Quyền lực cũ
Theo dự luật được ông Putin trình lên Duma Quốc gia ngày 5/4 và công bố trên trang mạng cơ quan này vào ngày 6/4, Lực lượng Vệ binh Quốc gia có quyền sử dụng vũ khí không cần báo trước khi sự chậm trễ có thể đe dọa tính mạng một quân nhân hay người dân gần đó. Trong tất cả các trường hợp khác, Vệ binh Quốc gia cần phải thông báo ý định sử dụng vũ khí. Ngoài ra, trong trường hợp khẩn cấp như để ngăn chặn hành vi tấn công hay giải cứu con tin, Vệ binh Quốc gia có thể sử dụng thêm vòi rồng và xe bọc thép.
Tổng thống Putin thông báo quyết định thành lập lực lượng Vệ binh Quốc gia hôm 5/4. Thứ trưởng Nội vụ Viktor Zolotov (phải) là người chỉ huy lực lượng này.Ảnh: AFP |
Binh sĩ Vệ binh Quốc gia được phép bao vây vùng lãnh thổ để ngăn ngừa hành vi bạo loạn. Họ được phép sử dụng vũ lực (kể cả võ thuật và các phương tiện đặc biệt) để giải tán các cuộc biểu tình có đụng độ cũng như để tự vệ và trấn áp hành vi chống đối của các loại tội phạm. Các phương tiện đặc biệt được qui định trong dự luật bao gồm: dùi cui cao su, lựu đạn hơi, còng tay, "phương tiện ánh sáng - âm thanh gây mất tập trung", kỹ thuật phá vỡ rào cản và buộc dừng phương tiện giao thông, cũng như động vật nghiệp vụ. Các thiết bị này bị cấm sử dụng đối với phụ nữ có thai và trẻ em, trừ trường hợp họ phản kháng có vũ trang. Dự luật qui định Vệ binh Quốc gia có quyền bắt giữ nghi can, tội phạm trốn khỏi nơi giam giữ, người bị truy nã, những kẻ tự tử bất thành và bệnh nhân tâm thần trốn khỏi sự giám sát... Ngoài ra, Vệ binh Quốc gia có quyền tiêu diệt tội phạm, kiểm tra giấy tờ công dân, lập biên bản vi phạm hành chính và tạm giữ công dân không quá 3 giờ.
Cuộc chiến chống khủng bố Khi tiến hành hoạt động chống khủng bố, Vệ binh Quốc gia có thể hạn chế các phương tiện và người bộ hành di chuyển, có quyền trưng dụng và sử dụng ô tô để đưa nạn nhân đến bệnh viện hoặc đuổi theo nghi can, bắt giữ cá nhân đã vi phạm quy định giới nghiêm. Tuy nhiên, dự luật không cho phép Vệ binh Quốc gia có thêm chức năng "tác chiến - tìm kiếm".
Mikhail Pashkin, người đứng đầu nghiệp đoàn cảnh sát Moskva, cho biết chức năng của Vệ binh Quốc gia phần nào giống với chức năng Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) và lưu ý thêm rằng cuộc chiến chống khủng bố hiện được luật hóa như một đặc quyền của FSB.
Thiếu tướng FSB về hưu Vasily Eremenko lưu ý rằng Vệ binh Quốc gia đảm nhận các chức năng của lực lượng Bộ Nội vụ, tiến hành các hoạt động quy mô lớn trong nước. Ông Eremenko bình luận: "Nếu FSB đấu tranh với những kẻ khủng bố bí mật nhất định, chuẩn bị tấn công tàu điện ngầm hay ga xe lửa, thì lực lượng mới phải đối mặt với các nhóm khủng bố lớn, ví dụ như Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng".
Cơ cấu mới
Tổng thống Putin ngày 5/4 bổ nhiệm đứng đầu cơ quan liên bang mới này là Thứ trưởng Nội vụ Viktor Zolotov. Theo sắc lệnh của Tổng thống, cương vị của ông Zolotov chính thức được gọi là "Giám đốc kiêm Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Quốc gia liên bang", tương đương Bộ trưởng Liên bang.
Quân số của lực lượng Vệ binh Quốc gia có thể lên đến từ 350.000 - 400.000 người. Theo Interfax, "khoảng 200.000 người là binh sĩ Bộ Nội vụ và khoảng 150.000 - 200.000 người là từ các đơn vị cảnh sát đặc nhiệm, cũng như đơn vị nhà nước liên bang thống nhất 'Bảo vệ' trực thuộc Bộ Nội vụ". Số lượng và địa điểm triển khai binh sĩ Vệ binh Quốc gia do Tổng thống qui định.