Chuyến hành trình trên biển đầu tiên đến châu Âu xuyên qua “hành lang đông bắc” của tàu Yong Sheng không những sẽ giúp Trung Quốc, quốc gia xuất khẩu lớn nhất thế giới, vận chuyển hàng hóa đến thị trường nhanh hơn, mà còn là một biểu tượng cho những tham vọng chiến lược của Bắc Kinh tại Bắc Cực.
Tàu Yong Sheng. Ảnh: Internet |
Tuyến lưu thông đường thủy qua Bắc Băng Dương nằm ở phía bắc của Nga nổi lên sau khi hiện tượng nóng lên toàn cầu làm tan băng ở Bắc Cực, qua đó mở ra ra một tuyến đường lưu thông ngắn hơn hàng ngàn cây số từ Trung Quốc đến thị trường quan trọng Liên minh châu Âu, thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc với 385 tỉ USD hàng hóa bán ra năm 2012.
Trong hành trình lần đầu tiên này, tàu Yong Sheng, tải trọng tối đa hơn 19.000 tấn của hãng đóng tàu lớn nhất Trung Quốc COSCO, mang theo nhiều loại hàng hóa khác nhau gồm các trang thiết bị nặng và thép. Dự kiến, tàu Yong Sheng sẽ vượt qua eo biển Bering vào cuối tháng này và cập cảng ở Rotterdam, Hà Lan vào tháng 9 năm nay.
Tàu Yong Sheng sẽ vượt qua hành trình dài 5.400km và mất 30 ngày để cán đích. Theo COSCO, tốc độ di chuyển như vậy đã rút ngắn 2 tuần so với việc di chuyển trên tuyến đường tuyền thống nối châu Á và châu Âu qua kênh đào Suez. Nhờ giảm thời gian vận chuyển trên biển, tuyến đường này sẽ giúp cắt giảm chi phí và lượng sử dụng nhiên liệu cho tàu bè.
Theo COSCO, tuyến đường qua Bắc Cực này là “con đường vàng bạc” đối với ngành công nghiệp biển. Trong khi đó, biên tập viên Sam Chambers của tạp chí SinoShip cũng nhận định điều này tiềm tàng khả năng thay đổi bộ mặt thương mại thế giới.
Nhưng với Trung Quốc, đây không chỉ đơn thuần là tuyến đường lưu thông trên biển. Bắc Kinh nhìn nhận Bắc Cực là một cách tiếp cận tốt hơn với những nguồn tài nguyên, như những khu vực dự trữ khí gas tự nhiên đang được đồng minh chính trị Nga nắm giữ, giúp “bơm xăng” cho sự phát triển của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này.
Bên cạnh đó, Trung Quốc còn nhận ra tiềm năng của khu vực này trong việc phát triển nghiên cứu khoa học cũng như các giá trị chiến lược khác của quốc gia này, mà cụ thể, theo một nhà phân tích trong nước là “lợi thế quân sự”.
Zhang Yongfeng, nhà nghiên cứu của Viện Hàng hải quốc tế Thượng Hải nhận định: “Việc mở ra một tuyến đường hàng hải mới cho thấy Trung Quốc đang thâm nhập sâu hơn vào các vấn đề ở Bắc Băng Dương”.
Sự thâm nhập sâu hơn của Trung Quốc trong khu vực càng thể hiện rõ hơn khi 3 tháng trước, quốc gia này đạt được vị trí quan sát viên trong Hội đồng Bắc Cực, nhóm các quốc gia có lợi ích trong khu vực này, nơi được cho đang dự trữ một lượng tài nguyên khoáng sản và năng lượng dồi dào.
Mặc dù tuyến đường này hứa hẹn sẽ thay đổi mô hình thị trường của công nghiệp hàng hải toàn cầu nhờ rút ngắn khoảng cách trên biển một cách đáng kể giữa các thị trường Trung Quốc, châu Âu và Bắc Mỹ, nhưng các nhà phân tích cho rằng việc phát triển tuyến đường này sẽ tốn nhiều thời gian trong khi việc thiếu cơ sở hạ tầng lại làm dấy lên lo ngại về những sự cố bất ngờ trong những trường hợp khẩn cấp có thể xảy ra.
Bên cạnh đó, Trung Quốc hiện đang tìm kiếm cơ hội để phát triển các thị trường ở Đông Nam Á và châu Phi. Điều này đồng nghĩa với việc sự phát triển ở những thị trường này có thể sẽ làm giảm tầm quan trọng của tuyến đường băng qua Bắc Băng Dương.
Điều cuối cùng, không thể không tính đến tính “thời vụ” của tuyến đường thương mại trên biển này bởi nó chỉ có thể hoạt động trong khoảng thời gian 4 tháng trong năm vào thời điểm băng ở Bắc Cực tan ra, dưới tác động của hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Năm 2012, tổng khối lượng ngoại thương của Trung Quốc đạt 3,87 nghìn tỉ USD. Một số người Trung Quốc lạc quan đã nhanh chóng đưa ra ước tính sẽ có khoảng 5 – 15% giá trị thương mại quốc tế của quốc gia này có thể được thực hiện bằng con đường qua Bắc Cực chỉ trong vòng 7 năm tới.
Anh Minh (Theo AFP)