Người dân mua xăng, dầu tại một điểm kinh doanh trên địa bàn Hà Nội. Ảnh minh họa: Trần Việt/TTXVN
Mặc dù trong quá trình triển khai, đặc biệt là thời gian đầu thực hiện, doanh nghiệp gặp một số khó khăn, tuy nhiên với sự rốt ráo cùng nhiều giải pháp tháo gỡ kịp thời, đến 31/3 đã có khoảng 99,94% tổng số cửa hàng bán lẻ xăng dầu thực hiện phát hành hóa đơn điện tử từng lần bán hàng. Chủ trương này đã góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, minh bạch hoá nền kinh tế, tăng thu ngân sách cũng như mang lại lợi ích với các đối tượng nộp thuế. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng vừa có thư khen thưởng Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế và cơ quan thuế các cấp thực hiện thành công việc phát hành hóa đơn điện tử từng lần bán lẻ xăng dầu. Thông tấn xã Việt Nam xin giới thiệu chùm bài về những nỗ lực của ngành thuế trong việc triển khai chủ trương quan trong này của Chính phủ.
Theo quy định tại Luật Quản lý thuế, kể từ ngày 1/7/2022, không chỉ riêng ngành kinh doanh xăng dầu, mà tất cả các ngành kinh doanh khác phải thực hiện xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng, không phân biệt giá trị từng lần bán hàng, cung cấp dịch vụ. Riêng đối với ngành kinh doanh xăng dầu, Chính phủ có quy định riêng về thời điểm xuất hóa đơn tại các cửa hàng bán lẻ cho khách hàng là thời điểm kết thúc việc bán xăng, dầu theo từng lần bán.
Theo đó, mỗi lần bơm xăng cho khách hàng, đồng thời cơ sở kinh doanh xăng dầu phải xuất hóa đơn cho khách, không phân biệt số lượng, giá trị và khách hàng có lấy hóa đơn hay không. Cơ sở kinh doanh phải lưu trữ đầy đủ dữ liệu hóa đơn từng lần bán hàng và xuất trình cho cơ quan thuế khi có yêu cầu. Đây không chỉ là quy định bắt buộc phải thực hiện theo Luật Quản lý thuế mà còn là một trong những điều kiện để được cấp phép và gia hạn cấp phép hoạt động kinh doanh xăng dầu theo quy định tại Nghị định số 80/2023/NĐ-CP.
Tổng cục Thuế cho biết, việc xuất hóa đơn điện tử xăng dầu theo từng lần bán với các quy định rõ ràng đã mang lại lợi ích kép. Đó là các doanh nghiệp thực hiện phát hành hóa đơn điện tử theo từng lần bán xăng dầu sẽ góp phần giúp tăng cường kiểm soát việc phát hành hóa đơn, quản lý doanh thu và thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp, ngăn chặn tình trạng gian lận trong kinh doanh xăng dầu, hạn chế tình trạng buôn lậu xăng dầu, đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, tăng thu cho ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, việc bắt buộc phải xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng sẽ giúp đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Các cá nhân, hộ kinh doanh lấy hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế (bao gồm hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế được khởi tạo từ máy tính tiền) khi mua xăng, dầu nói riêng và mua hàng hóa, dịch vụ nói chung sẽ được đảm bảo quyền lợi tiêu dùng, giúp người dân tạo lập thói quen tiêu dùng văn minh. Mặt khác, việc lấy hóa đơn điện tử khi mua hàng hóa, dịch vụ người dân sẽ có cơ hội trúng các giải thưởng có giá trị từ Chương trình “Hóa đơn may mắn” do ngành thuế thực hiện.
