Vườn quốc gia Côn Đảo đón chứng nhận Danh lục Xanh

Chứng nhận Danh lục Xanh là bộ tiêu chuẩn toàn cầu đo lường thành công trong bảo tồn đa dạng sinh học. Bộ tiêu chuẩn gồm 4 lĩnh vực: quản trị tốt, thiết kế và lập kế hoạch tốt, quản lý hiệu quả, kết quả bảo tồn thành công. Để đạt chứng nhận, Vườn quốc gia Côn Đảo phải đáp ứng 17 tiêu chí và 50 chỉ số nghiêm ngặt.

Vườn quốc gia Côn Đảo bắt đầu hành trình tham gia từ năm 2020 và đã chứng minh được năng lực quản trị và kết quả bảo tồn khả thi ngay trong điều kiện khó khăn. 

Tiến sĩ Dindo Campilan, Giám đốc khu vực Châu Á-IUCN nhận định: Cột mốc này là lời mời gọi để duy trì và mở rộng thành công. Côn Đảo đã trở thành một phần trong cơ cấu hành chính của TP. Hồ Chí Minh. Những cơ hội mới đã mở ra để tích hợp bảo tồn với phát triển bền vững, du lịch và cộng đồng. IUCN sẵn sàng tiếp tục hỗ trợ những nỗ lực này và tin tưởng Côn Đảo sẽ là hình mẫu về quản lý khu bảo tồn không chỉ ở Việt Nam mà trên khắp châu Á.

Ông Nguyễn Khắc Pho, Giám đốc Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo cho biết, chứng nhận ghi nhận nỗ lực quản lý minh bạch, công bằng và hiệu quả. Đây là Khu bảo tồn thứ 3 của Việt Nam đạt danh hiệu này. Trước đó là Khu bảo tồn đất ngập nước Vân Long và Vườn quốc gia Cát Tiên. Trên thế giới, Côn Đảo là địa điểm thứ 101 đạt chuẩn. Tham gia Danh lục Xanh giúp Vườn sử dụng các công cụ kiểm soát hiệu quả (METT). Quy trình quản lý được đồng bộ theo tiêu chuẩn toàn cầu. Danh hiệu mở ra cơ hội hợp tác quốc tế và thu hút sự chú ý. Đơn vị có thể tiếp cận các nguồn tài trợ tài chính cho dự án bảo tồn.

Vườn quốc gia Côn Đảo có vị trí quan trọng khi thực hiện chức năng khu rừng đặc dụng kép. Nơi đây vừa bảo tồn trên cạn, vừa bảo tồn dưới biển. Vườn hiện bảo tồn 5.890 ha rừng tự nhiên, chiếm 77,5% diện tích tự nhiên của Đặc khu. Độ che phủ rừng lên tới 92%.

Hệ sinh thái tại đây phong phú với hơn 1.077 loài thực vật và 155 loài động vật rừng. Khu vực biển có hơn 1.725 loài sinh vật. Đây là ngôi nhà của nhiều loài đặc hữu, nguy cấp như Rùa biển, Dugong (Bò biển), Sóc đen Côn Đảo.

Thành tựu nổi bật của Vườn là sự phục hồi quần thể Rùa biển. Từ ngày 1/1/2023 đến 1/11/2025, hơn 2.100 rùa mẹ đã đẻ hơn 6.300 tổ. Số lượng trứng đạt trên 604.000 quả. Hơn 436.000 rùa con đã được thả về biển. Đây là tín hiệu tích cực cho đa dạng sinh học.

Những giá trị này đã được quốc tế công nhận qua hàng loạt danh hiệu trước đó. Có thể kể đến Khu Ramsar thứ 6 của Việt Nam (2013), Thành viên mạng lưới bảo tồn Rùa biển (2020) và Vườn di sản ASEAN (2023). Khả năng hấp thụ carbon của rừng Côn Đảo đạt khoảng 438 ngàn tấn. Con số này đóng góp trực tiếp vào mục tiêu giảm phát thải ròng (Net Zero) năm 2050 của Chính phủ.

Phát biểu lễ đón nhận, ông Nguyễn Hữu Thiện, Phó Cục trưởng Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh: Danh lục Xanh không chỉ là sự ghi nhận mà còn là cam kết hành động. Việc bảo vệ Vườn quốc gia Côn Đảo là biện pháp chiến lược hiện thực hóa các cam kết quốc tế, trong đó bao gồm Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal (GBF).

Ông Bùi Minh Thạnh, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh khẳng định, Thành phố xác định xây dựng Côn Đảo thành mô hình chuẩn mực về bảo tồn và phát triển bền vững. Côn Đảo sẽ trở thành hòn đảo xanh, thông minh và hiện đại. Công nghệ sẽ được ứng dụng sâu rộng vào quản lý rừng, biển và du lịch.

Địa phương hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm sinh thái và nghỉ dưỡng đẳng cấp quốc tế. Côn Đảo cũng được kỳ vọng là biểu tượng của Việt Nam trong thích ứng biến đổi khí hậu. Để hiện thực hóa tầm nhìn đó, chúng ta cần giữ vững và nâng cao độ che phủ rừng. Mục tiêu là tăng độ che phủ từ 80% hiện nay lên 92% vào năm 2050. Việc phát huy giá trị thiên nhiên phải song hành với trách nhiệm bảo tồn.

Nhấn mạnh chứng nhận Danh lục Xanh chỉ có giá trị trong 5 năm và đòi hỏi quy trình đánh giá lại nghiêm ngặt, nếu không duy trì được 1 trong 17 tiêu chí, danh hiệu sẽ bị thu hồi,  ông Bùi Minh Thạnh đề nghị Ban quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo nỗ lực hơn nữa. Đơn vị cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền và nhân dân để kết hợp nhuần nhuyễn giữa bảo tồn và phát triển.

Châu Á hiện có 31 địa điểm trong Danh lục Xanh IUCN-chiếm 30% tổng số các địa điểm được liệt kê trên toàn cầu. Tại Việt Nam, hiện đang có thêm tám vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên khác tham gia vào quy trình Danh lục Xanh IUCN. Việc đạt Danh lục Xanh minh chứng Việt Nam đang từng bước hội nhập sâu rộng. Sự kiện góp phần nâng cao vị thế quốc gia trên bản đồ bảo tồn thiên nhiên toàn cầu.

Nhân dịp này, Vườn quốc gia Côn Đảo công bố việc tái lập Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Vườn quốc gia Côn Đảo. Hạt được thành lập trên cơ sở tiếp nhận nguyên trạng từ Hạt Kiểm lâm Côn Đảo (trước thuộc Chi cục Kiểm lâm TP.Hồ Chí Minh). Đây là bước phát triển quan trọng trong công tác quản lý và bảo vệ rừng trên địa bàn, là công cụ hữu hiệu cho việc bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ nguồn lợi thủy sinh trong Khu bảo tồn biển Vườn quốc gia Côn Đảo.

Về cơ cấu tổ chức, Giám đốc Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo kiêm nhiệm Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm. Hạt gồm 7 Trạm kiểm lâm trực thuộc gồm Cơ Động, Hòn Bà, Đầm Tre, Đất Thắm, Hòn Bảy Cạnh, Hòn Tre Lớn và Hòn Cau.