Nhiều kiến nghị từ doanh nghiệp về cải thiện môi trường kinh doanh

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản báo cáo tổng hợp kết quả thực hiện Nghị quyết 35/NQ-CP của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020.

Theo đó, tính đến hết tháng 11/2017, đã có 1.152 kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp được tiếp nhận và chuyển tới các cơ quan Nhà nước; trong đó, có 954 kiến nghị được xử lý, giải quyết, trả lời, đạt tỷ lệ 82,4%. Các kiến nghị chưa được xem xét, giải quyết chủ yếu là các kiến nghị chung về môi trường kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, sửa đổi pháp luật, cơ chế chính sách đang được các bộ ngành, địa phương tiếp tục nghiên cứu, giải quyết.

Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI đánh giá chung rằng, việc giải quyết các kiến nghị của doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp của các bộ, ngành, địa phương trong năm 2017 đã kịp thời và đầy đủ hơn so với năm 2016. Đặc biệt sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 26/CT-TTg ngày 6/6/2017 về tiếp tục triển khai hiệu quả Nghị quyết số 35/NQ-CP theo tinh thần Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp trong năm 2017.

Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương, UBND TP Hà Nội, Thừa Thiên - Huế… là những bộ, ngành, địa phương trả lời kiến nghị của doanh nghiệp do Văn phòng Chính phủ và VCCI tập hợp khá kịp thời và đầy đủ. Ngoài ra, việc trả lời kiến nghị của một số bộ, ngành, địa phương khác là khá chậm. Một số kiến nghị tuy được các bộ, ngành trả lời nhưng việc trả lời thiên về giải thích pháp luật và không nêu hướng giải quyết dứt điểm kiến nghị của doanh nghiệp.

Tổng hợp kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp mà VCCI thực hiện cũng cho thấy, nội dung chủ yếu tập trung vào một số vấn đề như cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Bao gồm việc cải tiến thủ tục thuế, hải quan, tiếp cận đất đai, thanh tra, kiểm tra, môi trường; đổi mới tinh thần, thái độ phục vụ của các công chức làm việc trong các lĩnh vực nêu trên; yêu cầu các cơ quan Nhà nước cũng phải tuân thủ pháp luật, bình đẳng với doanh nghiệp. Nổi bật trong số các kiến nghị là công tác kiểm tra chuyên ngành của các bộ, ngành. Nhiều kiểm tra chuyên ngành không cần thiết hoặc quá kéo dài gây lãng phí thời gian và tiền bạc cho doanh nghiệp. Hơn nữa, pháp luật về quản lý chuyên ngành còn phức tạp chồng chéo giữa nhiều bộ, ngành. Do đó, để nhanh chóng đơn giản hóa các thủ tục kiểm tra chuyên ngành, loại bỏ các thủ tục kiểm tra không cần thiết cần phải có sự chỉ đạo quyết liệt và thường xuyên kiểm tra, đôn đốc của Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ đối với các bộ ngành.

Vấn đề tạo môi trường thuận lợi hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, các doanh nghiệp cũng kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành cần tập trung phát huy hiệu quả của các quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia; quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, quỹ hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa...; đồng thời, tiến hành thường xuyên hoạt động rà soát, đánh giá các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện để xác định chính xác các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện phù hợp với mục tiêu quy định của Luật Đầu tư. Như vậy, vừa đảm bảo sự quản lý của Nhà nước, vừa hiện thực hóa quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp. 

Nguyện vọng được bảo đảm quyền kinh doanh, quyền bình đẳng tiếp cận các nguồn lực và cơ hội kinh doanh của doanh nghiệp, các kiến nghị cũng đặt vấn đề cần thực hiện nghiêm túc sự tham vấn của các đối tượng chịu tác động và tham vấn của chuyên gia trong quá trình xây dựng, thực hiện pháp luật, chính sách. Cùng với đó, tăng cường chất lượng và sự tham gia của cán bộ pháp chế trong các bộ, ngành trong xây dựng pháp luật...

Các doanh nghiệp cũng kiến nghị về việc giảm chi phí kinh doanh. Theo đó, làm sao phải đảm bảo mặt bằng lãi suất phù hợp; giảm bớt các mức đóng góp của người sử dụng lao động; giảm giá thuê đất, giảm mức thu phí tại một số dự án BOT, một số loại phí, lệ phí khác. Có ý kiến cho rằng, cần giảm phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cảng biển Hải Phòng. Ngoài ra, chi phí logistics đang chiếm tỷ lệ rất cao trong chi phí kinh doanh của doanh nghiệp, mà cơ bản là do thủ tục thông quan phức tạp; các khu, cụm công nghiệp chưa gắn kết tốt với quy hoạch hạ tầng giao thông; hạ tầng các dịch vụ kho bãi thiếu và yếu…

Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, nhiều kiến nghị cũng đề cập đến vấn đề bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp khi làm thủ tục phá sản doanh nghiệp; thi hành án dân sự, nhất là khi có tranh chấp hợp đồng giữa doanh nghiệp và nông dân; đồng thời, có chế tài đủ mạnh để răn đe các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, vi phạm bản quyền sở hữu trí tuệ; bảo vệ doanh nghiệp trong quan hệ lao động; thanh tra, kiểm tra không đúng quy định...