Một trong số 17 ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa, tỷ phú bất động sản Donald Trump, bỗng nhiên trở thành một hiện tượng trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2016. Ông đã trở thành tâm điểm của truyền thông và dư luận trong thời gian qua với những phát ngôn tự do, gây sốc và không giống ai. Tuy nhiên, những lần “sẩy miệng” dù cố ý hay vô tình của ông Trump đang gây nên những hậu quả tiêu cực cho cả bản thân ông và đảng Cộng hòa.
Trong cuộc tranh luận đầu tiên của đảng phát sóng trực tiếp trên kênh Fox News ngày 6/8, ông Donald Trump đã gây sốc khi tuyên bố không ủng hộ ứng cử viên cuối cùng của đảng Cộng hòa nếu đó không phải là mình. Ông này còn không loại trừ khả năng sẽ tranh cử tổng thống với tư cách là một ứng viên độc lập. Với tuyên bố đó, ông Trump đã tự gây ấn tượng và tách mình ra khỏi 9 ứng cử viên trong cuộc tranh luận và đứng ở thế đối đầu với họ. Cuộc tranh luận này đã biến thành “show diễn” của riêng ông Trump và cái bóng của ông bao trùm mọi ứng cử viên khác.
Tỷ phú Donald Trump phát biểu trong cuộc tranh luận tại Cleveland, bang Ohio ngày 6/8.Ảnh: AFP/TTXVN |
Ngay sau cuộc tranh luận, phát biểu trên kênh CNN trong một cuộc phỏng vấn, ông Trump lại gây sốc với những bình luận chỉ trích cô Megyn Kelly, một trong ba người điều tiết cuộc tranh luận của kênh Fox News. Ông Trump có những lời nói mà người nghe hiểu là ông cho rằng cô Kelly đã “quay” ông với rất nhiều câu hỏi sắc bén, khó chịu là vì cô này đang “đến tháng”: “Bạn có thể thấy có máu chảy ra từ mắt cô ta. Chỗ nào trên người cô ta cũng có máu chảy ra”.
Sau khi bị “ném đá” tơi tả vì câu nói “sẩy miệng” này, ông Trump vẫn khăng khăng bào chữa rằng ý ông không phải là như vậy. Ông Trump sau đó nhất quyết không xin lỗi cô Kelly mà còn cho rằng cô này phải xin lỗi mình. Nhưng mọi sự dường như không theo ý ông nữa khi mà các luồng ý kiến đều phản đối ông Trump, cho rằng đây là bình luận tai hại.
Bà Penny Nance, Chủ tịch một tổ chức hoạt động vì phụ nữ ở Mỹ (Concerned Women for America), cho rằng ông Trump không phù hợp với tư cách ứng cử viên tổng thống Mỹ và tự hỏi làm sao ông này có thể thuyết phục phụ nữ tin tưởng giao cho trọng trách bảo vệ an toàn cho nước Mỹ. Lời bình luận vượt giới hạn đã khiến ông Trump phải trả cái giá đầu tiên: Ông Erick Erickson, chủ tịch blog chính trị bảo thủ Mỹ RedState, đã không mời ông Trump tới dự một sự kiện quan trọng dành cho các ứng cử viên tổng thống tiềm năng của đảng Cộng hòa ở Atlanta. Theo dự kiến, ông Trump sẽ có một bài phát biểu chính trong sự kiện này. Ông Erickson còn kêu gọi các nghị sĩ Cộng hòa cần quay lưng lại với ông Trump, chiến dịch tranh cử của ông ta và mọi thứ liên quan.
Về phần mình, lãnh đạo đảng Cộng hòa đã bắt đầu lo sợ hình ảnh của đảng bị tổn hại vì những “ngoa ngôn” của ông Trump. Họ muốn xoay trục dư luận khỏi màn thể hiện bốc đồng của ông Trump và hướng tới những cuộc thảo luận nghiêm túc hơn giữa các ứng cử viên khác. Thượng nghị sĩ Lindsey O. Gramham, một ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, cho rằng ông Trump đang phá hỏng cơ hội thắng cuộc đua vào Nhà Trắng của đảng và kêu gọi lãnh đạo đảng thận trọng với ông này. Ông Graham nói: “Donald Trump đang là một chiếc ô tô mất lái lao vào đám đông đảng Cộng hòa và có ai đó cần lôi ông ta ra khỏi chiếc xe”.
Nhưng có điều là vẫn có rất nhiều cử tri đứng hai bên đường hô hào, cổ vũ cho ông Trump lái “chiếc ô tô đó”, mặc cho nó có khả năng đâm, húc, lao, xô ngã những người Cộng hòa. Mặc dù những lời bình luận thiếu thận trọng khiến chỗ đứng của ông Trump lung lay trong đại hội của đảng Cộng hòa nhưng điều đó lại không thể hiện trên con số. Kết quả thăm dò dư luận sau cuộc tranh luận đầu tiên của đảng Cộng hòa do SurveyMonkey thực hiện cho kênh NBC News cho thấy: Nếu đại hội đảng Cộng hòa diễn ra ngay bây giờ, ông Trump sẽ là người đầu tiên được cử tri của đảng bỏ phiếu bầu làm ứng cử viên tổng thống của đảng. Tỷ lệ ủng hộ ông Trump là 23%, bỏ xa người thứ hai là thượng nghị sĩ Ted Cruz với 13%.
Điều đó cũng tương tự như nhiều lần trước đây. Khi ông Trump bảo người Mexico chỉ mang vào Mỹ ma túy và những kẻ hiếp dâm, hay khi ông chỉ trích giai đoạn tham gia chiến tranh Việt Nam của thượng nghị sĩ John McCain, tỷ lệ ủng hộ ông vẫn ngày càng cao. Có lẽ việc một nhân vật như Trump bỗng dưng nổi lên là do dư luận Mỹ đang vỡ mộng với nền chính trị cùng các chính trị gia Mỹ cứng nhắc luôn nói những lời hứa bọc đường, khiến họ không nhìn thấy ứng cử viên nào mà họ có thể bỏ phiếu ngoài ông Trump.
Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng ông Trump mới chỉ ở giai đoạn đầu trong quá trình giành chiếc vé ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa. Những trò “hoạt náo” của ông Trump có lẽ chỉ thu hút được dư luận và báo chí nhất thời. Ông Trump sẽ còn trải qua cả chục cuộc tranh luận nữa và nếu giữ nguyên kiểu tranh luận bề nổi như hiện nay, ông có lẽ chỉ hứng thêm gạch đá dư luận và gây chia rẽ thêm trong nội bộ đảng Cộng hòa. Lúc đó, cơ hội của đảng Cộng hòa trong cuộc đấu chính thức với đảng Dân chủ có lẽ không còn nhiều.