Là những đồng minh lâu năm, quan hệ mật thiết giữa hai nước từng được cố Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông ví như "môi với răng". Tuy nhiên, những hành động của Bình Nhưỡng, bao gồm 2 vụ thử tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) gần đây và vụ phóng những tên lửa tầm xa hôm 27/8, đã đặt Bắc Kinh vào tình thế "tiến thoái lưỡng nan" nghiêm trọng.
Các tên lửa đạn đạo của đơn vị pháo binh Hwasong thuộc Quân đội Nhân dân Triều Tiên được phóng tại một địa điểm bí mật ở Triều Tiên ngày 7/3. Ảnh: EPA/TTXVN |
Tuần này, Trung Quốc đã đáp trả những biện pháp trừng phạt liên quan tới Triều Tiên mà Mỹ áp đặt đối với 6 công ty và 1 cá nhân Trung Quốc với cáo buộc hỗ trợ chương trình vũ khí của Bình Nhưỡng. Bắc Kinh đã hối thúc Washington "phải ngay lập tức sửa sai" khi áp đặt các biện pháp trừng phạt, khiến Trung Quốc hứng chịu những chỉ trích mới về việc miễn cưỡng gây sức ép lớn hơn với nước láng giềng.
Trung Quốc có rất nhiều quan ngại về tình hình trên Bán đảo Triều Tiên, trong đó mối lo hàng đầu là sự mất ổn định của chế độ Kim Jong-un. Nếu chính quyền Bình Nhưỡng sụp đổ, Bắc Kinh sẽ phải đối mặt với sự hỗn loạn từ làn sóng hàng triệu người tị nạn Triều Tiên tràn sang lãnh thổ Trung Quốc qua biên giới phía Bắc, cũng như khả năng một Triều Tiên thống nhất thân thiết với Mỹ kéo theo sự hiện diện quân sự của cường quốc này. Do vậy, Trung Quốc thận trọng trước việc cắt giảm viện trợ hoặc trao đổi thương mại với Triều Tiên để tránh gia tăng nguy cơ chế độ này sụp đổ.
Mặc dù Bắc Kinh không muốn chiến tranh hay hỗn loạn trước ngưỡng cửa của mình, song cũng không muốn Bình Nhưỡng tiếp cận các vũ khí hạt nhân. Việc Triều Tiên sở hữu hạt nhân cũng sẽ làm gia tăng sự can dự của các cường quốc khu vực, sự hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực cũng như tạo lý do cho cả Hàn Quốc và Nhật Bản theo đuổi các chương trình hạt nhân.
Trung Quốc đã đưa ra giải pháp "đình chỉ kép" trên Bán đảo Triều Tiên, kêu gọi Mỹ và Hàn Quốc ngừng các cuộc tập trận quân sự chung, đổi lại Triều Tiên dừng chương trình hạt nhân. Bắc Kinh cũng thường xuyên kêu gọi tiến hành các cuộc đàm phán ngoại giao đa phương, hy vọng nối lại các cuộc đàm phán 6 bên với Triều Tiên, Nga, Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản.