Một sản phẩm dầu gấc ra đời, 30 sản phẩm nhái theo

Theo đánh giá của Hiệp hội Bản quyền thế giới, tình trạng vi phạm sở hữu trí tuệ, kiểu dáng và nhãn hiệu hàng hóa ở nước ta đã đến mức báo động. Gần như không còn mặt hàng dân dụng nào là không bị làm nhái, từ xe máy, hàng điện tử, điện lạnh, hóa mỹ phẩm, dược phẩm, rượu, bia, nước giải khát, thực phẩm…

Hàng nhái nhãn hiệu và kiểu dáng bị phát hiện thu giữ gồm cả hàng sản xuất trong nước và hàng sản xuất từ nước ngoài được đưa vào nước ta tiêu thụ gây nhầm lẫn, hoang mang và mất lòng tin trong nhân dân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và hiệu quả hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp, ảnh hưởng xấu đến môi trường sống và sức khỏe người tiêu dùng.
Ông Đỗ Thanh Lam, Tổng Thư ký Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ Thương hiệu Việt Nam cho biết, thực trạng hàng giả hàng nhái và vi phạm sở hữu nhãn hiệu đang tiếp tục gia tăng và ảnh hưởng xấu tới môi trường đầu tư của Việt Nam. Các mặt hàng tiêu thụ nhiều, có giá trị cao thì thường bị làm giả như: dược phẩm, vật tư nông nghiệp, gia dụng. Quy mô và tính chất rất nghiêm trọng. Có những vụ việc thu giữ hàng chục tấn. Phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi và mang nhiều yếu tố nước ngoài. Nhiều mặt hàng sản xuất ở nước ngoài khi nhập khẩu vào Việt Nam là chính ngạch nhưng lại gắn mác giả.

Chia sẻ thực tế ở doanh nghiệp mình, ông Nguyễn Công Suất, GĐ Công ty Chế biến Dầu thực vật và Thực phẩm Việt Nam (VNPOFOOD) cho biết: "Chúng tôi sản xuất dầu gấc Vinaga. Sau khi ra đời 3-4 năm thì có rất nhiều hàng giả, hàng nhái. Bằng cách thêm bớt chính tả vào tên thương hiệu mà hiện nay có tới hơn 30 loại tương tự dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng".

Ông Nguyễn Thanh Bình – GĐ Trung tâm phát triển tài sản trí tuệ (Cục Sở hữu trí tuệ) phân tích thực trạng: Hiện nay, những thế lực làm hàng giả, hàng nhái rất hiểu luật. Họ không làm sản phẩm y hệt vì sẽ bị xử phạt rất nặng, nhưng họ lách luật bằng việc thay đổi cấu trúc nhãn hiệu để làm giả.

Thực tế các doanh nghiệp ở nước ta chưa thực sự quan tâm đến việc xây dựng và bảo vệ thương hiệu. Số doanh nghiệp thực hiện đăng ký nhãn hiệu ở Việt Nam chưa nhiều. Chỉ đến khi doanh nghiệp bị xâm phạm nhãn hiệu, họ mới nhận thức được giá trị của nhãn hiệu. Thực tế hiện nay thủ tục hành chính của cơ quan nhà nước đã rất cởi mở, lệ phí thấp, nhưng doanh nghiệp vẫn chưa quan tâm đến đăng ký nhãn hiệu.
Để chấm dứt tình trạng hàng nhái nhãn hiệu, theo ông Đỗ Thanh Lam, cần phải triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Vấn đề đầu tiên của cơ quan quản lý nhà nước là vấn đề nhận thức, các doanh nghiệp cũng phải nhận thức để xử lý được vấn đề này như thế nào, người tiêu dùng nhận thức được những tác hại khi dùng hàng giả hàng nhái.

Về phía cơ quan quản lý Nhà nước, cần làm tốt công tác rà soát bổ sung cơ chế chính sách phòng chống hàng giả hàng nhái, luật pháp bảo vệ doanh nghiệp, người tiêu dùng. Chính phủ đã ban hành cơ chế phối hợp nhưng cần phải làm quyết liệt hơn nữa về phối hợp chuyên ngành. Tăng cường phối hợp cả trong chính sách, tuyên truyền và cả xử lý các vụ việc vi phạm.

Đối với doanh nghiệp, cần phải làm tốt chiến lược đầu tư, cải tiến mẫu mã, giá cả phù hợp. Các doanh nghiệp cần sẵn sàng phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng về vấn đề hàng giả hàng nhái để khi phát sinh là có thể xử lý kịp thời ngay.

Ông Nguyễn Thanh Bình kiến nghị, về lâu dài, phải xây dựng tòa án xử những vụ liên quan đến sở hữu trí tuệ. Về phía doanh nghiệp phải coi thương hiệu, nhãn hiệu là tài sản của chính mình. Thực tế, Bộ Khoa học Công nghệ đã có chương trình phát triển quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp từ 2016-2020. Trong chương trình này, các hiệp hội đóng vai trò cầu nối trong việc trợ giúp doanh nghiệp nâng cao kiến thức pháp luật, xây dựng thương hiệu.