Khu sản xuất muối sạch phục vụ xuất khẩu tại xã Bạch Long, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định.
Về cánh đồng muối xã Bạch Long, huyện Giao Thủy - nơi đang thực hiện mô hình sản xuất muối sạch trong một ngày nắng, chúng mới cảm nhận rõ không khí tấp nập, khẩn trương của người dân nơi đây. Từ tờ mờ sáng cho đến tận tối mịt, cánh đồng muối vẫn khá đông người, dường như mọi người đang tranh thủ từng giờ nắng để hoàn tất quy trình làm ra những hạt muối sạch phục vụ xuất khẩu.
Thực hiện dự án khuyến nông Trung ương “Xây dựng mô hình sản xuất muối sạch phục vụ xuất khẩu”, từ đầu năm 2022, Công ty cổ phần Muối và Thương mại Nam Định đã liên kết với Hợp tác xã Dịch vụ diêm nghiệp, thủy sản và môi trường Bạch Long xây dựng 1 ha sản xuất muối sạch chất lượng cao.
Để thuận tiện cho việc kiểm tra các thông số kỹ thuật yêu cầu của quá trình sản xuất như: nồng độ nước biển, nồng độ nước chạt kết tinh, mức độ trong, độ sạch của nước kết tinh, độ dầy cát phơi và độ dày nước biển cô đặc, quá trình kết tinh phù hợp khí hậu nhiệt độ, độ ẩm không khí… dự án muối sạch được bố trí sản xuất trên cùng một cồn ô kết tinh.
Tham gia mô hình này, 12 hộ dân được tập huấn quy trình kỹ thuật sản xuất muối sạch đạt tiêu chuẩn xuất khẩu; được hỗ trợ 50% kinh phí đầu tư thiết bị, vật tư cải tạo chỉnh trang đồng muối áp dụng mô hình muối sạch phơi cát như: chuyển bể lọc ra giữa ruộng; cải tạo ô kết tinh bằng bê tông chịu mặn M200, hố chứa nước bằng composite dung tích 500 - 600 lít; hồ chứa nước nhỏ bằng composite loại 100 - 150 lít; máy bơm nước…
Ông Lại Văn Tiến, Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Dịch vụ diêm nghiệp, thủy sản và môi trường Bạch Long cho biết, mặc dù, phương thức sản xuất muối không thay đổi nhưng phương tiện sản xuất phải thay đổi để cho ra sản phẩm muối sạch đạt yêu cầu. Theo đó, bể lọc phải có hệ thống lọc bằng bông, than thay vì lọc bằng giá tre như trước kia. Đường đi giữa các ô kết tinh cũng được bê tông hóa, trước khi phơi nước, các ô kết tinh phải được rửa sạch sẽ, không để cặn bẩn.
Cùng với đó, các diêm dân còn liên kết với Công ty cổ phần Muối và Thương mại Nam Định (thành phố Nam Định) tổ chức quản lý, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm muối sạch theo chuỗi, được hỗ trợ, tư vấn về công tác tổ chức, xây dựng quy chế hoạt động; hỗ trợ công tác kiểm định chất lượng muối, hỗ trợ xây dựng nhà xưởng chế biến, đóng gói và tiêu thụ muối.
Bà Vũ Thị Hồng ở xóm 8, xã Bạch Long cho hay, tất cả người làm muối đều hào hứng tham gia mô hình sản xuất muối sạch bởi ngoài việc được đầu tư toàn bộ hạ tầng sản xuất mới, các hộ dân được công ty cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm với giá thành cao hơn giá muối thị trường 30%.
Theo dự tính, việc làm muối mô hình sản xuất muối sạch phục vụ xuất khẩu, sản lượng 1 ha muối tăng khoảng 15 - 20% so với bình thường. Năm 2022, Hợp tác xã dịch vụ diêm nghiệp, thủy sản và môi trường Bạch Long đã xuất cho Công ty cổ phần Muối và Thương mại Nam Định 15 tấn muối sạch. Theo đánh giá, chất lượng muối được cải thiện rõ rệt, muối trắng, sạch, không lẫn tạp chất.
Bà Trần Thị Bình, Giám đốc Công ty cổ phần Muối và Thương mại Nam Định thông tin, công ty đã liên kết 3 mô hình với diện tích 1 ha/mô hình; trong đó, có 2 mô hình tại xã Hải Đông, huyện Hải Hậu; xã Bạch Long, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định và một mô hình tại xã Thụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Hàng năm, công ty ký hợp đồng cam kết thu mua muối sạch của người dân với mức giá cao hơn khoảng 30% so với giá muối thông thường để phục vụ việc sản xuất các loại muối sạch, muối biển nhạt, muối xuất khẩu Nhật Bản Nadisalt…
Rửa sạch ô kết tinh trước khi phơi nước làm muối.
Bà Hoàng Thị Tố Nga, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nam Định đánh giá, việc liên kết sản xuất muối sạch, bao tiêu sản phẩm giữa diêm dân và doanh nghiệp giúp thúc đẩy việc chuyển đổi phương thức sản xuất muối theo hướng hiệu quả và bền vững; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, giải quyết việc làm ổn định, từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho diêm dân và người lao động, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Nam Định nói chung, các huyện ven biển nói riêng.
"Việc đẩy mạnh liên kết trong sản xuất và tiêu thụ muối đang được tỉnh quan tâm với mục tiêu trong thời gian tới bên cạnh việc mở rộng diện tích sản xuất muối, tỉnh đặt mục tiêu xây dựng 2 - 3 mô hình liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ muối sạch, trong đó có một chuỗi liên kết sản xuất muối sạch đủ tiêu chuẩn nguồn nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu", bà Hoàng Thị Tố Nga khẳng định.
Năm 2022, diện tích đất muối được đưa vào sản xuất ước đạt 145 ha, sản lượng đạt 23.000 tấn/năm, sản xuất theo phương pháp phơi cát truyền thống. Việc sản phẩm muối sản xuất theo phương pháp phơi cát chứa hơn 60 nguyên tố vi lượng có lợi cho sức khỏe con người như: magie, sắt photphat, canxi florua… Đây là những vi chất tốt cho sự phát triển của cơ thể, điều hòa huyết áp, tim mạch, giảm cholesterol, tiểu đường. Ngoài giá trị mang lại cho sức khỏe, bảo tồn nghề sản xuất muối phơi cát và sản xuất muối sạch phơi cát còn là sự bảo tồn làng nghề, bảo tồn văn hóa truyền thống.