Không chỉ vậy, đầu ra của các sản phẩm nông nghiệp khác cũng gặp nhiều khó khăn, tuy chưa xuất hiện tình trạng ùn ứ nhưng vẫn mang tính chất cục bộ, nhỏ lẻ… khó đáp ứng được nhu cầu của thị trường.
Sản lượng tôm chế biến giảm
Chế biến sản phẩm tôm xuất khẩu tại nhà máy của Tập đoàn Thủy sản Minh Phú tỉnh Cà Mau. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Cà Mau là tỉnh cực Nam, có nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển nuôi trồng, khai thác thủy sản. Trong thời gian qua, ngành nông nghiệp Cà Mau đã đạt được nhiều thành tựu to lớn và khá toàn diện. Tuy nhiên, trong những tháng gần đây do ảnh hưởng của dịch COVID-19 diễn biến phức tạp khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn.
Ông Châu Công Bằng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau thông tin, do tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp trên địa bàn tỉnh nên các hoạt động sản xuất, chế biến bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đặc biệt là từ ngày 4/8/2021, các doanh nghiệp triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch để đảm bảo an toàn trong sản xuất kinh doanh, một số nhà máy, cơ sở sơ chế và chế biến tôm tạm dừng hoạt động. Các nhà máy chế biến, doanh nghiệp phải thực hiện phương án sản xuất “3 tại chỗ” hoặc “1 cung đường, 2 điểm đến” giảm số lượng công nhân làm việc, giảm giờ làm, khiến công suất chế biến giảm.
Giá tôm thương phẩm trên địa bàn tỉnh trong tháng qua dao động mạnh, có tăng, giảm do ảnh hưởng bởi dịch bệnh trong tỉnh và thực hiện các biện pháp phòng chống dịch siết chặt hay nới lỏng. So với trước khi thực hiện giãn cách xã hội, tôm thẻ chân trắng cỡ 25-20 con/kg, tăng từ 5.000 - 9.000 đồng/kg, tôm sú giảm từ 10.000 - 15.000 đồng/kg, tôm thẻ chân trắng cỡ 100-40 con/kg giảm từ 10.000 - 14.000 đồng/kg.
Theo ngành nông nghiệp Cà Mau, về tình hình thu hoạch, tiêu thụ lúa hè thu, nhìn chung bước đầu có khó khăn, nhưng chưa bị ùn tắc nhiều. Những khó khăn bước đầu, tỉnh đã cơ bản khắc phục được nhưng chưa mang tính hệ thống, xử lý từng vụ việc riêng lẻ, mất nhiều thời gian và công sức do phải liên hệ nhiều nơi, nhiều đầu mối. Đến nay, thu hoạch đã gần xong (khoảng 95%) và tiêu thụ ổn định.
Để tháo gỡ khó khăn, tỉnh Cà Mau đã thành lập tổ công tác chỉ đạo sản xuất, kết nối cung ứng tiêu thụ nông sản trong điều kiện dịch COVID-19. Theo đó, tỉnh đã hỗ trợ các hợp tác xã, doanh nghiệp và người dân tiêu thụ được hơn 20.000 tấn nông sản các loại, hiện còn tồn 1.183 tấn, đang tiếp tục hỗ trợ kết nối. Ngoài ra, tỉnh cũng đã rà soát diện tích nuôi trồng thủy sản trong dân đến thời điểm thu hoạch hoặc sắp thu hoạch. Hiện có 1.958 tấn thủy sản của 271 hộ dân; trong đó, có 1.837 tấn tôm thẻ chân trắng của 247 hộ, gần 96 tấn cá kèo của 16 hộ và 25 tấn sò huyết của 8 hộ nuôi.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã kịp thời cung cấp danh sách 32 đại lý thu mua tôm (đảm bảo an toàn trong phòng chống dịch COVID-19) cho các hộ dân nuôi tôm công nghiệp liên hệ, trao đổi tổ chức thu mua theo nhu cầu và tiếp tục liên hệ cập nhật danh sách đại lý thu mua tôm đủ điều kiện để hỗ trợ nông dân tiêu thụ nông sản.
Tín hiệu đáng mừng là từ đầu năm đến nay, tổng sản lượng thủy sản của cả tỉnh đạt 405.258 tấn; trong đó, sản lượng tôm ước đạt 142.873 tấn; sản lượng tôm chế biến 8 tháng ước đạt 114.957 tấn. Theo thống kê của UBND tỉnh Cà Mau, kim ngạch xuất khẩu 8 tháng của tỉnh Cà Mau ước đạt 707 triệu USD, đạt hơn 64% kế hoạch, tăng gần 20% so với cùng kỳ; trong đó, xuất khẩu thủy sản đạt gần 653 triệu USD (chiếm hơn 92%) kim ngạch của tỉnh, nhờ tốc độ tăng trưởng cao trong những tháng đầu năm 2021 nên tính chung 8 tháng xuất khẩu thủy sản của tỉnh vẫn đạt kết quả khá tích cực khi tăng 17,6% so cùng kỳ.
