Đảm bảo an toàn hệ thống đê điều phòng, chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội 

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến tại 114 điểm cầu với 600 cán bộ kỹ thuật, cán bộ chuyên trách quản lý đê điều trực thuộc 21 tỉnh, thành phố có đê từ cấp III đến cấp đặc biệt tham gia.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng, chống thiên tai, Phó Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai Phạm Đức Luận cho biết, mặc dù năm 2021 không có lũ lớn trên các tuyến sông có đê, nhưng hệ thống đê điều cũng đã xảy ra trên 70 sự cố, trong đó có những sự cố nghiêm trọng uy hiếp đến an toàn đê như: sự cố sạt lở đê tả Thao, tỉnh Phú Thọ; sạt lở kè Nghi Xuyên, đê tả Hồng, tỉnh Hưng Yên; nứt đê nghiêm trọng tại tuyến đê tả Đáy, thành phố Hà Nội; sụt lún đê hữu Đáy, tỉnh Ninh Bình… 

Thực tế, công tác chỉ đạo, điều hành phòng, chống lụt, bão và khắc phục hậu quả lụt, bão gây ra nhiều năm qua cho thấy, nhiệm vụ của lực lượng quản lý đê có vai trò rất quan trọng, là lực lượng trực tiếp chỉ đạo triển khai xử lý sự cố đê ngay từ giờ đầu, hạn chế được thiệt hại do lũ, bão gây ra; kiểm tra ngăn chặn xử lý vi phạm pháp luật về đê điều gây ảnh hưởng đến thoát lũ, đảm bảo an toàn đê điều. Do vậy, công tác tập huấn kỹ thuật hộ đê để chủ động, sẵn sàng ứng phó với thiên tai, lũ bão, đảm bảo an toàn hệ thống đê điều là rất cần thiết… nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu giữ đê an toàn, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhà nước và nhân dân, góp phần ổn định và phát triển kinh tế, xã hội.

Theo Vụ trưởng Vụ Quản lý Đê điều Trần Công Tuyên, trước những sự cố nghiêm trọng uy hiếp đến an toàn đê trong những năm qua, đặc biệt năm 2021, Trung ương đã bố trí 432 tỷ đồng cho các địa phương thực hiện việc gia cố mặt đê, làm đường hành lang chân đê, từ sửa kè, khoan phụt vữa gia cố thân đê... Một trong những thách đối với công tác đảm bảo an toàn đê điều là tình hình vi phạm pháp luật về đê điều diễn ra phức tạp, việc ngăn chặn, xử lý còn hạn chế, đặc biệt là tình trạng lấn chiếm, sử dụng trái phép bãi sông để xây nhà ở, nhà xưởng. Nhiều địa phương triển khai các dự án xây dựng công trình nhà ở phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở bãi sông trong khi Quốc hội, tỉnh chưa phê duyệt. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa thẩm định nội dung thoát lũ, an toàn đê điều, dự án chưa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trước thực trạng trên, Tổng cục phòng, chống thiên tai và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành trên 40 văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo, đôn đốc các địa phương xử lý các vụ vi phạm.

Đề cập đến công tác quản lý đê điều trong bối cảnh dịch COVID-19, Phó Chi cục trưởng, Chi cục Thủy lợi Bắc Giang Khổng Minh Nguyên cho rằng, trong năm 2021, Chi cục đã tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh Bắc Giang xây dựng kế hoạch xử lý vi phạm theo Công văn số 855/UBND ngày 9/3/2021 về việc xây dựng kế hoạch xử lý vi phạm pháp luật về đê điều, phòng, chống thiên tai năm 2021, đồng thời Chi cục phối hợp với các lực lượng chức năng tuần tra, canh gác, phát hiện vi phạm, lập biên bản vi phạm đê điều nhiều trường hợp. Tính đến ngày 30/11/2021, tỉnh đã xử lý được 327 trường hợp vi phạm pháp luật liên quan đến đê điều. 

Tỉnh chỉ đạo các địa phương thay đổi phương thức tổ chức các hội nghị như công tác phòng chống thiên tai; phê duyệt phương án và tập huấn kỹ thuật hộ đê, đập, công trình phòng chống thiên tai...từ phương thức tập trung sang trực tuyến để đảm bảo các nguyên tắc về phòng, chống dịch COVID-19.

Thông tin về phòng trào thi đua xây dựng đê kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, Phó Chi cục trưởng, Chi cục Thủy lợi tỉnh Trần Đức Thịnh cho biết, thực hiện phòng trào xây dựng đê kiểu mẫu do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát động, Chi cục Thủy lợi đã tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trình UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai thực hiện phòng trào thi đua “xây dựng đê kiểu mẫu”.

Theo đó, tỉnh đã chọn tuyến đê La Giang để xây dựng tuyến đê kiểu mẫu, đến nay, tuyến đê này đã đảm bảo được việc an toàn chống lũ theo thiết kế như: giao thông trên tuyến đê đảm bảo phục vụ phòng chống lụt bão, kết hợp phát triển kinh tế - xã hội của địa phương được thuận lợi; mái đê được chỉnh trang sạch sẽ; trên tuyến đê có đủ công trình phù trợ, đáp ứng yêu cầu quản lý như: điểm canh đê, kho bãi vật tư dự trữ, cột km đê, biển báo, hệ thống camera giám sát tại những vị trí trọng điểm kè Tùng Ảnh, cống Đức Xá, cống Trung Lương... Tuyến đê La Giang đã huy động được các nguồn lực xã hội hóa trồng cây, trồng hoa tạo cảnh quan khu vực đê.

Đánh giá về hiện trạng và giải pháp xử lý sự cố cống dưới đê, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Thắng, Trưởng Khoa công trình, Trường Đại học Thủy lợi cho biết, hệ thống công dưới đê có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế -xã hội. Tuy nhiên, thực trạng hệ thống cống dưới đê sông và đê biển ở nước ta tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ sự cố và có nhiều sự cố cống dưới đê đã xảy ra như: sự cố cống Tắc Giang - Hà Nội, sự cố cống Bích Động - Hải Phòng, sự cố cống Ngọc Quang - Thanh Hóa...

Nguyên nhân các sự cố về cống dưới đê chủ yếu do liên quan đến thủy động lực (thấm cống), lưu tốc dòng chảy trong cống, hư hỏng cửa van cống, hư hỏng khớp nối, do tác động của con người...

Tại hội nghị, các đại biểu đã trao đổi, chia sẻ những vấn đề liên quan đến công tác hộ đê, đảm bảo an toàn các tuyến đê biển, công tác quản lý chất lượng thi công công trình đê điều, một số văn bản quy phạm pháp luật mới về đê điều, phòng, chống thiên tai...