Theo ông Lê Hồng Quang, Phó Tổng Giám đốc thường trực Công ty cổ phần MISA, việc áp dụng hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng tại các cửa hàng kinh doanh bán lẻ xăng dầu đem lại nhiều lợi ích cho các bên. Đầu tiên là với người mua, khách hàng mua xăng dầu sẽ được nhận ngay hóa đơn mua hàng. Họ có thể sử dụng hóa đơn đó để kê khai, hạch toán, nhập dữ liệu tự động. Khách hàng cũng có thể dùng hóa đơn để tham chương trình Hóa đơn may mắn của cơ quan thuế với giá trị giải thưởng không hề nhỏ.
Đối với cơ quan quản lý Nhà nước, hoạt động này sẽ góp phần chuyển đối số toàn diện, từ đó giúp cho quản lý nhà nước tốt hơn. Ngoài ra, việc này cũng góp phần tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng.
Đặc biệt, việc xuất hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng đem lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Theo đó, sẽ tự động hóa các hoạt động về phát hành hóa đơn thay vì ghi chép thống kê cuối ngày. Cùng với đó, sẽ giúp doanh nghiệp quản lý bài bản hơn như thống kê doanh thu tức thời, quản lý điều hành tự động…
Là doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu tiên trong cả nước thực hiện xuất hóa đơn điện tử từng lần bán hàng, kể từ ngày 1/7/2023 đến nay, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đã triển khai đồng loạt trên toàn bộ hệ thống cửa hàng xăng dầu. Theo đó, khi khách hàng có nhu cầu lấy hóa đơn sẽ nhận được hóa đơn điện tử về hộp thư điện tử của mình để có thể tra soát, đối chiếu. Đối với khách hàng không kinh doanh (không có nhu cầu lấy hóa đơn), hệ thống ứng dụng phát hành hóa đơn điện tử của doanh nghiệp tự động xử lý, phát hành hóa đơn và lưu trữ dưới hình thức điện tử và truyền về cơ quan thuế theo bảng tổng hợp dữ liệu hóa đơn điện tử từng mặt hàng bán trong ngày.
Ông Lưu Văn Tuyển, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết đã triển khai hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng trên 2.700 cửa hàng xăng dầu của Petrolimex trên toàn quốc, sử dụng công nghệ tự động, không có sự can thiệp của con người, số liệu chính xác minh bạch để đảm bảo cung cấp hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng cho khách hàng.
Theo dữ liệu của Petrolimex, mỗi năm Petrolimex có hơn 1 tỷ hóa đơn. Từ 1/7/2023 đến thời điểm này, Petrolimex đã xuất hơn 700 triệu hóa đơn giá trị gia tăng theo từng lần bán hàng theo tinh thần Nghị định 123 của Chính phủ. Về phía Petrolimex, từ 1/9/2023, để tăng tính minh bạch, trên mỗi hóa đơn bán hàng, Petrolimex đều có biển số xe của các cá nhân đi ô tô vào cửa hàng xăng dầu Petrolimex.
Còn theo ông Phạm Huy Thành, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV xăng dầu Vĩnh Phúc, doanh nghiêp đã triển khai tại tất cả 31 cửa hàng kinh doanh xăng dầu của công ty trên địa bàn tỉnh, Ngoài ra, Công ty TNHH MTV xăng dầu Vĩnh Phúc có 18 đơn vị là thương nhân nhượng quyền bán lẻ, tùy theo quy mô và mức sản lượng của từng đơn vị, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam có triển khai hỗ trợ các phần mềm quản lý; đồng thời tư vấn, hướng dẫn các đơn vị này lắp đặt thiết bị để triển khai thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ.
Tại Ninh Bình, Công ty TNHH Thương mại Gia Viễn là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu trong thực hiện tạo lập và xuất hóa đơn điện tử trong hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu. Ông Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Gia Viễn cho biết, công ty đã ứng dụng phần mềm giải pháp của VNPT Ninh Bình; đầu tư hệ thống bơm xăng hiện đại; tổ chức tập huấn, hướng dẫn cho nhân viên bán xăng thực hiện các quy trình, thao tác tạo lập và xuất hóa đơn điện tử mỗi lần bán.
