Tàu đánh bắt thủy sản của ngư dân xã Bình Thắng, huyện Bình Đại, tỉnh Bến Tre. Ảnh tư liệu: Công Trí/TTXVN
Theo kế hoạch đã được đề ra sau lần kiểm tra quá trình quản lí khai thác bất hợp pháp tại Việt Nam hồi tháng 10/2023, Ủy ban châu Âu sẽ tiến hành tái kiểm tra vào tháng 4/2024. Do đó, Ban chỉ đạo quốc gia về chống khai thác bất hợp pháp đã đặt ra những yêu cầu cần thực hiện triệt để, nhằm xóa được “thẻ vàng” của châu Âu trong lần kiểm tra này.
Kiên Giang là địa phương có đội tàu khai thác hải sản lớn nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, cũng là vùng biển thu hút nhiều tàu khai thác hải sản từ nhiều địa phương khác cập bến giao thương hải sản đánh bắt. Vì vậy, việc quản lý đội ngũ khai thác và cập bờ giao thương đã được UBND tỉnh Kiên Giang quản lý chặt chẽ và có nhiều hoạt động tuyên truyền để người dân hiểu được tầm quan trọng của việc thực hiện đúng Luật Thủy sản chính là sinh kế lâu dài.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang, tính đến nay, tỉnh Kiên Giang hơn 7.000 tàu được cấp phép. Số lượng tàu cá có chiều dài 15 m trở lên là hơn 3.607 tàu được cấp phép và lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đạt 99,5% tàu hoàn thành lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.
Ông Lê Quốc Anh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang cho biết: chống khai thác bất hợp pháp là để giải quyết căn cơ và các vấn đề vi phạm của tàu cá trên vùng biển nước ngoài. Dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Kiên Giang, Ban chỉ đạo chống khai thác bất hợp pháp tỉnh Kiên Giang đã có nhiều hoạt động tuyên truyền, giáo dục, tạo điều kiện cho tàu cá trên địa bàn không khai thác bất hợp pháp. Bên cạnh đó, tỉnh Kiên Giang cũng áp dụng giải pháp răn đe và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Triển khai thực hiện chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định, gỡ "thẻ vàng" của châu Âu đến tháng 4/2024, UBND tỉnh Kiên Giang ban hành chỉ thị về tăng cường chống khai thác bất hợp pháp, góp phần cùng cả nước gỡ cảnh báo thẻ vàng của Ủy ban châu Âu đến tháng 4/2024 và giai đoạn tiếp theo.
Theo đó, tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc, đề xuất xử lý những tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, báo cáo tổ tư vấn pháp luật của tỉnh để xem xét, hỗ trợ, nhằm đẩy nhanh tiến độ điều tra xử lý các vụ vi phạm, đến tháng 4/2024 cơ bản kiểm soát được nhóm tàu 3 không (không đăng kiểm, không đăng ký, không cấp phép).
Thời gian tới, UBND tỉnh Kiên Giang đưa ra xử lý công khai các tổ chức, cá nhân vi phạm. Kiên Giang cũng đã khởi tố 2 vụ án và bắt 4 bị can có liên quan đến vi phạm vùng biển nước ngoài khi khai thác hải sản. Đồng thời, có chính sách hỗ trợ những người gặp khó khăn trong khai thác thủy hải sản trong thời gian tới, ông Lê Quốc Anh cho biết thêm.
Để có thể nhanh chóng gỡ thẻ vàng của Ủy ban châu Âu, việc kiểm soát tàu cá cập rời cảng, kiểm soát sản lượng thủy sản qua cảng thực hiện khá hiệu quả. Tỉnh đã kiểm tra hơn 2.900 lượt tàu cập, rời cảng, các lực lượng chức năng đã phối hợp với lực lượng địa phương mở nhiều đợt tuần tra kiểm soát trên biển và tiến hành xử lý các trường hợp vi phạm.
