Tại các xã Vạn Thắng, Vạn Hưng, Vạn Thạnh... đa số ốc hương nuôi từ 1 đến 6 tháng bị chết đều có dấu hiệu bệnh đơ mày, sưng vòi. Thống kê trong tháng 9/2018, xã Vạn Thắng có khoảng 30% trên 9 ha ốc hương bị chết; xã Vạn Hưng có hơn 1 ha, xã Vạn Thạnh có 9 ha nuôi thiệt hại thấp nhất 20% và cao nhất 80%.
Về nguyên nhân, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Khánh Hòa cho biết, do người dân sử dụng thức ăn tươi sống nuôi ốc hương, trong thức ăn này có nguy cơ gây nhiễm khuẩn cao.
Bên cạnh đó, yếu tố môi trường và nước trong ao nuôi không đảm bảo cũng gây bệnh cho ốc. Mặc dù các ao nuôi ốc hương thường xuyên được thay nước nhưng nước xả ra không được xử lý - nước từ vùng nuôi bệnh này truyền sang vùng nuôi khỏe khác từ hệ thống mương cấp thoát nước chung, dẫn đến tình trạng bệnh lây lan.
“Ngoài việc ốc hương bị bệnh, gần đây do cung vượt cầu nên ốc hương liên tục bị rớt giá, hiện tại bán giá chưa đến 200.000 đồng/kg. Mùa ốc hương này coi như chẳng được gì”, một nông dân nuôi ốc hương ở xã Vạn Thắng cho hay.
Theo thống kê của Phòng Kinh tế huyện Vạn Ninh, toàn huyện có gần 7.000 ô lồng nuôi tôm hùm, tập trung chủ yếu ở các xã Vạn Thạnh, Vạn Hưng, Vạn Giã, Vạn Lương... Tỷ lệ hao hụt do các loại bệnh trong quá trình nuôi tôm hùm thời gian qua khá cao.
Qua khảo sát tại vùng nuôi xã Vạn Thạnh, bệnh sữa trên tôm hùm xuất hiện quanh năm, gây thiệt hại khoảng 15 - 20%. Nguyên nhân do môi trường nuôi ngày càng ô nhiễm, chất lượng thức ăn cho tôm không đảm bảo, mật độ nuôi dày đã khiến các loại bệnh lây lan.
Cũng theo Phòng Kinh tế huyện Vạn Ninh, không chỉ tôm hùm, ốc hương bị chết mà cá bớp tại huyện này cũng bị thiệt hại do mật độ thả nuôi quá dày cùng với việc thiếu oxy trong nước cho cá thở. Theo tiêu chuẩn về nuôi trồng thủy sản lồng, bè, số lượng cá thương phẩm đạt phải là 100 con/lồng (2 - 3 kg/con); trong khi đó người nuôi lại nuôi gấp đôi với khoảng 200 con/lồng.
Ông Lê Hoàng Vương, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh cho biết, toàn xã có 40 hộ có cá bớp chết với khoảng 10.000 con, trọng lượng từ 0,5 - 3 kg/con. Trong đó, số cá chết buộc phải vứt bỏ khoảng 2.000 con, số còn lại người dân bán tháo với giá rẻ từ 70.000 - 80.000 đồng/kg.
Trước thực tế trên, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Khánh Hòa khuyến cáo người dân nuôi cá nên nuôi thưa lồng, kéo dãn bè nuôi ra nơi vùng nước thông thoáng và tránh xa khu vực có tàu thuyền ra vào thường xuyên. Riêng ốc hương cần thay nước mỗi ngày và sử dụng các chế phẩm sinh học để cải tạo môi trường nước ao nuôi cũng như hỗ trợ tiêu hóa cho ốc nuôi và các loại thuốc thú y được cấp phép khác …
Để phòng và trị bệnh cho tôm hùm, cần bổ sung các chế phẩm sinh học, vitamin và khoáng chất vào thức ăn cho tôm; kịp thời phát hiện, tách những cá thể yếu ra khỏi đàn để điều trị kịp thời, tránh lây lan. Ngoài ra, người nuôi cũng cần vệ sinh lồng nuôi, tránh để hàu hà, rong rêu bám làm bịt lỗ lưới; giãn cách lồng nuôi, không đặt lồng nuôi quá gần bờ… Trong quá trình nuôi cần thả nuôi tôm hùm với mật độ hợp lý; quản lý và điều chỉnh lượng thức ăn cho tôm hùm, không để thức ăn dư thừa làm ô nhiễm môi trường vùng nuôi.
Bên cạnh đó, do có thông tin phản ánh từ người dân và rút kinh nghiệm của những năm trước - vào thời điểm giao mùa như tháng 9 âm lịch, là thời điểm xuất phát nhiều loại dịch bệnh và có thể là bùng phát các loài vi tảo trên khu vực vịnh Vân Phong, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Khánh Hòa cũng khuyến cáo các địa phương và người dân nuôi trồng thủy sản trên vịnh Vân Phong cần chú ý theo dõi hiện tượng tảo nở hoa.