Sản phẩm tôm là 1 trong 7 sản phẩm, nhóm sản phẩm có giá trị xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD. Ảnh tư liệu: Vũ Sinh/TTXVN
Hội thảo có sự tham dự của trên 200 đại biểu, tham dự trực tiếp và trực tuyến, gồm Lãnh đạo một số địa phương, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các hiệp hội và doanh nghiệp trong lĩnh vực nông lâm thuỷ sản. Về phía Bộ Ngoại giao có sự tham dự của Vụ Châu Âu, Cục Ngoại vụ và Ngoại giao văn hóa, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cùng các Cơ quan đại diện Việt Nam tại châu Âu.
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh quan hệ chính trị - ngoại giao tốt đẹp và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) là những cơ sở quan trọng để Việt Nam khai thác dư địa của thị trường EU, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh thương mại căng thẳng hiện nay; EU là thị trường tiêu thụ nông lâm thủy sản lớn thứ 3 thế giới, song thị phần hàng nông lâm thuỷ sản Việt Nam tại EU còn khiêm tốn, chỉ chiếm khoảng 3% thị phần toàn khối, dù Việt Nam thuộc nhóm xuất khẩu hàng đầu thế giới về cà phê, hạt điều, hồ tiêu, gạo, thủy sản và trái cây nhiệt đới.
Thứ trưởng đề nghị các đại biểu trao đổi thẳng thắn về các giải pháp nâng cao kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản sang EU một cách ổn định, bền vững trong bối cảnh EU ngày càng tăng cường các quy định nghiêm ngặt về tiêu chuẩn xanh, môi trường, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU)...
Hội thảo diễn ra sôi nổi và nhận được sự tham gia phát biểu tích cực của các đại biểu. Đại diện các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp tán thành ý kiến của Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng về việc cần chuyển đổi tư duy từ xuất khẩu thô sang xuất khẩu giá trị cao, từ nhiều về lượng sang bền vững về chất, phù hợp với các tiêu chuẩn cao của thị trường EU, tăng cường xây dựng thương hiệu quốc gia và các sản phẩm xanh, sạch, đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng châu Âu, đặc biệt gia tăng hàm lượng văn hóa, câu chuyện Việt Nam trong mỗi sản phẩm.
Phát biểu của các đại biểu cho thấy tuy EU là thị trường rất tiềm năng song doanh nghiệp ta chưa đủ năng lực đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, môi trường và sản xuất bền vững của EU, và độ nhận diện thương hiệu của các sản phẩm Việt Nam tại thị trường EU chưa cao.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Quỳnh Thiện nhấn mạnh các doanh nghiệp phải tăng cường chuyển đổi xanh, thích nghi với các tiêu chuẩn bền vững của EU.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Lê Đức Tiến đề nghị các bộ, ngành tăng cường thông tin và hướng dẫn doanh nghiệp đáp ứng các quy định này của EU. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá Đào Văn Cường đề cập tầm quan trọng của sản phẩm phù hợp với nhu cầu, thị hiếu sở tại. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) chia sẻ khó khăn từ việc Việt Nam bị áp Thẻ vàng IUU, mong muốn nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật, công nghệ từ EU để nâng cao năng lực đáp ứng các quy định về khai thác hải sản bền vững.
Ông Mai Hải Lâm, Chủ tịch Mạng lưới “We love Phở”, doanh nhân Việt Nam tại Ba Lan cho rằng cần phải học hỏi kinh nghiệm nhiều nước về gắn sản phẩm với thương hiệu quốc gia và câu chuyện văn hóa hấp dẫn, mong muốn có sự đồng hành của các đại sứ quán và các doanh nghiệp về tổ chức các tuần lễ Phở trên khắp châu Âu.
Các cơ quan đại diện Việt Nam đánh giá thị trường châu Âu có sức mua cao và ổn định, ưa thích các sản phẩm hữu cơ, phù hợp với thế mạnh của Việt Nam, song ta đang đối mặt với nguy cơ cạnh tranh từ các nước khác có cùng ngành hàng và cần đổi mới phương thức quảng bá, xúc tiến thương mại. Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Bỉ - EU Nguyễn Văn Thảo cho rằng các yêu cầu cao của EU vừa là thách thức, vừa là cơ hội để các mặt hàng nông, lâm, thuỷ sản Việt Nam ngày càng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định, với chủ trương “lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”, Bộ Ngoại giao sẽ tiếp tục đồng hành cùng các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp tiếp cận hiệu quả hơn nữa thị trường EU và sẽ tiếp tục trao đổi với các cơ quan chức năng EU nhằm tháo gỡ các vướng mắc, tận dụng tối đa những cơ hội mà EVFTA mang lại. Thứ trưởng chỉ đạo các cơ quan đại diện Việt Nam cần chủ động hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thông tin kịp thời, đầy đủ về các quy định và nhu cầu của thị trường EU; tăng cường hơn nữa các hoạt động quảng bá sản phẩm với hình thức phong phú, sáng tạo và có sự liên kết giữa các địa bàn tại châu Âu, phát huy tối đa nguồn lực và kênh phân phối của người Việt Nam ở nước ngoài; thúc đẩy hợp tác kỹ thuật và chuyển đổi xanh, hỗ trợ ngành nông lâm thủy sản Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn xanh, bền vững.
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng mong các địa phương, doanh nghiệp chủ động phối hợp với Bộ Ngoại giao, tích cực đẩy mạnh xây dựng thương hiệu quốc gia Việt Nam, gắn mỗi sản phẩm với những câu chuyện về đất nước và con người Việt Nam trong hành trình đưa nông sản Việt Nam ra thế giới.