Nơi sản xuất dư thừa - nơi tiêu thụ thì thiếu hụt
Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất của tỉnh kết nối tiêu thụ, tìm đầu ra cho sản phẩm cũng như tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản của tỉnh có cơ hội được kết nối trao đổi, mở rộng hợp tác với các nhà mua trong và ngoài nước.… trong tình hình dịch bệnh COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với UBND tỉnh Cà Mau tổ chức nhiều hoạt động nhằm tăng khả năng kết nối tiêu thụ nông, thủy sản.
Ông Paul Le – Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Central Retail đặt ra vấn đề, dù sản phẩm tôm, cua của Cà Mau rất ngon và được nhiều người biết đến đến nhưng giá tôm, cua ở nơi sản xuất và trên thị trường có sự chênh lệch lớn. Các địa phương và ngành chức năng cần tìm cách kết nối, làm sao đem sản phẩm ngon và đúng giá đến các siêu thị.
Ông Đỗ Quốc Huy - Giám đốc Marketing Saigon Co.op nêu lưu ý phía Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương nên có một định hướng, hướng dẫn thu hoạch làm sao đừng để bị dồn vào một lúc, dẫn đến bà con gặp khó khăn. Bên cạnh đó, phải làm sao để con tôm Cà Mau đến Thành phố Hồ Chí Minh có giá hợp lý nhất và chất lượng tươi ngon nhất.
“Để đạt được điều đó thì phải chuẩn từ khâu nuôi trồng, sơ chế, đến đóng gói, bảo quản. Và xa hơn nữa là bao bì hình thức, mẫu mã làm sao thu hút khách hàng”, ông Đỗ Quốc Huy gợi mở.
Trong khi đó, bà Trần Kim Nga - Giám đốc đối ngoại MM Mega Market Việt Nam cho biết, rất ấn tượng về công tác phòng chống dịch bệnh COVID-19 của Cà Mau. Tuy nhiên, do hiện nay, Cà Mau và các tỉnh tăng cường kiểm soát dịch bệnh nên dẫn đến nhiều khó khăn trong vận chuyển, cung ứng hàng hóa.
Theo bà Nga, phía MM Mega Market đã có những nhà cung cấp ổn định ở Cà Mau. Hiện nay, các mặt hàng chủ lực của Cà Mau như: tôm sú, cua Cà Mau được đơn vị mua rất nhiều từ các doanh nghiệp của Cà Mau. Tuy nhiên, từ ngày 23/8 đến nay, tỉnh áp dụng giãn cách xã hội và sản xuất “3 tại chỗ”, “1 cung đường 2 điểm đến” dẫn đến nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp. Doanh nghiệp không thể sản xuất hết công suất, dẫn đến nguồn hàng cung ứng cho các siêu thị, nhà phân phối bị thiếu hụt nghiêm trọng.
Do đó, nhiều doanh nghiệp, đơn vị bán lẻ đặt ra vấn đề gặp khó khăn trong vận chuyển các mặt hàng từ Cà Mau đi các tỉnh, do ảnh hưởng của dịch bệnh; vấn đề cân đối tiêu thụ sản phẩm giữa thị trường trong và ngoài nước.
Nói về vấn đề này, ông Lê Văn Sử - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cũng nhìn nhận, điều chưa làm được của địa phương là làm tổ chức thành chuỗi để hợp tác với nhà phân phối. Giới thiệu sản phẩm thì nhiều nhưng khi nhà phân phối đặt vấn đề mua hàng thì không có để cung cấp… Cà Mau có nhiều sản phẩm, khi các đối tác đã chọn lựa sản phẩm nào thì đăng ký với Cà Mau để tỉnh cùng với nhà mua thiết lập chuỗi cung ứng sản phẩm đáp ứng tốt nhất nhu cầu.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam nhận định, vấn đề đặt ra hiện này là làm sao xây dựng được chuỗi giá trị để cho các nhà bán lẻ, doanh nghiệp chế biến xuất khẩu gần gũi hơn với vùng nguyên liệu; gần gũi hơn các nhà lãnh đạo địa phương để cùng đồng hành tháo gỡ khó khăn.
“Vừa qua, chúng tôi cũng đã kết nối 1.400 đầu mối; trong đó, có các đầu mối doanh nghiệp, hợp tác xã của Cà Mau để cung ứng lên Thành phố Hồ Chí Minh thông qua các túi combo, được người tiêu dùng đánh giá cao. Trong thời gian tới, Bộ vẫn tiếp tục giữ vai trò kết nối tiêu thụ nông, thủy sản, rất mong nhận được sự ủng hộ, đóng góp ý kiến của các nhà bán lẻ, doanh nghiệp, hợp tác xã...”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam thông tin.