Các sở, ngành phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông tin tỉnh Kiên Giang, lực lượng biên phòng, hải đoàn 28 đã xử lý 472 vụ/547 tàu với số tiền phạt hơn 13 tỷ đồng. Các sở, ngành đã xử phạt 145 thiết bị giám sát hành trình, với tổng số tiền hơn 21 tỷ đồng, đại điện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang chia sẻ.
Cùng thực hiện các hoạt động tích cực để nhanh chóng tiến tới gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu, nhiều địa phương có biển của khu vực phía Nam như Cà Mau, Bạc Liêu, Bến Tre, Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đang nỗ lực để gỡ khó đối với ngành hải sản.
Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Phạm Thị Na, thời gian qua, tỉnh đã có nhiều nỗ lực trong ngăn chặn đánh bắt cá trái phép; góp phần cùng cả nước gỡ thẻ vàng của Uỷ ban châu Âu. Theo đó, số vụ vi phạm đã giảm dần. Tính từ cuối năm 2022 đến nay, về cơ bản, tỉnh đã ngăn chặn được những vi phạm tương tự.
Năm 2023, số tàu cá vi phạm mất kết nối máy giám sát hành trình trên 10 ngày trong tỉnh giảm tới 65% so với năm 2022. Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hiện còn hơn 1.300 tàu cá chưa được cấp phép khai thác thủy sản. Tổng số tàu cá từ 12 mét trở lên thuộc diện đăng kiểm, còn hạn đăng kiểm trên địa bàn tỉnh đạt 74,47%.
Ngoài ra, Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn còn thiếu sót trong quản lý xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác tại một số cảng cá trên địa bàn tỉnh và chứng nhận nguồn gốc thủy sản tại Chi cục Thủy sản … Những điều này đã được Ủy ban châu Âu nhắc nhở trong lần kiểm tra tháng 10/2023.
Để có thể nhanh chóng khắc phục những thiếu sót nêu trên, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã triển khai thực hiện các giải pháp khắc phục theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Theo ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, UBND tỉnh đã chỉ đạo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chủ động thông báo đến UBND các huyện, thị xã, thành phố để làm việc với chủ tàu đưa tàu cá về bờ khắc phục, xử lý tồn đọng; chủ động thông báo với các lực lượng chấp pháp trên biển, đề nghị điều động, bố trí lực lượng tuần tra trên biển xử lý và đưa về bờ các tàu cá có vi phạm mất kết nối trên 10 ngày, vượt ranh giới trên biển… Sở sẽ rà soát, cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase).
Đến nay, tỉnh đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho 96,4% số tàu cá và có các trạm trực để theo dõi, giám sát hoạt động 24/7 của tàu cá. Với những tàu chưa lắp giám sát hành trình, hiện không có ở địa phương, tỉnh đã báo cho 28 địa phương có biển trên cả nước cùng phối hợp kiểm tra. Nếu quá thời hạn theo luật định mà chủ tàu không giải quyết tồn đọng, sẽ bị xóa đăng ký… Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Phạm Thị Na thông tin.
Bên cạnh các đơn vị thực hiện chống khai thác bất hợp pháp tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời gian qua đã chủ động ngăn chặn, đấu tranh việc tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài.
Lực lượng Biên phòng và Chi cục Thủy sản Bà Rịa - Vũng Tàu đang theo dõi, giám sát 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá, nắm rõ và xử lý nghiêm từng trường hợp mất kết nối VMS. Thiết lập cơ chế chia sẻ, trao đổi thông tin giữa các địa phương có liên quan để kịp thời ngăn chặn, xử lý các trường hợp khai thác bất hợp pháp.
Thượng tá Nguyễn Hùng Sơn, Phó Bí thư Đảng ủy, Chỉ huy trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, thực hiện phong trào thi đua Quyết thắng năm 2024 với chủ đề “Đoàn kết, mẫu mực, kỷ cương, chủ động, sáng tạo, quyết thắng”, lực lượng sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp; tăng cường tuyên truyền cho ngư dân về chống khai thác bất hợp pháp, phối hợp để xử lý triệt để với từng trường hợp vi phạm cụ thể.