Báo “Chuyên gia” (Nga) số ra ngày 23/2 đã đề cập đến tình hình chính trị bất ổn hiện nay ở Ukraine. Nội dung chính như sau:
Mới đây, Ukraine đã tổ chức kỷ niệm 2 năm cuộc “Cách mạng phẩm giá”. Đúng hai năm trước, Berlin và Paris đứng ra bảo lãnh cho một thỏa thuận giữa phe đối lập Ukraine (đại diện là bộ ba Klitschko, Yatsenyuk và Tyagnibok) và Tổng thống Viktor Yanukovich nhưng thỏa thuận này không tồn tại được tới một ngày khi "bộ ba" kể trên đã thông đồng với những người đứng ra bảo lãnh tiến hành một cuộc đảo chính và tuyên bố chuyển hướng, đưa đất nước tiến tới gia nhập Liên minh châu Âu (EU). Và sau 2 năm, Ukraine (đúng hơn là những gì đất nước này còn lại), thậm chí còn cách xa châu Âu hơn dưới thời Yanukovich.
Những người phản đối Chính phủ tụ tập trên quảng trường Độc lập ở Kiev ngày 21/2. |
Dự kiến nền kinh tế Ukraine năm 2016 sẽ tăng trưởng không nhiều do sự suy giảm GDP hai năm trước đã đưa nền kinh tế chạm đáy. Tuy nhiên, nhận thức xã hội tiếp tục yếu kém - nhóm “các nhà hoạt động” địa phương đã thông đồng với các cơ quan chức năng làm mọi cách để các nhà đầu tư né tránh Ukraine: Chặn các xe tải của Nga, đập phá các chi nhánh ngân hàng Nga ở Ukraine... Ngoài ra, các nhà hoạt động đang đặt ra những yêu sách nghiêm túc cho giới lãnh đạo nhân dịp lễ tưởng niệm hàng trăm người đã bị thiệt mạng khi tham gia biểu tình ở Maidan 2 năm trước. Các nhà hoạt động này đang tổ chức "nổi loạn" ở trung tâm Kiev bằng việc chiếm các tòa nhà và đặt yêu sách với chính quyền.
Lẽ đương nhiên, theo Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko, nguyên nhân sâu xa của các hoạt động phản đối này bắt nguồn từ người đồng cấp Nga Vladimir Putin. Ông Poroshenko tuyên bố rằng: “Hệ thống tuyên truyền của Điện Kremlin đã làm tất cả để ngày này nhìn có vẻ khác. Họ đã chuẩn bị từ trước các khẩu hiệu 'Maidan 3.0' và 'Maidan III'”.
Trong bối cảnh đó, Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Eyraud và người đồng cấp Đức Frank-Walter Steinmeier đã có chuyến công du tới Kiev. Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk cho rằng hai chuyến thăm này “là tín hiệu rõ ràng cho thấy Ukraine nằm trong sự chú ý của châu Âu”. Trên thực tế, hai vị ngoại trưởng đến Kiev để chuyển tải thông điệp tới giới lãnh đạo Ukraine rằng tín hiệu trên đang dần biến mất do họ không hài lòng với những tiến bộ mà Thỏa thuận Minsk đạt được. Trong tuyên bố của hai ngoại trưởng Pháp và Đức có cụm từ về sự hiện diện quân sự của Nga ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk đồng thời thừa nhận Kiev cũng không hề thực hiện trách nhiệm của mình theo Thỏa thuận Minsk.
Vấn đề duy nhất là Kiev không thực hiện chúng bởi trên nguyên tắc, họ từ chối thực hiện tất cả các điều khoản về chính trị trong thỏa thuận Minsk, bao gồm cả cuộc đối thoại giữa chính quyền Ukraine với lãnh đạo các nước cộng hoà tự xưng.
Thật không may cho châu Âu, những sức ép mà họ đang tạo ra cho giới lãnh đạo Ukraine cũng không thể khiến họ thay đổi hành vi. Liệu châu Âu có sẵn sàng thừa nhận thực tế rằng Ukraine đã vượt ra ngoài tầm kiểm soát của họ? Việc cấp cho công dân Ukraine quyền miễn thị thực khi đi vào châu Âu là một ví dụ. Kiev đang đề nghị Brussels nhanh chóng cấp quyền này cho công dân Ukraine và ông Poroshenko cần nó như một biểu tượng cho chính sách tiếp tục ủng hộ Ukraine của châu Âu và sự thành công của chính quyền trong chính sách hội nhập châu Âu. Và nếu châu Âu thực hiện bước đi này, họ vẫn sẵn sàng tiếp tục níu giữ Ukraine bất chấp hành vi của ông Poroshenko và Quốc hội nước này. Trong trường hợp đó, chính quyền Kiev sẽ không còn sợ hãi trước nhà tài trợ châu Âu và sẽ trở nên khó kiểm soát.