Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov. Ảnh: Washington Examiner
Phát biểu với kênh truyền hình Russia 24, Ngoại trưởng Lavrov cho rằng viễn cảnh Mỹ rút khỏi INF cùng trở nên rõ ràng sau cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton ngày 23/10 tại Moskva.
Interfax dẫn phát biểu của ông Lavrov nói: “Việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước INF, dù mới thông báo ý định chứ chưa đưa ra tuyên bố chính thức, song sau cuộc gặp giữa giữa Tổng thống Putin và Cố vấn Mỹ Bolton, quyết định rõ ràng đã được đưa ra. Vấn đề chính thức hóa sẽ diễn ra rất sớm hoặc trong vòng 30-45 ngày”.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Nga cũng tuyên bố Moskva sẽ không đáp trả việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước INF bằng mọi giá giống như trong cuộc chạy đua vũ trang trước đây.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov ngày 24/10 cho biết Moskva nhìn nhận kế hoạch của Mỹ rút khỏi Hiệp ước INF là bước đi ẩn chứa mối đe dọa đối với an ninh của Nga. Ông Ryabkov nhấn mạnh Nga thấy ý định của Mỹ xây dựng năng lực cho phép trong một thời hạn ngắn, trên cơ sở công nghệ mới, nhanh chóng chế tạo các loại vũ khí vượt trội so với tên lửa Pershing 2 và các tên lửa hành trình thời thập niên 1980, vốn bị cấm bởi INF.
Điện Kremlin cho rằng đây là những nguy cơ nghiêm trọng cho an ninh của Nga. Moskva chưa biết về kế hoạch cụ thể các vũ khí mới này sẽ được triển khai ở đâu và khi nào, hay bao giờ được thử nghiệm. Tuy nhiên, không nghi ngờ rằng chúng sẽ được chế tạo và đòi hỏi Nga sẽ phải có câu trả lời về kĩ thuật quân sự. Điều này có nguy cơ khơi mào cho một vòng xoáy chạy đua vũ trang nguy hiểm.
Theo ông Ryabkov, Moskva lo ngại trước việc gần đây Mỹ đã lần lượt rút khỏi nhiều thỏa thuận quốc tế như thỏa thuận về chống biến đổi khí hậu, thỏa thuận hạt nhân với Iran và một số thỏa thuận khác. Ông không loại trừ khả năng lập trường của Mỹ cũng sẽ khiến hiệp ước về cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược START 3 bị đổ vỡ.
Ông Ryabkov cũng cho biết Bộ Ngoại giao Nga đang chuẩn bị cho cuộc tiếp xúc sớm nhất giữa tổng thống hai nước. Dự kiến, duy trì INF sẽ là một trong những chủ đề chính tại cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump tại Paris (Pháp) ngày 11/11 tới.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Tổng thống Mỹ Donad Trump.
Trước đó, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton ngày 23/10 khẳng định Washington sẽ chính thức tuyên bố rút khỏi Hiệp ước INF vào thời điểm thích hợp. Phát biểu họp báo tại thủ đô Moskva sau cuộc thảo luận với Tổng thống Putin, ông Bolton đánh giá hiệp ước INF "đã lỗi thời, bị các nước khác vi phạm và phớt lờ". Theo ông Bolton, các quốc gia khác vẫn có thể sản xuất tên lửa đạn đạo tầm trung, cũng như tên lửa hành trình, trong khi Mỹ bị trói buộc bởi hiệp ước này. Ông nhấn mạnh các nỗ lực trước đó nhằm mở rộng hiệp ước lôi kéo sự tham gia của các nước khác đã không thành công.
INF được ký năm 1987 giữa Mỹ và Liên Xô về việc loại bỏ các tên lửa tầm trung và tầm ngắn, đánh dấu hiệp ước đầu tiên giữa Washington và Moskva về giải trừ vũ khí hạt nhân và được xem là một bước tiến lớn hạn chế chạy đua vũ trang.
Ngày 22/10, Phó phát ngôn viên của Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres, ông Farhan Haq cho biết Tổng Thư ký Guterres kêu gọi Mỹ và Nga giải quyết những bất đồng liên quan đến Hiệp ước INF. Phát biểu với báo giới, ông Haq nhấn mạnh: "Tổng thư ký Guterres đã nắm bắt được những bình luận của Mỹ liên quan đến hiệp ước INF. Ông hy vọng hai nước sẽ tiếp xúc với nhau để giải quyết những bất đồng". Hàng loạt quốc gia mấy ngày qua cũng bày tỏ quan ngại, phản đối quyết định của Mỹ rút khỏi hiệp định này.