Người chăn nuôi lợn tỉnh Bắc Ninh tái đàn sau bệnh dịch tả lợn châu Phi. Ảnh: Đinh Văn Nhiều/TTXVN
Tuy nhiên, từ đó đến nay, giá lợn hơi, thịt lợn trên thị trường nhiều nơi tuy đã có sự giảm nhẹ nhưng vẫn ở mức cao. Trước tình hình trên, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường đã có chia sẻ với báo chí về nguyên nhân tình hình trên cũng như giải pháp của ngành nông nghiệp trong việc sớm bù đắp nguồn cung thịt lợn đang bị thiếu hụt.
Từ 1/4, các doanh nghiệp chăn nuôi lợn lớn đã giảm giá lợn hơi xuống 70.000 đồng/kg, tuy nhiên, trên thị trường giá thịt lợn vẫn ở mức cao. Theo Bộ trưởng, đâu là nguyên nhân và những giải pháp mà Bộ sẽ thực hiện để có thể giảm được giá lợn như chúng ta mong muốn?
Dịch tả lợn châu Phi xảy ra năm 2019 dẫn đến tổng thiệt hại đàn lợn 20% về số lượng, 9,3% về khối lượng. Điều này khẳng định đây là một thiệt hại rất lớn, không chỉ cho người chăn nuôi mà còn gây ảnh hưởng thị trường, giá thịt lợn tăng trong một thời gian.
Do đó, dịch bệnh gây thiếu hụt nguồn cung là nguyên nhân thứ nhất khiến giá thịt lợn tăng. Trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành; trong đó đặc biệt là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kết hợp cùng các địa phương tập trung giải quyết vấn đề gốc rễ là tái đàn. Từ tháng 10/2019, sau khi dịch tả lợn châu Phi ổn định, Bộ đã có chủ trương kết hợp cùng các địa phương tập trung cho tái đàn.
Việc tập trung tái đàn lợn đã có kết quả rất khả quan. Đến hết quý I/2020, tổng đàn lợn cả nước so với tháng 12/2019 đã tăng 6,3% về số đàn. Cụ thể, đến cuối tháng 3, số đầu lợn là 24 triệu con. Với đà này, chúng tôi nhận định đến quý III và đầu quý IV, đàn lợn sẽ đạt số lượng bằng thời kỳ cao nhất cuối năm 2018 và lúc đó sẽ có đủ khối lượng để cung cấp cho thị trường.
Thứ hai là thời gian vừa qua giá thịt lợn cao. Nguyên nhân là do hiện chưa đủ lượng sản phẩm thịt lợn để cung cấp cho thị trường theo yêu cầu. Bởi, trước khi có dịch, cả nước mỗi quý cần tới 910.000 tấn, trong khi vừa qua mới đạt từ 820.000-830.000 tấn và phải đến quý IV mới đạt được sản lượng đó. Bên cạnh đó, giá thành sản xuất cao vì phải đảm bảo các biện pháp an toàn sinh học, kiểm soát các khâu trong quá trình sản xuất. Ngoài ra, cũng do tỷ lệ lợn còn thiếu nên còn rất nhiều khâu trung gian.
Vừa qua, 15 doanh nghiệp đồng hành từ 1/4/2020 đưa giá lợn xuất chuồng xuống 70.000 đồng/kg, nhưng vì số lượng lợn ở những doanh nghiệp này chưa đủ lớn dẫn đến chưa đủ sức chi phối. Cùng với đó còn rất nhiều khâu trung gian, nhất là khâu giết mổ đến khâu bán hàng còn nhỏ lẻ. Do có nhiều khâu đó dẫn đến người tiêu dùng chưa được hưởng việc giá lợn xuống thấp như mong muốn.
Trước tình hình trên, thời gian tới, ngành nông nghiệp phải tập trung nhiều giải pháp; trong đó một giải pháp gốc rễ là phải tập trung tái đàn, tăng đàn. Chúng tôi tiếp tục chỉ đạo các doanh nghiệp cùng với hiệp hội, nông dân để đảm bảo tăng đàn nhanh nhất nhưng phải an toàn.
