Khói bốc lên sau một vụ tấn công tại Tehran, Iran. Ảnh: AA/TTXVN
Cuộc đối đầu quân sự kéo dài 12 ngày giữa Iran và Israel, dù đã đi đến một lệnh ngừng bắn, vẫn để lại những bài học sâu sắc và đắt giá cho Iran, cũng như cho toàn bộ khu vực Trung Đông. Theo hãng thông tấn Mehr của Iran ngày 25/6, lệnh ngừng bắn không chỉ là sự tạm dừng đổ máu mà còn là một cơ hội quý báu để nhìn lại, học hỏi và chuẩn bị cho tương lai.
Hãng thông tấn Mehr lưu ý rằng một trong những bài học lớn nhất mà cuộc chiến mang lại là sự khác biệt cơ bản giữa phương Đông và phương Tây. Lịch sử cũng đã nhiều lần chứng minh rằng một số nước phương Tây, hoặc sau khi bắt đầu chiến tranh với các nước phương Đông, hay trong khi thực hiện chính sách của họ, đã gặp phải vấn đề vì họ không hiểu đúng và chính xác khả năng nội tại của phương Đông và hiểu được sự thật. Không giống phương Tây, những gì thể hiện bên ngoài ở phương Đông chưa chắc đã phản ánh đúng thực tế bên trong. Sức mạnh thực sự của một quốc gia, cũng giống như sức mạnh nội tại của một con người, thường được giữ kín và chỉ bộc lộ khi đối mặt với thử thách.
Cuộc chiến 12 ngày giữa Iran và Israel mới đây là minh chứng rõ nhất cho điều trên. Nhưng sau cuộc chiến đổ máu - dù không biết liệu chúng ta sẽ thấy một lệnh ngừng bắn lâu dài hay một sự tạm dừng giao tranh như ở Liban, hay một lệnh ngừng bắn chỉ cho bên kia một cơ hội để củng cố lại lực lượng và chuẩn bị cho những hành động khiêu khích mới - vẫn còn những bài học cần phải học.
Đối với Tehran, theo Mehr, cuộc chiến này là cơ hội để chứng minh rằng Iran là quốc gia thừa kế của đế chế Ba Tư cổ đại, với một chính phủ được người dân ủng hộ. Một trong những bài học lịch sử cốt lõi được rút ra là bất kỳ chính phủ nào thiếu sự ủng hộ của công chúng đều không thể tồn tại lâu dài.
Bên cạnh đó, cuộc chiến cũng là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của sự kiên nhẫn, thống nhất và đoàn kết. Sức mạnh thực sự không đến từ những lời lẽ sáo rỗng mà từ kiến thức, khoa học và công nghệ. Ngoài ra, cuộc chiến đã chứng minh rằng ngay cả trong thế kỷ XXI, ngoại giao và luật pháp quốc tế trở nên bất lực nếu thiếu công nghệ quân sự tiên tiến. Đây là một nhận định lạnh lùng nhưng thực tế, cho thấy sự phụ thuộc ngày càng lớn vào năng lực quốc phòng để bảo vệ quốc gia.
Quan hệ láng giềng bị thử thách
Cuộc khủng hoảng cũng là phép thử đối với mối quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực. Iran đã phải đối mặt với thực tế cay đắng rằng một số quốc gia láng giềng đã "đặt lợi ích kinh tế và lợi ích quốc gia lên trên tình anh em Hồi giáo".
Mehr đưa ra một hình ảnh ẩn dụ: “Khi hỏa hoạn bùng phát trong nhà hàng xóm của bạn, bạn nên mang theo một xô nước- không phải nhiên liệu máy bay chiến đấu cho đối thủ của hàng xóm của bạn. Bởi vì ngọn lửa đó cuối cùng cũng có nguy cơ lan đến nhà bạn”.
Đối với các nước trong khu vực và lân cận, đây là cơ hội để: Thứ nhất, hiểu rõ năng lực thực sự và chính sách nghiêm túc của Iran, và sử dụng hiểu biết đó một cách đúng đắn để thực hiện các chính sách của riêng mình.
Thứ hai, tìm hiểu về hành vi chính trị tiềm tàng của một số quốc gia trong khu vực trong thời kỳ khủng hoảng. Thứ ba, xem xét lại và dựa vào năng lực nội tại của mình.
Cuối cùng, cuộc chiến này nhắc nhở mọi người rằng khu vực là một ngôi nhà chung cần được bảo vệ, hướng tới một nền hòa bình lâu dài và sự chiến thắng của công lý.