Trước đó, ngày 2/4, tại Quốc lộ 279, gần cửa khẩu Tây Trang, huyện Điện Biên, cơ quan chức năng huyện Điện Biên đã phát hiện và bắt giữ Cao Xuân Nai khi đối tượng này đang trên đường vận chuyển trái phép 27 cá thể rùa đầu to (tổng khối lượng 10,5kg) và 4 chân/tay gấu ngựa (tổng khối lượng 13kg).
Vụ bắt giữ diễn ra sau hơn ba tháng kể từ khi BLHS 2015 có hiệu lực (từ ngày 1/1/2018), nâng mức hình phạt cho các hành vi vi phạm về động vật hoang dã (ĐVHD) lên đến 15 năm hoặc 2 tỷ đồng đối với cá nhân và phạt tiền đến 15 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động từ 6 tháng đến 3 năm hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn đối với pháp nhân.
Rùa đầu to (Platysternon megacephalum) và gấu ngựa (Ursus thibetanus) là những loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được bảo vệ ở cấp độ cao nhất theo pháp luật Việt Nam và quốc tế. Cụ thể, gấu ngựa được liệt kê trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP và rùa đầu to được liệt kê trong Phụ lục I - Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES).
Theo quy định tại Điều 244 BLHS, hành vi săn bắt, giết, nuôi nhốt, vận chuyển, buôn bán loài nguy cấp, quý, hiếm (thuộc một trong các Danh mục được liệt kê tại Điều 244 BLHS) hoặc tàng trữ, vận chuyện, buôn bán cá thể, sản phẩm, bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống cùng loại của các cá thể lớp thú, cá thể lớp chim, lớp bò sát hoặc cá thể lớp khác trở lên thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ... sẽ bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 1 đến 15 năm.