đạo NATO đầu tiên có bài phát biểu tại Quốc hội Mỹ và đúng thời điểm NATO kỷ niệm 70 năm thành lập. Trước đó, ông đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Trump.
Các nước thành viên NATO cam kết chi tối thiểu 2% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã nhiều lần chỉ trích các nước thành viên này không đáp ứng cam kết đó. Theo ông Trump, Chính phủ Mỹ dành 3,5% GDP cho quốc phòng và các thành viên NATO nên chia sẻ gánh nặng này.
"Cuộc chiến" giữa Mỹ và châu Âu về đóng góp chi tiêu quốc phòng càng làm "lộ sáng" những rạn nứt khó hàn gắn của liên minh Tổng thống Donald Trump luôn yêu cầu các đồng minh châu Âu phải chia sẻ gánh nặng tài chính, song trên thực tế, đóng góp của Mỹ cho NATO cũng không phải là áp đảo.
Nếu tính theo tỷ lệ sức mạnh của các nền kinh tế thì Mỹ đóng góp tương đương 22% cho ngân sách NATO, tiếp theo là Đức với 14% và Anh và Pháp cùng 10%.
Giới phân tích cho rằng các chỉ trích mà ông Trump nhằm vào Đức thời gian qua khá vô lý và mục đích chính là gây sức ép buộc Berlin, một trong các đồng minh châu Âu có thặng dư thương mại lớn nhất với Mỹ, phải nhượng bộ về mặt kinh tế.
Các ngoại trưởng NATO đang nhóm họp tại thủ đô Washington của Mỹ để tổ chức kỷ niệm 70 năm thành lập (4/4/1949 - 4/4/2019). Chương trình nghị sự của hội nghị bao gồm cả vấn đề Mỹ chỉ trích các nước thành viên châu Âu không thực hiện đầy đủ cam kết chi tiêu quốc phòng.