Thông điệp từ chuyến thăm của ông Assad tới Nga

Trong chuyến thăm được truyền thông Nga miêu tả là hoạt động ngoại giao táo bạo, tối 20/10, ông Assad đã tới Moskva để bày tỏ lời cảm ơn tới cá nhân ông Putin vì sự trợ giúp quân sự của ông và Chính quyền Moskva.

Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của ông Assad kể từ khi cuộc khủng hoảng Syria nổ ra hồi năm 2011 và diễn ra sau 3 tuần kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch không kích nhằm vào các tay súng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và phe nổi dậy ở Syria.

Điện Kremlin dù trước đó đã gửi lời mời ông Assad tới thăm Moskva, song vẫn giữ im lặng về chuyến thăm này tới tận sáng 21/10. Tại cuộc hội đàm, ông Putin đã bày tỏ hy vọng sau những tiến triển trên mặt trận quân sự sẽ là các động thái hướng tới một giải pháp chính trị ở Syria.

Điều này giúp củng cố hy vọng của phương Tây rằng Moskva sẽ sử dụng ảnh hưởng ngày càng tăng của họ để thuyết phục ông Assad đàm phán với phe đối lập. Moskva, vốn cảm thấy bị phương Tây gạt sang bên lề bởi cuộc khủng hoảng Ukraine, muốn thể hiện rằng Nga đang theo đuổi đồng thời cả biện pháp quân sự và ngoại giao.

Sau cuộc gặp với ông Assad, ông Putin đã có cuộc điện đàm với một số nhà lãnh đạo trong khu vực, như hai Nhà vua của Saudi Arabia và Jordan, Tổng thống Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ để thông báo cho họ về chi tiết chuyến thăm của ông Assad.

Sự tự tin của ông Assad dường như ngày càng tăng lên sau chuyến thăm Moskva lần này, vốn diễn ra khi các lực lượng của ông bắt đầu tiến hành các cuộc phản công ở miền Tây Syria để chống lại các tay súng IS cũng như phe nổi dậy.

Ông Assad nói với ông Putin: “Trước tiên, tôi muốn bày tỏ sự biết ơn to lớn đối với toàn thể ban lãnh đạo của Liên bang Nga về sự giúp đỡ của các bạn đối với Syria. Nếu như không có hành động quyết đoán của các bạn, chủ nghĩa khủng bố vốn đang lan rộng khắp khu vực có thể sẽ nuốt chửng một vùng rộng lớn hơn nữa”.

Buổi tiếp kiến của ông Assad với ông Putin sẽ được phương Tây xem là một dấu hiệu khác cho thấy Điện Kremlin muốn ông Assad là một phần của bất kỳ giải pháp chính trị nào, ít nhất là ở giai đoạn đầu.

Chuyến thăm này cũng cho thấy Nga, chứ không phải đồng minh lâu năm Iran, hiện nổi lên là nước bè bạn quan trọng nhất của ông Assad. Truyền thông nhà nước Nga đã nhấn mạnh đặc biệt đến cuộc gặp này, đăng tải hình ảnh ông Assad trong bộ comple màu tím than hội đàm với ông Putin và các Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Nga.

Nhật báo “Kommersant” trích dẫn nguồn tin giấu tên cho hay các cuộc hội đàm giữa hai đoàn đại biểu kéo dài hơn 3 tiếng đồng hồ. Tài khoản Twitter của Tổng thống Syria đăng thông tin ông Assad và ông Putin đã tổ chức ba vòng đàm phán- một trong số đó là cuộc họp kín và hai cuộc đàm phán còn lại có sự tham gia của các Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Nga.

Điện Kremlin đã miêu tả các cuộc không kích của họ được tiến hành tại Syria- hoạt động quy mô lớn nhất của Nga ở Trung Đông kể từ khi Xô Viết sụp đổ năm 1991- như là động thái theo lẽ tự nhiên để đẩy lùi chủ nghĩa khủng bố quốc tế trước cái mà Moskva gọi là hành động thiếu hiệu quả của Washington.

Điện Kremlin đã cố gắng thuyết phục Mỹ tiến hành cuộc đối thoại thực chất với Moskva về vấn đề Syria. Đến nay, Moskva mới chỉ thành công trong việc đạt được một thỏa thuận kỹ thuật với Washington về đảm bảo an toàn cho lực lượng không quân hai nước ở Syria.

Moskva có thể sẽ sử dụng chuyến thăm của ông Assad nhằm củng cố rằng chiến dịch không kích ở Syria là chính đáng và có hiệu quả, đồng thời cho thấy Nga đã “rũ bỏ” hoàn toàn gánh nặng cuộc khủng hoảng Ukraine để trở thành nhân tố quan trọng trên thế giới.

Ông Assad- người tỏ ra khá bình tĩnh- đã ca ngợi cách tiếp cận chính trị của Moskva với cuộc khủng hoảng Syria, theo đó giúp đảm bảo cuộc chiến không đi theo “kịch bản tồi tệ hơn”.

Ông khẳng định giải pháp cho cuộc khủng hoảng là giải pháp chính trị: “Chủ nghĩa khủng bố là một rào cản thực sự đối với giải pháp chính trị. Và tất nhiên toàn thể người dân Syria muốn góp phần quyết định vận mệnh của quốc gia họ, chứ không chỉ riêng ban lãnh đạo”.

Theo ông Putin, Nga sẵn sàng giúp đỡ Syria tìm kiếm giải pháp chính trị. Ông ca ngợi việc người dân Syria “gần như tự mình” đứng lên chống lại các tay súng. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết các cuộc không kích trợ giúp của Nga đã giúp quân đội Syria chuyển từ thế phòng ngự sang phản công, và Moskva sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ quân sự cho Syria.

Bên cạnh đó, ông Putin cũng nhấn mạnh nguy cơ tiềm ẩn từ các tay súng Hồi giáo Nga chống lại lực lượng của ông Assad. Ông nói: “Đáng tiếc rằng trên lãnh thổ Syria, có khoảng ít nhất 4.000 tay súng từ Liên bang Xô Viết cũ đang chống lại lực lượng của chính phủ. Rõ ràng chúng ta không thể cho phép chúng xuất hiện trên lãnh thổ Nga sau khi chúng thu về các kinh nghiệm chiến trường và được rao giảng về ý thức hệ”.

Theo ông Putin, những diễn biến tích cực trên mặt trận quân sự ở Syria sẽ là nền tảng cho giải pháp chính trị lâu dài, có sự tham gia của tất cả các phe phái chính trị, các nhóm sắc tộc và tôn giáo. Điện Kremlin trích lời ông Putin: “Chúng tôi sẵn sàng đóng góp không chỉ các hành động quân sự trong cuộc chiến chống khủng bố, mà còn trong suốt tiến trình chính trị”.

Khi được hỏi liệu tương lai chính trị của ông Assad có được thảo luận hay không, phát ngôn viên của ông Putin đã từ chối bình luận.