Bên cạnh đó, phải có sự phối hợp giữa các bộ, ngành như: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, các địa phương để làm sao giảm bớt khâu trung gian giữa các khâu sản xuất, chế biến, đến tiêu dùng ngắn nhất thì mới có khả năng giảm giá phù hợp với người nông dân.
Một giải pháp nữa là tiếp tục nhập khẩu sản phẩm thịt lợn để đảm bảo nguồn cung cho thị trường. Ngoài ra, chúng ta cũng cần hướng dẫn người tiêu dùng, lựa chọn nhiều sản phẩm khác như trứng, gia cầm, thủy sản… Người tiêu dùng cần san sẻ mua các loại thực phẩm khác để vừa có lợi cho sức khỏe vừa có giá cả phù hợp với sức tiêu thụ, đồng thời không tạo áp lực về một mặt hàng là thịt lợn.
Như vậy, với việc triển khai đồng bộ nhiều biện pháp, chúng ta sẽ đủ thực phẩm cung ứng cho nhân dân và giá cả cũng phù hợp với các đối tượng, kể cả người chăn nuôi, người làm dịch vụ, người tiêu dùng.
Bộ trưởng có đánh giá gì về tốc độ tái đàn trong thời gian vừa qua và liệu có tăng lên nhiều trong thời gian tới?
Tốc độ tái đàn lợn về tổng thể chung quý I/2020 đạt 6,3%, nhưng riêng khu vực 15 đơn vị sản xuất rất lớn đạt tốc độ lên tới 17%. Dự báo tới đây, tốc độ tăng đàn sẽ rất nhanh. Bởi, cả nước vẫn giữ được đàn lợn giống gốc: đàn lợn cụ kỵ, ông bà hiện nay vẫn giữ được 109.000 con, xấp xỉ 2,7 triệu lợn nái.
Điều quan trọng nữa là ngành đã tổng kết được quy trình chăn nuôi an toàn sinh học cho hai nhóm đối tượng: chăn nuôi lớn có một quy trình an toàn sinh học, chăn nuôi nhỏ cũng rút ra được kinh nghiệm để hướng dẫn cho nông dân. Đây là những tiền đề rất tốt, cộng với những yếu tố trong hệ sinh thái cho ngành chăn nuôi như hệ thống sản xuất 20 triệu tấn cám, thú y, dịch vụ…đàn lợn sẽ đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh.
Chúng tôi dự báo cuối quý III, đầu quý IV/2020, cả nước có số lượng đàn lợn cao nhất, bằng với thời kỳ trước khi bị dịch tả lợn châu Phi.
Hiện nhiều địa phương đã công bố hết dịch tả lợn châu Phi, Bộ trưởng có khuyến cáo gì trong việc tái đàn?
Ngành khuyến nghị các tỉnh tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để cho các đối tượng phát triển chăn nuôi, đặc biệt chú ý đến nông dân sản xuất nhỏ được tiếp cận các nguồn lực.
Hiện giá lợn giống cao, việc tiếp cận với chính sách tín dụng thế nào để tạo điều kiện cho nông dân, những người sản xuất nhỏ. Riêng đối tượng này rất cần được quan tâm, bởi vốn trước kia họ đã bị thiệt hại, bây giờ muốn tái đàn lại không có con giống, không có vốn. Chính chỗ này cần tập trung tạo mọi điều kiện để họ vừa tạo sinh kế, vừa góp phần bù đắp những thiệt hại trước đây. Còn đối tượng sản xuất lớn đang sản xuất rất tốt.
Về cơ quan quản lý nhà nước, chúng tôi đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn từ chăn nuôi đến thú y cấp tỉnh phải vào cuộc tăng cường hướng dẫn người chăn nuôi, không thể vì tăng đàn mà gặp lại rủi ro dịch bệnh tái phát.
Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!