Sau khi triển khai xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng đã giúp quản lý doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc thống kê số liệu chính xác về số lít, chủng loại hàng, theo từng ca bán trên máy chủ. Theo đó, sau mỗi lần bán hàng, dù người mua chỉ 1 - 2 lít xăng, dầu, nhưng hệ thống tại cây xăng, dầu sẽ tự động kết nối xuất hóa đơn điện tử, vì vậy người mua hàng dù lấy hay không lấy hóa đơn thì hóa đơn vẫn được xuất và cơ quan thuế sẽ quản lý đầy đủ doanh số, hóa đơn.
Ở khía cạnh khách hàng, anh Đỗ Hoàng Tùng, khách hàng mua xăng tại cửa hàng xăng dầu Petrolimex số 84 (Long Biên - Hà Nội), cho biết, việc lấy hóa đơn điện tử này rất tiện, chỉ cần cung cấp mã số thuế là xuất được hóa đơn. Sau đó, từ email hoặc điện thoại là có thể tra cứu, in, xuất hóa đơn dễ dàng hơn trước nhiều.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai vẫn khó khăn. Đó là: cơ sở vật chất chưa đồng bộ, thiết bị cột bơm cũ, không đáp ứng kết nối phần mềm hóa đơn điện tử; chi phí đầu tư hạ tầng cũng như cơ sở dữ liệu khá lớn; trong đó phải kể đến một số phát sinh đối với doanh nghiệp khi áp dụng hóa đơn điện tử từng lần bán hàng như: tăng chi phí nhân sự, lỗi hệ thống, số lượng hóa đơn tăng lên gấp nhiều lần so với trước...
Ngoài ra, doanh nghiệp xăng dầu không muốn áp dụng quy định mới do tâm lý ngại đổi mới, ngại áp dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa quản lý bán hàng trong khi trình độ quản lý, chuyên môn nghiệp vụ của nhiều doanh nghiệp còn hạn chế. Và không loại trừ có doanh nghiệp xăng dầu sử dụng nguồn xăng dầu nhập lậu, bán hàng không xuất hóa đơn, hoặc cho bán hóa đơn không hơp pháp...
Ông Lê Hồng Quang, Phó Tổng Giám đốc thường trực Công ty cổ phần MISA cho rằng, xét về dài hạn, doanh nghiệp nên đầu tư nhằm góp phần quản lý doanh nghiệp tốt hơn. Các doanh nghiệp cần gỡ bỏ rào cản về tâm lý để phối hợp với các cơ quan cung cấp giải pháp, cơ quan quản lý nhà nước. Thực tế cho thấy khi bắt đầu triển khai hóa đơn điện tử nói chung cũng có những băn khoăn, rào cản và sau đó đều thích nghi được. Và khi đã thích nghi được thì bên cạnh việc chấp hành các quy định của Nhà nước, doanh nghiệp cũng góp phần vào chuyển đổi số đối với hoạt động của mình như: phục vụ khách hàng nhanh hơn, làm khách hàng hài lòng hơn, qua đó cũng cải tiến được hiệu quả sản xuất kinh doanh và các hoạt động điều hành khác của doanh nghiệp.
Hơn nữa, thời gian qua, cơ quan thuế trên cả nước đã tổ chức các hội nghị mời các đơn vị áp dụng và các doanh nghiệp cung cấp giải pháp để lắng nghe, tháo gỡ khó khăn, đưa hoạt động này nhanh chóng đi vào thực tiễn. Việc này cũng góp phần không nhỏ để hoàn thành việc triển khai xuất hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng tại các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên toàn quốc.
Với quyết tâm của Bộ Tài chính, ngành thuế và sự phối hợp của các bộ ngành liên quan, các địa phương đã thực hiện thành công, hiệu quả chủ trương xuất hóa đơn điện tử cho từng lần bán hàng trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ cũng như các quy định liên quan.
Bài 2: Đồng hành cùng doanh nghiệp