Liên quan tới cuộc diễn tập quân sự kéo dài một tuần mà Trung Quốc đang tiến hành xung quanh quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, các nhà phân tích cho rằng động thái này nhắm tới mục tiêu phi chính đáng hoá một phán quyết có tính chất bước ngoặt mà Toà Trọng tài Thường trực (PCA) ở La Haye (Hà Lan) sắp đưa ra.
Bà Đường Tú Mân, một nhà nghiên cứu cấp cao của Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, cho rằng cuộc tập trận trên nhằm chứng tỏ lập trường của Trung Quốc không chịu khuất phục trước áp lực bên ngoài và quyết tâm bảo vệ yêu sách của họ đối với vùng biển có tranh chấp. Theo bà Đường Tú Mân, cuộc tập trận vừa là cách để Trung Quốc phô trương sức mạnh quân sự vừa là để chứng tỏ họ sẵn sàng sử dụng vũ lực để bảo vệ quyền lợi quốc gia.
Theo nhà nghiên cứu này, bên cạnh việc phớt lờ phán quyết của PCA, Trung Quốc cũng sẽ kêu gọi thêm hậu thuẫn từ các nước đồng minh để bác bỏ phán quyết và tìm cách gây ảnh hưởng lên tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, thông qua những dụ dỗ về kinh tế, để Manila hạ thấp tầm quan trọng của vụ tranh chấp pháp lý. Ngoài ra, bà Đường Tú Mân cũng nhận định Trung Quốc sẽ ra sức vận động để các đồng minh trong khối ASEAN không đưa ra một tuyên bố về phán quyết của PCA trong lúc chuẩn bị thực hiện một cuộc phô trương sức mạnh khác nữa.
Ông James Nolt - nhà nghiên cứu cấp cao của Viện Chính sách Thế giới có trụ sở tại New York đánh giá “đây có thể là một cuộc diễn tập quân sự có giới hạn, để đưa ra một tuyên bố chính trị, nhằm mục đích chứng tỏ khả năng và ý định can thiệp, nhưng không có tính chất khiêu khích quá nhiều”.
Về khả năng xảy ra xung đột tại Biển Đông, ông Nolt đánh giá nguy cơ đó rất thấp vì một cuộc xung đột quân sự ở vùng biển này sẽ gây ra rất nhiều thiệt hại cho các mối quan hệ chính trị và kinh tế và sẽ khiến cho các thị trường tài chính trên thế giới bị rúng động. Ông nhận định: “Cả Mỹ và Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng cường sự hiện diện trong khu vực để khẳng định những đòi hỏi của mình với hy vọng rốt cuộc sẽ có được một giải pháp thông qua thương lượng, khi tất cả các bên nhận ra rằng những mục tiêu cao nhất của họ sẽ không đạt được bằng sức mạnh”.
Cơ quan an toàn hàng hải Trung Quốc cho biết cuộc diễn tập hải quân trên sẽ kéo dài tới ngày 11/7, một ngày trước khi PCA đưa ra phán quyết về vụ kiện do Philippines phát động nhằm vào những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông.