Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol phát biểu trong cuộc họp báo ở Seoul ngày 29/8/2024. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Theo tờ The Korea Herald (Hàn Quốc) ngày 5/12, động thái luận tội Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol của phe đối lập đã đạt được động lực sau quyết định gây chấn động về việc tuyên bố thiết quân luật. Động thái bất ngờ này đã khiến chính trường Hàn Quốc rúng động, với phe đối lập quyết liệt đẩy mạnh quá trình luận tội.
Cuộc khủng hoảng bắt đầu khi Tổng thống Yoon Suk Yeol ra quyết định thiết quân luật, một động thái hiếm thấy trong chính trị hiện đại Hàn Quốc. Đảng Dân chủ - phe đối lập chính - đã nhanh chóng phản ứng bằng cách cáo buộc ông phạm tội tương đương "phản quốc" hoặc "nổi loạn", đây là căn cứ để luận tội. Hiến pháp bảo vệ các tổng thống khỏi các vụ kiện dân sự và cáo buộc hình sự trừ khi họ bị kết tội phản quốc.
Giáo sư Lee Jun-han, nhà khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Incheon, nhận định: "Đây là một trong những giai đoạn chính trị phức tạp nhất của Hàn Quốc trong thập kỷ gần đây. Quyết định thiết quân luật của Tổng thống Yoon đã tạo ra một cuộc khủng hoảng hiến pháp thực sự".
Sau đây là các kịch bản có thể xảy ra sau cuộc bỏ phiếu của Quốc hội do phe đối lập lãnh đạo về động thái luận tội Tổng thống Yoon dự kiến diễn ra lúc 7 giờ tối 7/12.
Kịch bản 1: Quốc hội thông qua động thái luận tội. Để một động thái luận tội được thông qua, hiến páp Hàn Quốc yêu cầu ít nhất 200 phiếu ủng hộ từ tổng số 300 thành viên trong Quốc hội. Các đảng đối lập hiện nắm giữ 192 ghế, nghĩa là cần thêm ít nhất 8 nhà lập pháp từ Đảng Quyền lực Quốc dân cầm quyền để đạt mức chuẩn.
Nếu động thái trên được thông qua, Tổng thống Yoon sẽ bị tước quyền lực ngay lập tức. Thủ tướng Han Duck-soo sẽ tạm thời điều hành đất nước. Tòa án Hiến pháp sẽ tiến hành phiên xử cuối cùng, với yêu cầu ít nhất 6 trên 9 thẩm phán phải ủng hộ.
Nhà bình luận chính trị Park Sang-byeong giải thích: "Đây có thể là kịch bản tồi tệ nhất đối với khối bảo thủ. Nếu Tổng thống Yoon bị luận tội, Lee Jae-myung - lãnh đạo phe đối lập - sẽ có cơ hội tranh cử tổng thống ngay lập tức".
Kịch bản 2: Động thái luận tội không được thông qua. Trong trường hợp động thái này không được Quốc hội thông qua, Đảng Dân chủ có khả năng sẽ đệ trình dự luật luận tội thứ hai. Chuyên gia Lee Jun-han nhận định: "Điều này có thể đưa chính quyền của Tổng thống Yoon vào 'trạng thái tê liệt', làm đóng băng khả năng điều hành của ông".
Theo ông Lee, quá trình này có thể kéo dài, gây tê liệt hoạt động của chính phủ và làm suy yếu uy tín của Tổng thống. "Mỗi lần đệ trình luận tội sẽ là một đòn giáng vào danh dự và khả năng lãnh đạo của ông Yoon", chuyên gia Lee nhấn mạnh.
Kịch bản 3: Tổng thống từ chức. Đây là một kịch bản được các nhà phân tích đánh giá là khả thi - Tổng thống Yoon tự nguyện từ chức. Nhà bình luận Park Sang-byeong cho rằng đây có thể là lựa chọn chiến lược nhất. "Từ chức có thể là giải pháp tốt nhất cho ông Yoon và Đảng Quyền lực Quốc dân. Bằng cách thừa nhận sai lầm và rút lui, họ có thể xây dựng lại hình ảnh và lòng tin của cử tri", chuyên gia Park phân tích.
Kịch bản 4: Cải cách hiến pháp về nhiệm kỳ tổng thống. Một giải pháp khác đang được thảo luận là cải cách hiến pháp, rút ngắn nhiệm kỳ tổng thống từ 5 năm xuống còn 4 năm. Điều đó có nghĩa là thời gian tối đa mà một người có thể làm tổng thống sẽ là 8 năm.
Nếu cải cách được thực hiện, thì nhiệm kỳ tổng thống hiện tại của ông Yoon có thể phải kết thúc vào tháng 5/2026 thay vì 5/2027 như dự kiến.
Năm nhà lập pháp trong Đảng Quyền lực Quốc dân đã kêu gọi cải cách này, cho rằng Tổng thống "đã mất lòng tin của nhân dân" thông qua sắc lệnh thiết quân luật, và đề xuất nó như một giải pháp cho vấn đề này, trong một tuyên bố chung được đưa ra trong cuộc họp báo được tổ chức tại Quốc hội ngày 5/12.
Giáo sư Lee Jun-han nhận định: "Dù kết quả là gì, cuộc khủng hoảng này đã cho thấy sự mỏng manh của dân chủ Hàn Quốc. Một quyết định sai lầm của người đứng đầu có thể nhanh chóng đảo lộn toàn bộ hệ thống chính trị".
Về phần mình, nhà bình luận Park Sang-byeong thì cho rằng: "Tổng thống Yoon đang đứng trước ngã rẽ quan trọng nhất trong sự nghiệp chính trị. Quyết định của ông trong những ngày tới sẽ định hình không chỉ số phận cá nhân mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến chính trường Hàn Quốc".
Như vậy, với những diễn biến phức tạp này, tương lai chính trị của Tổng thống Yoon Suk Yeol đang trong tình trạng vô cùng bấp bênh. Mỗi quyết định, mỗi bước đi của ông trong thời gian tới sẽ là một bước ngoặt quan trọng, có thể định hình lại bức tranh chính trị Hàn Quốc.