Thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều chính sách ưu đãi đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, để thu hút được nhiều vốn đầu tư hơn và nâng cao chất lượng dự án, Việt Nam cần vận dụng những chính sách cho phù hợp với yêu cầu của các nhà đầu tư.
Xung quanh vấn đề cơ chế chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) đã có cuộc trao đổi với Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương (CIEM), TS Nguyễn Đình Cung.
Theo ông, chất lượng các dự án FDI cần được đánh giá theo các tiêu chí nào?
Đối với chất lượng đầu tư, chúng ta phải nhìn nhận đánh giá theo mục tiêu định thu hút. Ngoài việc thu hút về số lượng thì cần nhìn nhận thu hút đầu tư theo các chỉ tiêu khác, như: tạo ra ngoại tệ, chuyển giao công nghệ hay tạo công ăn việc làm.
|
Nhà máy LG, tổng vốn đầu tư 1,5 tỷ USD của Hàn Quốc, đang được xây dựng tại khu công nghiệp Tràng Duệ (Hải Phòng). Ảnh: Danh Lam – TTXVN |
Đối với nước tiếp nhận đầu tư dự án FDI, được đánh giá trên nhiều phương diện. Ví dụ: tạo ra ngoại tệ để cân bằng, tạo cán cân thương mại hoặc đánh giá về chỉ tiêu công nghệ. Công nghệ không chỉ phục vụ cho doanh nghiệp (DN) đó, mà phải có tốc độ lan tỏa, phải được chuyển giao đến các DN khác trong nước; tiếp đến là đào tạo công nhân và gia tăng giá trị sản phẩm.
Tuy nhiên, theo tôi, chỉ tiêu về chuyển giao công nghệ thời gian qua chưa đạt yêu cầu như mong muốn. Trong chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, mặc dù có xét đến chỉ tiêu về chuyển giao công nghệ; nhưng trên thực tế, chỉ tiêu này lại bị xem nhẹ hơn so với những chỉ tiêu khác.
Thưa ông, tại nhiều địa phương có dự án FDI đã đăng ký xong nhưng tiến độ triển khai rất chậm vì nhiều lý do. Để xử lý vấn đề này, chúng ta có nên “sàng lọc” một cách kỹ càng các dự án trước khi ký quyết định cho đầu tư hay không?
Đây là một bài học mà chúng ta cần rút kinh nghiệm. Thời gian qua, chúng ta đã ồ ạt thu hút FDI. Bài học đó cho chúng ta thấy cần có sàng lọc nhất định. Luật pháp cũng quy định những DN, những dự án không triển khai trong một thời gian phải bị thu hồi lại.
Việc thu hồi lại các dự án này, tôi thấy rất công bằng. Chúng ta không nên để những DN không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện cứ giữ mãi dự án. Chúng ta cần phải làm một cách triệt để, công khai, công bằng đúng pháp luật. Có như vậy, mới tạo nên một môi trường đầu tư minh bạch, thông thoáng, công bằng và từ đó sẽ tạo được cơ hội cho nhà đầu tư khác.
|
Vốn FDI đầu tư vào Việt Nam hàng năm đạt khoảng 10 tỷ USD, đóng góp của khối FDI chiếm đến 18% GDP. Nhìn chung, thời gian gần đây, vốn FDI đầu tư vào Việt Nam ổn định và phù hợp với nhu cầu thực tế. Năm nay cũng không ngoại lệ, mức giải ngân dự kiến sẽ vào khoảng 10-11 tỷ USD.
Trong thời gian tới, có thể số lượng đầu tư của các DN FDI giảm dần và các địa phương đang hướng đến những dự án có chất lượng ngày càng tốt hơn. |
Theo ông, Việt Nam cần những cơ chế chính sách gì để đẩy mạnh thu hút FDI trong thời gian tới ?
Nghị quyết số 103/NQ-CP ngày 29/8/2013 của Chính phủ về định hướng nâng cao hiệu quả thu hút, sử dụng và quản lý đầu tư nước ngoài đã đề cập khá đầy đủ.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, các địa phương nên có định hướng một cách rõ ràng, đặc biệt cần đặt ra những tiêu chí cụ thể trong cách lựa chọn các nhà đầu tư. Ví dụ: một địa phương nào đó, mong muốn phát triển ngành công nghệ cao thì cần đưa ra những tiêu chí về việc lựa chọn dự án công nghệ cao là gì; điều kiện của nhà đầu tư sẽ đáp ứng được ra sao. Nhiều người cho rằng, cách làm này tạo ra cơ chế không công bằng, không bình đẳng trong việc gia nhập thị trường đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, theo tôi, địa phương hoàn toàn có quyền công bố chính sách của mình một cách rõ ràng, và việc này chắc chắn sẽ được các nhà đầu tư ủng hộ.
Bên cạnh đó, các địa phương cần có những chính sách minh bạch và công bằng vì lợi ích của cả hai phía. Cách tiếp cận này phù hợp với bối cảnh của nước ta hiện nay và đặc biệt với những thành phố như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh hay các tỉnh lân cận khác khi ta coi trọng chất lượng của dự án đầu tư, chất lượng nhà đầu tư.
Xin trân trọng cảm ơn ông !
Thu Hiền(thực hiện)