Tỉnh Tiền Giang kịp thời đưa ra giải pháp phù hợp phòng chống hạn, mặn trong mùa khô. Ảnh tư liệu: Minh Trí/TTXVN
Cụ thể, tại cống Vàm Giồng (xã Vĩnh Hựu, huyện Gò Công Tây) độ mặn đo được là 6,57 g/lít, giảm 1,44 g/lít so ngày hôm trước và thấp hơn 1,83 gr/lít so với cùng kỳ năm trước còn tại cống Xuân Hòa (xã Xuân Đông, huyện Chợ Gạo) độ mặn đo được 1,83 g/lít, giảm 0,17 g/lít so với ngày hôm trước và thấp hơn 2,27 g/lít so với cùng kỳ năm 2024.
Trước mắt, các cống trong vùng dự án ngọt hóa Gò Công phía Đông tỉnh phải đóng ngăn mặn, bảo vệ khoảng 37.000 ha đất của các huyện, thành ven biển là: thành phố Gò Công, huyện Gò Công Đông, Gò Công Tây, Chợ Gạo. Hiện nay, mực nước nội đồng trong vùng dự án dao động từ 0,40 m đến 0,41m, đủ đảm bảo phục vụ tưới tiêu. Tuy nhiên, trong thời gian tới, mùa khô 2024 - 2025 tại đây đang vào cao điểm và dự báo kèm theo tình hình xâm nhập mặn diễn biến bất thường nên địa phương khẩn trương triển khai nhanh các giải pháp ứng phó, giảm nhẹ thiên tai.
Công ty TNHH MTV công trình thủy lợi Tiền Giang tăng cường kiểm tra, theo dõi độ mặn trên hệ sông Tiền, sông Soài Rạp và kênh Chợ Gạo 24/24 giờ trong ngày để kịp thời đưa ra các giải pháp ứng phó phù hợp cũng như cảnh báo nhân dân khẩn trương thực thi các khuyến cáo về phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn, giảm nhẹ thiên tai trong mùa khô 2024 – 2025.
Trong vụ Đông Xuân 2024 - 2025, vùng dự án ngọt hóa Gò Công xuống giống được 20.675 ha, đạt 105,3% kế hoạch đề ra. Theo Chi cục Trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang) Võ Văn Men, trước đó, nhờ chủ động phân bố lịch thời vụ hợp lý theo hướng gieo sạ đồng loạt, né rầy, né hạn mặn gây hại, giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ trà lúa Đông Xuân vốn vụ sản xuất chính trong năm nên đến nay, trà lúa chủ yếu đã qua giai đoạn dùng nước, hầu hết đang chín tới cho nên khả năng sẽ không bị ảnh hưởng.
Mặt khác, nông dân các huyện, thành trong vùng dự án ngọt hóa Gò Công: Gò Công Đông, Gò Công Tây, thành phố Gò Công đang tập trung thu hoạch ăn chắc toàn bộ diện tích với năng suất khá.
Tại huyện Gò Công Tây, trong vụ Đông Xuân 2024 - 2025, nông dân xuống giống trên 7.800 ha, là một trong những “vựa lúa” phía Đông tỉnh Tiền Giang. Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Gò Công Tây Lê Thị Thanh Minh cho biết, nông dân đang tập trung phương tiện, nhân lực thu hoạch toàn bộ 100% diện tích lúa vụ Đông Xuân trong tháng 3/2025. Vụ này, bà con địa phương trúng mùa với năng suất bình quân 60 tạ đến 75 tạ/ ha tùy theo khu vực.
Đặc biệt, nằm trong chủ trương chủ động ứng phó hạn mặn trong mùa khô 2024 - 2025, trong kế hoạch sản xuất vụ Đông Xuân của mình, các huyện, thành trong vùng ngọt hóa Gò Công đã chủ động khuyến khích nông dân những địa bàn khó khăn, xa nguồn nước, xa các trục kênh chính, nguy cơ hạn mặn và thiếu nước sản xuất tích cực chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng rau màu và các cây trồng thích ứng biến đổi khí hậu khác.
Trong đó, riêng diện tích rau màu toàn vùng trong vụ Đông Xuân 2024 – 2025 đã lên đến khoảng 12.650 ha với sản lượng cung ứng thị trường gần 238.000 tấn sản phẩm. Không chỉ giảm nhẹ nguy cơ hạn mặn gây thiệt hại mà trồng rau màu thích ứng biến đổi khí hậu, nông dân thu lãi gấp nhiều lần so với trồng lúa nên bà con rất phấn khởi.
Ngoài ra, trong nỗ lực chủ động ứng phó hạn, mặn trong mùa khô, Tiền Giang triển khai Đề án “Cắt vụ, chuyển đổi mùa vụ và cơ cấu cây trồng các huyện phía Đông tỉnh Tiển Giang đến năm 2025” mà trọng tâm là cắt không sản xuất vụ Thu Đông để đảm bảo sản xuất hai vụ ăn chắc trong năm: Đông Xuân và Hè Thu gắn với chuyển đổi cây trồng, vật nuôi những địa bàn khó khăn.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang, từ khi thực hiện Đề án đến nay, toàn vùng đã cắt vụ với tổng diện tích trên 68.000 ha và chuyển đổi gần 7.500 ha sang các cây trồng phù hợp điều kiện thiên nhiên khắt nghiệt khác.
Thực tế cho thấy, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống hạn mặn dựa theo điều kiện thực tế gắn với tổ chức lại sản xuất theo hướng “thuận thiên” đang mang lại thời cơ mới để nông dân vùng ngọt hóa Gò Công ổn định cuộc sống, an cư lạc nghiệp vừa đóng góp xây dựng thành công Chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới trên quê hương.
Đặc biệt, huyện Gò Công Đông và Chợ Gạo được công nhận huyện nông thôn mới nâng cao, huyện Gò Công Tây được công nhận đạt huyện nông thôn mới, thành phố Gò Công được công nhận hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới. Nhờ vậy, từ đầu mùa khô đến nay, toàn vùng chưa ghi nhận thiệt hại do thiên tai trong khi nông dân đang giành thêm một vụ Đông Xuân mới bội thu về năng suất, sản lượng.